02122383900

داشتن یک رژیم غذایی غنی از انواع ویتامین ها و مواد معدنی می تواند به تقویت طبیعی مینای دندان کمک کند و از دندان های شما در برابر غذاها و نوشیدنی هایی که باعث تولید اسید می شوند محافظت کند. در ادامه مقاله به آن دسته از ویتامین ها و مواد معدنی اشاره می کنیم که از مینای دندان محافظت می کنند و از غذاهای سالمی هستند که می توانید از آنها استفاده کنید. کمبود ویتامین و پوسیدگی دندان ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند که در ادامه این مطلب متوجه آن ها می شوید.

 

ویتامین ها و مواد معدنی ضروری برای دهان و دندان

 

در بخش زیر، لیستی از ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز دهان و دندان را ارائه می دهیم. همچنین منابع غذایی را که برای تقویت دندان های شما موثرند را معرفی می کنیم.

کمبود ویتامین و پوسیدگی دندان؛ کلسیم

کلسیم به ساخت استخوان‌ها و دندان‌های قوی کمک می‌کند و مصرف آن در دوران کودکی اهمیت ویژه‌ای دارد. اما، خوب است بدانید که همه افراد برای داشتن دندان‌ها و استخوان‌های سالم در طول زندگی به کلسیم نیاز دارند. زمانی که سطح کلسیم در بدن کم باشد، بدن سعی می کند کلسیم مورد نیاز خود را از دهان و استخوان ها دریافت کند که این امر خطر پوسیدگی و حفره دندان را افزایش می دهد.

مطالعات نشان داده است افرادی که کلسیم کافی در رژیم غذایی خود دریافت نمی کنند، دو برابر بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به التهاب لثه یا بیماری لثه هستند: در حالی که افرادی که کلسیم کافی مصرف می کنند از سلامت بهتری برخوردارند.

به طور کلی، استخوان ها ممکن است به دلیل کمبود کلسیم آسیب ببینند که می تواند منجر به پوسیدگی دندان شود. علاوه بر لبنیات، سبزیجات سبز، بروکلی، ساردین، بادام، صدف، ماهی قزل آلا و سبزیجات سرشار از کلسیم هستند. اگر رژیم غذایی شما کمبود کلسیم دارد، باید مکمل های کلسیم مصرف کنید.

ویتامین دی

ویتامین D به اندازه کلسیم برای بدن مهم است. بدن برای جذب کلسیم مورد نیاز و افزایش تراکم استخوان به این ویتامین نیاز دارد. کمبود ویتامین دی باعث کمبود کلسیم در بدن و دندان و پوسیدگی، رشد ناکافی دندان و بیماری لثه می شود.

بهترین راه برای دریافت ویتامین D این است که هر روز حداقل 15 دقیقه زیر نور خورشید بمانید. تخم مرغ، ماهی، روغن جگر ماهی و کنسرو ماهی تن سرشار از ویتامین D هستند. برای دریافت ویتامین D می توانید از غذاها و نوشیدنی های غنی شده با ویتامین D مانند شیر، آب پرتقال و غلات استفاده کنید.

کمبود ویتامین و پوسیدگی دندان؛ فسفر

فسفر نیز مانند ویتامین D برای جذب کامل کلسیم در بدن ضروری است. برای افزایش سطح سلامت استخوان خوشبختانه اکثر لبنیات حاوی فسفر هستند. اما هیچ مکمل فسفری در دسترس نیست. غذاهای دریایی مانند ساردین، میگو، ماهی تن و سالمون منابع عالی فسفر هستند. اگر می خواهید فسفر را از گیاهان دریافت کنید، می توانید از انواع حبوبات، غلات، لوبیا و سبزیجات استفاده کنید، فسفر در گوشت ها و پنیرها نیز وجود دارد.

ویتامین سی

این نوع ویتامین می تواند بافت همبند لثه را تقویت کند و از دندان ها و لثه ها در برابر بیماری محافظت کند. ورم لثه اولین مرحله بیماری است که در آن لثه ها به دلیل التهاب قرمز می شوند که باعث تورم و خونریزی راحت آن ها می شود. مرکبات حاوی ویتامین سی زیادی هستند و می توانید از پرتقال، گریپ فروت، لیمو شیرین و نارنگی استفاده کنید. اما، ویتامین C در سبزیجات برگ سبز، سیب زمینی شیرین، فلفل قرمز، کلم بروکلی و حتی کلم پیچ نیز یافت می شود.

پتاسیم

پتاسیم مانند ویتامین D تراکم مواد معدنی استخوان را بهبود می بخشد و می تواند از ضعیف شدن ساختارهای استخوانی بدن مانند استخوان فک جلوگیری کند. پتاسیم برای لخته شدن خون ضروری است. پتاسیم یک ماده موثر برای حفظ سلامت لثه است. همانطور که می دانید، موز سرشار از پتاسیم است. اما پتاسیم در سبزیجات برگ سبز، ماست و شیر، پنیر، گوجه فرنگی، سیب زمینی، سیب زمینی شیرین، آووکادو، آلو و لوبیا نیز یافت می شود.

ویتامین A

این نوع ویتامین بهترین ویتامین برای بهبود بینایی و شفافیت پوست است. مصرف ویتامین A بهترین راه برای حفظ سلامت غشاهای مرطوب بدن و جریان بزاق در دهان است. ویتامین A از خشکی دهان جلوگیری می کند و با محافظت از سلامت مخاط دهان، دهان را سریع التیام می بخشد. اگر می خواهید دهان و لثه های سالمی داشته باشید، بهتر است از ماهی، زرده تخم مرغ، گوشت قرمز و جگر استفاده کنید. اسفناج، کلم پیچ، کلم و سبزیجات برگ سبز مانند کلم پیچ، کدو حلوایی، سیب زمینی شیرین و طالبی سرشار از ویتامین A هستند، این سبزیجات و میوه ها حاوی مقدار زیادی بتاکاروتن هستند که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود.

برای تقویت دندان از خوردن چه چیزهایی اجتناب کنیم؟

از شیرینی، شکلات، کربوهیدرات های فرآوری شده و نشاسته زیاد خودداری کنید

غذاهایی که حاوی قند زیادی هستند، خطر تشکیل پلاک را افزایش می دهند، زیرا باکتری ها جذب قند موجود در آنها می شوند. اگر قصد خوردن شیرینی دارید سعی کنید از شیرینی هایی استفاده کنید که نیازی به نگهداری طولانی مدت در دهان نداشته باشند.

کارامل، شیرینی و غذاهای مشابه به دلیل جویدن به مدت طولانی در دهان می مانند و در نتیجه دندان آسیب می بیند. شیرینی ها و کیک ها حاوی مقدار زیادی قند هستند که باعث پوسیدگی دندان می شود.

غذاهایی مانند نان، پاستا، کراکر و چیپس حاوی کربوهیدرات هایی هستند که کربوهیدرات های تصفیه شده در نظر گرفته می شوند و از شکر تهیه می شوند. مصرف شکر زیاد همچنین می تواند احساس سیری کاذب ایجاد نماید و باعث کمبود ویتامین و پوسیدگی دندان شود.

مصرف نوشیدنی ها و آبمیوه های گازدار را محدود کنید

نوشابه ها حاوی قند زیادی هستند، آب میوه های صنعتی نیز قندهای افزوده زیادی دارند که برای دندان مضر است و باید از مصرف آنها پرهیز کرد. نوشابه های گازدار بسیار اسیدی هستند. اسیدهای موجود در غذاها و نوشیدنی ها مینای دندان را از بین می برد و خطر پوسیدگی دندان را افزایش می دهد. اگرچه نوشیدن آب میوه به درستی بدن را سالم نگه می دارد، اما باید بدانید که خوردن میوه و استفاده از فیبر موجود در آن بهتر از آب میوه های شیرین است.

اگر قصد استفاده از آب میوه را دارید، حتما آب میوه خالص و شیرین نشده تهیه کنید. تحقیقات نشان داده است که احتمال پوسیدگی دندان هنگام نوشیدن آبمیوه 100 درصد طبیعی بسیار کم است، اما اگر قصد نوشیدن آبمیوه دارید، سعی کنید میزان آبمیوه ای را که با دندان هایتان در تماس است محدود کنید.

کمبود ویتامین و پوسیدگی دندان؛ مصرف غذاهای اسیدی را کاهش دهید

اسیدیته در مواد غذایی باعث فرسایش مینای دندان می شود، مانند نوشیدنی های گازدار و الکلی. غذاهای اسیدی شامل مرکباتی مانند لیمو و لیموترش است. گوجه فرنگی، عسل، شراب و غذا حاوی مقادیر زیادی اسید هستند که می تواند به مینای دندان آسیب برساند. در حالی که خوردن این غذاها ممکن است مشکلی برای شما ایجاد نکند، بهتر است تماس آنها با دندان هایتان را به حداقل برسانید تا خطر پوسیدگی دندان کاهش یابد.

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان چه بخوریم؟

مقدار زیادی آب، شیر، چای سبز و چای سیاه بنوشید

آب لوله کشی در بسیاری از کشورها حاوی مقادیر بالایی فلوراید است. فلوراید موجود در آب لوله کشی می تواند به تقویت مینای دندان کمک کند. نوشیدن آب به خارج شدن مواد غذایی گیر کرده بین دندان ها کمک می کند. چای سبز و چای سیاه حاوی ترکیباتی هستند که از تشکیل پلاک روی دندان ها جلوگیری می کنند. نوشیدن این نوع چای می تواند به کاهش التهاب و پیشگیری از بیماری لثه کمک کند، اما از افزودن شکر به چای خودداری کنید. شیر هم حاوی مقدار زیادی کلسیم و ویتامین دی است، اما حواستان باشد پس از نوشیدن شیر حتما مسواک بزنید؛ زیرا لاکتوز زیادی دارد و ممکن است موجب پوسیدگی دندان شود.

از سبزیجات و میوه های غنی از فیبر استفاده کنید

خوردن میوه ها و سبزیجات سرشار از فیبر به تولید بزاق کمک می کند. بزاق یک دفاع طبیعی در برابر پوسیدگی است و از عمل باکتری ها و تشکیل پلاک دندانی جلوگیری می کند. حدود 20 دقیقه پس از غذا خوردن، بزاق شروع به شستن اسیدهایی می کند که به مینای دندان آسیب می زند. انواع خاصی از سبزیجات و میوه ها مانند هویج، سیب و کرفس برای افزایش بزاق دهان مفید هستند. همچنین خوردن این مواد غذایی از کمبود ویتامین و پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.

آدامس بدون قند بجوید

جویدن آدامس بدون قند بعد از غذا می تواند روند تولید بزاق را تقویت کند، باکتری ها را از بین ببرد و از تشکیل پلاک روی دندان ها جلوگیری کند. اگر دائماً دهان شما خشک می شود، می توانید برای حل این مشکل از آدامس استفاده کنید. شیرین کننده زایلیتول از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند. تحقیقات نشان داده است که زایلیتول می تواند از رشد باکتری های مضر در دهان جلوگیری کند. جویدن آدامس شیرین خطر پوسیدگی دندان را افزایش می دهد، بنابراین باید از آدامس های بدون قند استفاده کنید.

برای تقویت دندان چه بخوریم؟

از محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست استفاده کنید

لبنیات حاوی بسیاری از مواد مغذی مورد نیاز برای دندان های سالم هستند. کلسیم، پتاسیم و ویتامین D موجود در محصولات لبنی برای حفظ سلامت دندان‌ها ضروری هستند، زیرا دندان‌ها عمدتا از کلسیم ساخته شده‌اند. کلسیم علاوه بر تقویت دندان ها به آن ها متصل می شود و از آسیب اسید به مینای دندان جلوگیری می کند. اگر بدن شما نمی تواند لاکتوز را تحمل کند، می توانید از محصولات غذایی غنی از ویتامین و کلسیم مانند محصولات سویا استفاده کنید.

کمبود ویتامین و پوسیدگی دندان؛ مصرف ماهی و تخم مرغ را از یاد نبرید

ماهی و تخم مرغ فسفر و ویتامین دی زیادی دارند و به تقویت دندان ها و جذب کلسیم توسط بدن کمک می کنند. برای جذب ویتامین دی می توانید در روز ساعاتی را در معرض نور خورشید قرار بگیرید. اما، هوای آلوده تهران اجازه نمی دهد نور آفتاب ویتامین دی لازم را زیر پوست بسازد، اگر در تهران زندگی می کنید مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین دی را فراموش نکنید.

کمبود آهن و پوسیدگی دندان

آهن یکی از مهم ترین ویتامین ها برای حفظ سلامت دهان و دندان است و افرادی که از کمبود آهن رنج می برند معمولا بدن ضعیفی دارند و دندان هایشان به اندازه کافی قوی نیست.

کمبود آهن باعث التهاب و زخم در لثه ها می شود و سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند. بنابراین با مصرف آهن می توان از انواع بیماری های مربوط به لثه پیشگیری کرد.

چه ویتامینی برای رشد دندان مفید است؟

روند رویش دندان قانون خاصی ندارد و از 3 ماهگی تا یک سالگی شروع می شود، اما معمولا زمان رویش دندان در نوزادان حدود 6-7 ماهگی است. دکتر محمدرضا بلورساز فوق تخصص درمان کودکان و نوزادان و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: معمولاً دندان های شیری در پایان 2.5 سالگی ظاهر می شوند و کودک 20 دندان شیری دارد اما ویتامین ها و مواد معدنی برای رشد دندان های آنان لازم است.

ویتامین های D و A از ویتامین های ضروری هستند که باید از بدو تولد به نوزاد داده شود و مقدار این دو ویتامین در شیر مادر اغلب کم است.

دکتر بلورساز افزود: دومین عنصر مهم، کلسیم به همراه فسفر و آهن است که برای رشد استخوان از جمله رشد دندان بسیار ضروری است و این عنصر در شیر مادر یا به عنوان افزودنی در شیر خشک یافت می شود. ضمناً باید از 6 ماهگی به کودکان مکمل آهن داد.

وی دوره رویش دندان را بیشتر ارثی دانست و افزود: مصرف زیاد کلسیم و شیر در دوران بارداری کمکی به رشد سریع دندان ها نمی کند و ممکن است که کودک دچار راشیتیسم یا نرمی استخوان یا ضعف شود.

کمبود کدام ویتامین باعث زرد شدن دندان ها می شود؟

گفته می شود مصرف میوه ها و سبزیجات خام که حاوی مقادیر زیادی آب هستند در حفظ سلامت دندان ها (با شستن سطح دندان ها و لثه ها از مواد باکتریایی) بسیار مفید است. همچنین در پایان غذا جویدن سبزیجاتی که ترد هستند باعث ترشح بزاق می شود و همین بزاق ترشح شده می تواند تکه های غذایی گیر کرده بین دندان های شما را از بین ببرد و باعث پوسیدگی و زردی شود. بهتر است بدانید اگرچه مصرف روزانه میوه ها و سبزیجات می تواند به سلامت دهان و دندان کمک زیادی کند، اما به طور قطع ثابت نشده است که باعث سفیدی دندان ها نیز می شوند.

ویتامین C می تواند پلاک را از بین ببرد و از زرد شدن دندان ها جلوگیری کند. بنابراین توصیه می شود این ویتامین را به طور منظم و به مقدار کافی برای سفید نگه داشتن دندان ها مصرف کنید.

کمبود ویتامین C باعث رشد باکتری ها در سطح دندان می شود و منجر به التهاب لثه نیز می گردد. تجمع باکتری می تواند باعث زرد شدن دندان ها شود. بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین در جلوگیری از زرد شدن دندان ها بسیار مفید خواهد بود.

سخن آخر

کمبود ویتامین و پوسیدگی دندان رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند. برخی از ویتامین ها و مواد معدنی برای سلامت دهان و دندان بسیار مفید هستند و کمبود آن ها ممکن است سلامت دندان های شما را به خطر بیندازد. به طور مثال بدن هنگام کمبود کلسیم، مقدار مورد نیاز خود را از دندان ها و استخوان های شما دریافت می کند و همین مسئله خطر پوسیدگی دندان را افزایش می دهد.

در این مطلب گفتیم که برای پیشگیری از کمبود ویتامین و پوسیدگی دندان کدام مواد غذایی را مصرف کنید و از کدام مواد غذایی اجتناب کنید.

 

سوالات متداول

کدام ویتامین برای دندان و لثه مفید است؟

در این مطلب به شما گفتیم که کمبود ویتامین ث ممکن است باعث خونریزی لثه شود. همچنین ویتامین دی باعث استحکام دندان ها و استخوان ها می شود.

کمبود کدام ویتامین باعث رویش دیر هنگام دندان نوزاد می شود؟

به طور کلی نوزادان از ۶ تا ۷ ماهگی ممکن است اولین دندان خود را داشته باشند، اما گاهی به دلیل ژنتیک و یا کمبود ویتامین دی این اتفاق دیرتر می افتد. اما، اگر تا ۱۴ ماهگی دندان نوزاد رویش نداشت باید به پزشک مراجعه کنید.

آیا برای تقویت دندان قرص مکملی وجود دارد؟

بله، شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر یوسف بالوی پور و مشاوره با او، مکمل مورد نیاز دندان خود را بشناسید.

برای تقویت مینای دندان چه بخوریم؟

چربی های مفید مانند روغن نارگیل و ماهی می توانند مینای دندان شما را تقویت کنند.

آیا با مصرف قرص مکمل تقویت دندان، مینای دندان از بین رفته دوباره رویش می کند؟

خیر، مینای دندان از بین رفته باز نمی گردد، اما با مراقبت صحیح از دندان ها و خوردن چربی های مفید می توانید از فرسایش بیشتر مینای دندان پیش گیری کنید.