جراحی دندان و هر آنچه باید درباره آن بدانید

رسیدگی و مواظبت از دندان امری مهم و ضروری می باشد. اما گاهی به دلایل مختلف دندان ها دچار پوسیدگی و یا مشکلات مختلفی می شوند که در این شرایط باید به دندانپزشک مراجعه کنید. گاهی دندان ها دچار مشکلات خاصی می شوند که برای درمان باید جراحی صورت بگیرد. در واقع این جراحی ها با هدف درمان و تصحیح وضعیت دندان ها صورت می گیرد. در ادامه به انواع جراحی دندان و مراقبت های پس از جراحی می پردازیم.

 متداول ترین جراحی های دندان

جراحی دندان به دلایل مختلفی انجام می شود. در ادامه متداول ترین جراحی های دندان را مورد بررسی قرار می دهیم.

جراحی داخل دندانی (Endodontic)

جراحی داخل دندانی روی ریشه یا بخش زیرین دندان صورت می گیرد:

دندانپزشکی سعادت آباد

•  روت کانال: عصب کشی
•  Apicoectomy‏ : گاهی عصب کشی برای تسکین درد کافی نمی باشد. در این مواقع عصب مربوط به آن دندان از بالاترین بخش قطع می شود.
•  ‏Pulpotomy‏: در این روش به منظور خشک کردن عفونت بافت رگ و اعصاب از بخش تاجی دندان بریده می شود.
•  ‏Pulpectomy‏: در این روش برای قطع درد در زمان انجام روت کانال، خارج سازی رگ و اعصاب دندان صورت می گیرد.

جراحی کاشت قطعات مصنوعی دندان (Prosthodontic)

انواع جراحی کاشت قطعات مصنوعی دندان به شرح زیر می باشد:

تاج های دندانی (کلاهک)

کلاهک یا تاج‌ های دندانی در واقع شامل روکش های دندانی از جنس های مختلف مانند: PMC ،CMC (طلا، سرامیک و ...) و یا ترکیبی ازTin، aluminum می باشند. گاهی برای مطابقت با مواد فوق دندان تراش داده می شود.

روکش دندان

پوشش های مصنوعی یا همان روکش ها تقریبا مشابه کلاهک هستند با این تفاوت که فقط بخش بالایی دندان را می پوشانند. دقت داشته باشید که روکش ها معمولا برای موارد بی حسی مورد استفاده قرار می گیرند.

پل دندان

پل، مجموعه ای از دو یا چند تاج دندان می باشد که مانند یک پل برای پر کردن جای خالی یک یا چند دندان کشیده شده مورد استفاده قرار می گیرند.

ایمپلنت

ایمپلنت در حقیقت فرآیندی می باشد که در طی آن یک بخش پایه در داخل استخوان (فک پایین و بالا) قرار می گیرد و تا بهبودی کامل همانطور باقی می ماند. سپس بعد از گذشت چند ماه یک دندان مصنوعی بر روی این پایه قرار می گیرد.

دندان مصنوعی

دندان های مصنوعی از چند دندان درست شده اند که به وسیله بست های فلزی یا پلاستیکی به دندان های مجاور متصل می شوند، یا به صورت یک سری کامل از دندان ها می باشند که با استفاده از مواد چسبنده (یا به روشهای دیگر) به سطح لثه یا کام می چسبند.

پروتزهای متصل به ایمپلنت

پروتزهای متصل به ایمپلنت در واقع ترکیبی از ایمپلنت و دندان مصنوعی هستند. بخش پایه در استخوان کار گذاشته می شود و بعد از بهبودی، قطعات فلزی بر روی سطح لثه قرار داده می شوند. پس از آن دندان های مصنوعی بر بالای این مجموعه محکم می شوند.

درمان های ارتودنسی

 ایمپلنت‌ ها و پروتزهای متصل به آنها

ایمپلنت ها و پروتزهای متصل به آنها جزو درمان های ارتودنسی به حساب می آیند، چرا که فرآیند آنها، استخوان ها را درگیر می‌ کند.

رأس برداری

راس برداری در واقع فرآیند برداشتن بخش راسی یک دندان به وسیله شکافی در بافت های روی آن در فک می باشد. در این فرآیند ممکن است یک دندان مشکل ساز یا اضافی به صورت کامل کشیده و یا جراحی شود. معمولا این جراحی با حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می شود که جزء موارد شایع می باشد.

بسیاری از افراد دندان های عقل خود را قبل از ایجاد مشکل خاص به این روش خارج می کنند.

برداشتن فیبرها

برداشتن فیبرها در واقع فرآیندی است که در آن بافت های متراکم اطراف یک دندان برداشته می شوند. این کار درمان نامنظمی دندان ها و عدم ردیف بودن آنها می باشد.

پریودونتیک

پریودونتیک یکی از شاخه های دندانپزشکی می باشد که به درمان بیماری های بافت نگهدارنده دندان می پردازد.

بی حسی در دندان پزشکی

مواد بی حسی تزریقی به صورت کلی برای مسدود کردن مسیر ادراک در اعصاب دندانی مورد استفاده قرار می گیرند. معمولا اعصاب دندانی فوقانی به طور مستقیم بی‌ حس نمی‌ شوند، زیرا دسترسی به آنها به وسیله سوزن دشوار است.

به همین دلیل دندان های واقع در فک بالا معمولا به روش بی حسی موضعی و با استفاده از مواد بافت اطراف و پایین آنها را بی حس می‌ کنند. دقت داشته باشید که در اغلب اوقات عصب دندانی تحتانی با ورود سوزن به محلی در بخش خلقی آخرین دندان آسیا بی حس می شود.

جراحی دندان نهفته

اگر برای رویش دندان فضای کافی وجود نداشته باشد، نهفتگی و عدم رویش دندان از داخل استخوان فک به داخل حفره دهان صورت می گیرد. شایع ترین محل نهفتگی در قسمت دندان های عقل می باشد که به علت تکامل و کوچک تر شدن استخوان فک است. البته این اتفاق گاها برای سایر دندان ها نیز پیش می آید.

برای جراحی دندان نهفته ابتدا در ناحیه خاص برش ظریفی داده شده و در صورت لزوم با چند تکه کردن دندان و یا با برداشتن مقداری حساب شدهای از استخوان فک اطراف دندان نهفته به صورتی که در ظاهر صورت اشکالی ایجاد نشود، دندان خارج می شود. جراحی و خارج کردن دندان های نهفته از فک حتما باید توسط یک دندان پزشک متخصص صورت بگیرد.

دقت داشته باشید که بعد از تزریق بی حسی، بیمار فشار و احساس انجام کار و یا دردی نخواهد داشت. در صورتی که ترمیم یک دندان بسیار پوسیده و یا شکسته و ترک خورده امکان پذیر نباشد و یا اگر درمان ریشه یک دندان عفونی دچار شکست شده باشد، دندان باید خارج شود. افرادی که به بیماری های لثه دچار هستند یا دندان های آنها کج روییده است و در جویدن نقشی ندارند نیز باید کشیده شوند.

مراقبت های بعد از جراحی

• پس از جراحی باید گاز استریل را تا 20 دقیقه روی ناحیه دندان نگه دارید و بعد از آن مایعات خنک و یا بستنی مصرف کنید.
• از مک زدن و خالی کردن مکرر آب دهان خودداری کنید.
• حتما داروهای تجویز شده توسط پزشک را به موقع مصرف کنید.
• بعد از جراحی تا 24 ساعت باید از غذاها و مایعات نرم و خنکی همچون سوپ سرد، آب میوه خنک، بستنی و ... مصرف کنید.
• پس از 7 تا 10 روز برای کشیدن بخیه اقدام کنید.
• وجود تورم، درد، کبودی و خونابه تا 48 ساعت بعد از جراحی طبیعی می باشد. این مشکلات در طی 7 تا 10 روز از بین می روند.
• ممکن است تا ۴۸ ساعت پس از جراحی تورم، درد، کبودی و خونابه داشته باشید، این امر طبیعی است و طی ۷ تا ۱۰ روز از بین خواهد رفت.
• به هیچ عنوان در روز جراحی دهان را شست و شو نکنید و از مسواک زدن بر روی محل جراحی خودداری کنید.
• از کشیدن قلیان، سیگار، پیپ و مواردی از این قبیل تا 48 ساعت بعد از جراحی دندان، کشیدن دندان یا ترمیم دندان خودداری کنید.
• برای نوشیدن مایعات از نی استفاده نکنید، چرا که مکش موجب کنده شدن لخته تشکیل شده می شود که این مسئله باعث کند شدن روند بهبودی و درد در ناحیه جراحی می شود.

سوالات مربوط به جراحی دندان