دندان پزشکی یوسف بالوی پوراحتمالا شما هم این موضوع را شنیده اید، که بیماری های دهان دندان و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان منجر به بیماری های سیستماتیک می گردد. جالب است بدانید برخی از بیماری ها که بر اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ممکن است به آن مبتلا شوید، بیماری های خطرناکی هستند. دهان می تواند به عنوان دروازه ای باشد که بیماری های مختلف را به دیگر نقاط بدن شما انتقال می دهد.
شما ممکن است در معرض انتقال چند نوع بیماری قرار بگیرید، در ادامه قصد داریم به برخی از این بیماری ها به صورت اجمالی اشاره کنیم.
دهان مانند سایر مناطق بدن دارای باکتری های عمدتا بی ضرری می باشد. اما توجه داشته باشید دهان شما می تواند نقطه ورود باکتری ها به دستگاه های گوارشی و تنفسی شما باشد. برخی از این باکتری ها می توانند باعث بیماری شوند. به طور معمول، سیستم دفاعی بدن و مراقبت های بهداشتی مناسب از دهان، مانند مسواک زدن روزانه و نخ دندان کشیدن، استفاده از دهان شویه ها می توانند باکتری ها را تحت کنترل خود نگه دارند. با این حال، بدون رعایت بهداشت دهان و دندان مناسب، باکتری ها می توانند به سطحی برسند که منجر به عفونت های خطرناک مانند پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود.
بهداشت نامناسب دهان و دندان چیست؟
لازم است افراد از کودکی مراقبت های معمول از دهان و دندان را یاد بگیرند. البته دقت داشته باشید زمانی این موضوع کاربردی است، که فرایند مراقبت از دندان ها به درستی انجام بگیرد. این فرایند شامل:
- دندان های خود را به مدت دو دقیقه، دو بار در روز مسواک بزنید.
- از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
- هر روز بین دندان های خود را با استفاده از نخ دندان تمیز کنید.
- مقدار مصرف قند و شکر را در رژیم غذایی خود محدود نمایید.
- هر سه ماه یکبار مسواک خود را تعویض کنید.
- هر شش ماه یکبار یا بر اساس وضعیت دهان و دندان هر سه یا چهار ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کرده و نسبت به تمیز کردن حرفه ای دندان های خود اقدام نمایید.
چه بیماری هایی بر اثر عدم توجه به سلامت دهان و دندان ایجاد می شوند؟
عدم توجه به سلامت دهان و دندان منجر به چندین شرایط جدی پزشکی یا بیماری می شود، از جمله:
بیماری قلبی: محققان بر اساس چندین مطالعه تحقیقاتی نتیجه گرفته اند که عدم توجه به سلامت دهان و دندان (به ویژه باکتری های خوراکی) می تواند باعث عفونت هایی شود که منجر به مسدود کردن شریان های قلبی و ایجاد التهاب در آن شود.این شرایط می تواند منجر به سایر مشکلات بیماری قلبی شود.
اندوکاردیت: این یک بیماری جدی (و گاهی کشنده) است که با عفونت شروع می شود. این عفونت می تواند ناشی از باکتری های دهان و دندان شما باشد که وارد جریان خون می شوند. این عفونت می تواند در قسمت های دیگر بدن از جمله قلب شما گسترش یابد. در مورد اندوکاردیت، عفونت به بخش داخلی و دریچه های قلب شما آسیب جدی برساند.
PNEUMONIA: هنگامی که شما بهداشت دهان و دندان و توصیه های دندانپزشکی را به خوبی انجام نمی دهید، باکتری های مضر موجود در دهان می توانند وارد ریه های شما شوند و این امر منجر به ذات الریه و سایر مشکلات تنفسی شود.
عوارض مربوط به بارداری: سلامت دهان و دندان ضعیف می تواند باعث بیماری پریودنتیت (التهاب بافت اطراف دندان ها) شود و پریودنتیت می تواند منجر به زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم شود.
سایر بیماریهای سیستمیک که امکان دارد بر اثر عفونت دندان ها به وجود بیاید شامل خطر ابتلا به سرطان مری، سرطان دستگاه گوارش، سرطان ریه، از دست دادن بینایی ، سرطان لوزالمعده، دیابت، آرتریت روماتوئید، سکته مغزی، آلزایمر، لوپوس و موارد دیگر است.
ارتباط بیماری های دهان و دندان با سرطان کبد
محققان همچنان به کشف مشکلات پزشکی مرتبط با عدم رعایت بهداشت سلامت دهان و دندان می پردازند. به عنوان مثال، در اوایل سال جاری، دانشمندان دانشگاه ملکه بلفاست دریافتند که شیوه های عدم رعایت بهداشت دهان دندان احتمال ابتلا به سرطان کبد را 75 ٪ افزایش می دهد. این محققان همچنین شواهدی را پیدا کردند که نشان می دهد سلامت دهان و دندان ضعیف می تواند منجر به اشکال دیگر سرطان از جمله سرطان روده بزرگ و لوزالمعده را افزایش می دهد.
اگر چه این تحقیق کمی سختگیرانه است اما وجود ارتباط بین بیماری پریودنتال و سرطان کبد یک امر قطعی می باشد، محققان با اطمینان نمی توانند مکانیسم های بیولوژیکی خاص را نشان دهند که سلامت دهان و دندان نامناسب و سرطان کبد را مرتبط می کند. با این حال، آنها این نظریه را مطرح می كنند که نقش کبد در بدن دفع باکتری های مضر و بیماری زا می باشد و از آنجا كه سلامت دهان و دندان نامناسب باعث افزایش قابل توجهی در تعداد باكتریها در بدن انسان ها می شود. کبد باید سخت تر از قبل تلاش كند تا آنها را از بین ببرد. با گذشت زمان، این فرایند باعث تضعیف کبد را تضعیف کبد می شود و احتمال مشکلات کبد مانند سرطان را افزایش می دهد.
بهبود بهداشت دهان دندان برای مبارزه با بیماری های کبدی
رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبت از دندان ها و لثه های شما علاوه بر ایجاد لبخند زیبا شما را در برابر برخی بیماری ها نظیر بیماری های کبدی محافظت می کند. در اینجا برخی از دستورالعمل های بهداشت دهان و دندان برای سالم نگه داشتن لبخند شما و مقاومت در برابر انواع بیماری ها را می آوریم.
حداقل دو بار در روز دندان های خود را مسواک بزنید: از خمیردندان فلوراید و یک مسواک نرم استفاده کنید. این از بین بردن پلاک و باکتری ها در خط لثه کمک می کند. حتماً تمام سطوح دندانها، از جمله پشت و طرفین را مسواک بزنید.
استفاده از نخ دندان یک بار در روز: مسواک زدن به تنهایی نمی تواند فضاهای بین دندان های خود تمیز کنید. برای تمیز کردن این مناطق، به نخ دندان احتیاج دارید. یک تکه نخ را که طول آن 18 اینچ باشد را دست بگیرید. انتهای نخ را بین انگشتان میانی خود را بپیچید. با استفاده از انگشت شست و پیشانی خود، نخ را بین دو دندان راهنمایی کنید. نخ را به شکل C به صورت در بیاورید و با استفاده از حدود 10 ضربه به صورت بالا و پایین آن را تمیز کنید. بعد، نخ را به دور دندان دیگر بپیچید و تکرار کنید. این روند را روی تمام دندان های خود ادامه دهید. اگر مشکلات ضعف لثه دارید، می توانید از برس های مخصوص برای پاک کردن بین دندان ها استفاده کنید.
زبان خود را پاک کنید: زبان شما مانند اسفنج است و می تواند باکتری ها را درون خود نگه دارد. هر وقت دندان های خود را مسواک می زنید، فراموش نکنید که زبان خود را پاک کنید برای این منظور می توانید از مسواک زبان استفاده کنید. یا می توانید یک اسکرابر زبان را که در داروخانه ها موجود است را خریداری کنید.
هر روز از دهانشویه ضد باکتریایی استفاده کنید: دهانشویه ضد باکتریایی به دفع باکتری های مضر دهان و دندان کمک می کند. علاوه بر شستشوی مواد غذایی باقی مانده در لابه لای دندان ها، باعث کاهش پلاک می شود. برای جلوگیری از خشکی دهان، حتماً یک فرمول بدون الکل انتخاب کنید.
مرتباً به دندانپزشک خود مراجعه کنید: معاینات معمول دندانپزشکی و تمیز کردن حرفه ای دهان و دندان یک امر ضروری است. بسیاری از افراد نیاز به معاینه شش ماهه دارند. اما اگر مستعد ابتلا به بیماری های دهان دندان مانند حفره های دندانی، مشکلات ریشه، بیماری لثه یا سایر مشکلات سلامت دهان و دندان هستید، بهتر است در فواصل کوتاهتری به دندانپزشک مراجعه کنید.
از استعمال سیگار و سایر محصولات دخانیات خودداری کنید: سیگار کشیدن علت اصلی بیماری لثه و سرطان دهان است. بهتر است از مصرف این محصولات به طور کلی جلوگیری کنید.
مزایای رعایت بهداشت دهان و دندان چیست؟
دندانپزشک شما ممکن است بتواند دندان های شما را در اثر پوسیدگی یا بیماری لثه آسیب دیده اند را ترمیم کند اما بیشتر افراد همیشه ترجیح می دهد قبل از شروع مشکلات دهان و دندان آن را متوقف کنند. در اینجاست که رعایت بهداشت دهان و دندان مطرح می شود. تمرین بهداشت دهان و دندان طیف گسترده ای از مزایا را ارائه می دهد، از جمله:
- برخورداری از دندان ها و لثه های سالم.
- داشتن یک لبخند زیبا.
- برخورداری از نفس خوشبو
- نیاز به انجام کارهای دندانپزشکی مانند پر کردن، تاج، پل، کاشت یا پروتز به میزان زیادی کاهش می یابد.
- خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته مغزی، دیابت و کبدی سایر مشکلات بهداشتی کاهش پیدا می کند.
- کاهش خطر ابتلا به سرطان دهان.
- بیماری های دهان و دندان که منجر به بیماری کبدی می شوند.
ایجاد حفره:
حفره ها که با عنوان پوسیدگی دندان نامیده می شوند. به مناطقی از دندان اطلاق می شود که به طور دائم آسیب دیده اند و حتی ممکن است بر اثر پوسیدگی دچار سوراخ هایی شده باشند. حفره های دندانی یک بیماری نسبتاً متداول است. هنگامی ابتلا به پوسیدگی دندان اتفاق می افتند که باکتری ها، مواد غذایی و اسید بر روی دندان ها باقی می مانند و پلاک تشکیل می دهند. وجود اسید بر روی دندان های شما باعث ایچاد خوردگی در مینای دندان و سپس عاج زیرین یا بافت همبند می شود. با گذشت زمان ، این عارضه می تواند به آسیب دائمی در دندان ها منجر شود.
بیماری لثه
بیماری لثه، که به آن التهاب لثه نیز گفته می شود. این بیماری معمولاً نتیجه ایجاد پلاک بر روی دندان های افراد می باشد همچنین به دلیل عدم توجه در مسواک زدن و عادت نداشتن به نخ دندان کشیدن به وجود می آید. ابتلا به التهاب لثه می تواند باعث خونریزی در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن شود. زمانی که التهاب لثه بدون درمان باقی بماند می تواند منجر به پریودنتیت، یک عفونت جدی تر شود.
پریودنتیت
با پیشرفت پریودنتیت، عفونت می تواند در فک و استخوان دندان شما گسترش پیدا کند. در صورت عدم درمان همچنین می تواند یک واکنش التهابی و عفونی در سراسر بدن ایجاد کند.
دندانهای ترک خورده یا شکسته
یک دندان می تواند بر اثر آسیب یا ضربه هایی که به دهان وارد می شود دچار شکستگی شود، خوردن غذاهای سفت و سخت، فشردن دندان ها بر روی هم یا دندان قروچه شبانه می تواند باعث شکستگی دندان ها شود. یک دندان ترک خورده می تواند بسیار دردناک باشد. اگر دندان شکسته یا ترک خورده دارید، باید بلافاصله به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
دندانهای حساس
اگر دندان های شما حساس هستند، ممکن است بعد از خوردن غذاهای سرد یا گرم یا نوشیدنی ، احساس درد یا ناراحتی کنید. حساسیت دندان همچنین به عنوان "حساسیت به عاج" گفته می شود. گاهی اوقات بعد از انجام درمان کانال ریشه یا پر کردن موقتاً اتفاق می افتد. همچنین می تواند نتیجه:
- بیماری لثه
- داشتن یک دندان ترک خورده
- پر کردن یا تاج های فرسوده
برخی از افراد به طور طبیعی دندانهای حساس دارند زیرا مینای دندان نازک تری دارند. بیشتر اوقات ، دندان های حساس را به طور طبیعی می توان درمان کرد. با تغییر در رژیم غذایی و بهداشت دهان و دندان می توانیم این مشکل را برطرف کنیم. مارک های خاصی از خمیردندان و دهانشویه برای افرادی که دندان های حساس دارند وجود دارد.
سرطان دهان
سرطان دهان یک بیماری است که در شکل های مختلفی بروز می کند. این بیماری می تواند در بخش های
لثه
زبان
لب
گونه
سقف دهان
کام سخت و نرم
دندانپزشک معمولاً اولین کسی است که سرطان دهان را تشخیص می دهد. مصرف دخانیات، مانند سیگار کشیدن و جویدن تنباکو، بزرگترین عامل خطرناک برای سرطان دهان است.
درمان مشکلات دندان و دهان برای جلوگیری از ابتلا به بیماری کبدی
حتی اگر به خوبی از دندانهای خود مراقبت کرده‌اید، باز هم باید دو بار در سال با دندانپزشک خود ملاقات معمول با دندانپزشک داشته خود یک تمیز کردن حرفه‌ای داشته باشید. در صورت بروز علائم بیماری لثه، عفونت یا سایر مشکلات، دندانپزشک شما درمان های دیگری را توصیه می کند.
فلوراید تراپی
پس از تمیز کردن دندان، دندانپزشک شما ممکن است از فلوراید درمانی برای کمک به مبارزه با پوسیدگی دندان استفاده کند. فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است. می تواند به تقویت مینای دندان شما کمک کند و آنها را در برابر باکتری ها و اسیدها مقاوم تر کند.
آنتی بیوتیک ها
اگر علائم عفونت لثه را نشان دهید یا آبسه دندانی دارید که به دندان های دیگر یا فک شما سرایت کرده است، ممکن است دندانپزشک آنتی بیوتیک ها را برای کمک به خلاص شدن از شر عفونت تجویز کند. آنتی بیوتیک ممکن است به شکل دهانشویه، ژل، قرص خوراکی یا کپسول باشد. ژل آنتی بیوتیک موضعی نیز ممکن است در طول عمل جراحی روی دندان ها یا لثه ها اعمال شود.
سخن پایانی
همانطور که در ابتدا اشاره کردیم عفونت دندانی ممکن است منجر به بروز بیماری های مختلف سیستماتیک شود. بنابراین برای پیشگیری از مشکلات دهان دندان لازم است که به شکل منظم به دندان پزشک مراجعه کنید.