دندان پزشکی یوسف بالوی پوررعایت بهداشت دهان و دندان کودکان از دوره نوزادی آن‌ها حائز اهمیت است، زیرا در آن زمان نیز باقی ماندن ذرات شیر بر روی لثه می تواند موجب التهابات لثه ای در نوزادان شود. با بزرگتر شدن کودک آموزش بهداشت دهان و دندان به او به مانند سرمایه گذاری است که در سنین پایین انجام شده است. در این مقاله نکات آموزشی مهمی در رابطه با بهداشت دهان و دندان کودکان آورده شده است.
بهداشت دهان و دندان در نوزادان به چه صورت است؟
زمانی که فرزند شما نوزاد است، توصیه دندانپزشکان برای بهداشت دهان و دندان او استفاده از یک گاز استریل و یا مسواک انگشتی است. کشیدن گاز استریل و یا مسواک انگشتی بر روی دندان های تازه رشد کرده فرزندتان و همچنین لثه های او موجب تمیز ماندن دندان ها می شود.
مسواک مناسب برای کودکان چه ویژگی هایی دارد؟
در وهله اول سایز مسواک بایستی مناسب سن او باشد. مسواکی که برای کودک تهیه می کنید، باید بسیار نرم باشد تا لثه های وی دچار التهاب نشود. مسواک های کودکان زودتر از مسواک های بزرگسالان تغییر شکل می دهند، از این رو مسواک کودک خود را هر دو الی سه ماه یک بار تعویض کنید. مسواکی که تغییر شکل داده باشد، به خوبی نمی تواند مانند یک مسواک سالم عمل کند. همچنین کودکان نیز به دلیل این که هنوز نمی توانند با مهارت کامل مسواک بزنند، استفاده از مسواک تغییر شکل یافته تاثیر منفی بر عملکرد آن‌ها در حین مسواک زدن خواهد گذاشت.
زمان مناسب برای مسواک زدن شبانه چه زمانی است؟
بلافاصله پس از شام مسواک زدن کودک خود را انجام دهید. از آن جایی که کودکان پس از صرف شام خسته و خواب آلود می شوند، اگر این امر به سرعت صورت نگیرد، کودک به دلیل خواب قادر به مسواک زدن نبوده و یا حتی ممکن است از مسواک زدن سر باز بزند. گفتنی است در فاصله بین مسواک شبانه تا زمان خواب، کودک می تواند هر نوع میوه ای به جز موز و انواع نوشیدنی ها به غیر از شیر و نوشابه را صرف کند.
تا چه زمان پدر و مادر باید برای کودک مسواک بزنند؟
تا 6 سالگی لازم است پدر و مادرها مسواک زدن کودک را خود بر عهده بگیرند. از 6 سالگی به بعد کودک می تواند خودش مسواک بزند. گفتنی است دندانپزشک ها توصیه می کنند تا 12 سالگی پدر و مادرها بر روی مسواک زدن کودک خود نظارت کافی داشته باشند.
چه خمیر دندانی برای کودک مناسب است؟
به طور کل از سنین 2 سالگی به بعد می توان از خمیر دندان برای مسواک زدن کودک استفاده کرد. نکته حائز اهمیت این است که تا سن 6 الی 7 سالگی نباید از خمیر دندان های حاوی فلوراید برای کودکان استفاده کرد، بلکه باید از خمیر دندان های مخصوص کودکان استفاده کرد. البته در این زمینه بهتر است با دندانپزشک کودک خود مشورت کنید زیرا در مواقعی که دندان کودک پوسیدگی زیادی دارد و یا به طور کل دارای دندان های ضعیفی است، دندان پزشک مصرف خمیر دندان های حاوی فلوراید را برای کودک مجاز می داند.
چه میزان خمیر دندان برای کودک کافی است؟
در شروع استفاده از خمیر دندان که به 2 سالگی کودک بر می گردد، در هر بار مسواک زدن به اندازه یک دانه عدس از خمیر دندان بر روی مسواک او بگذارید. البته خمیر دندان را به صورت تکه ای قرار ندهید زیرا ممکن است کودک خمیر دندان را بخورد و همین امر موجب مسمومیت در او شود. خمیر دندان را بر روی موهای مسواک بکشید تا به خوبی پخش شود. با بالا رفتن سن کودک و افزایش سایز مسواک او، میزان خمیر دندان مصرفی نیز بایستی افزایش یابد.
از چه زمان استفاده از نخ دندان برای کودک مجاز است؟
یکی از نکات مهم در رابطه با بهداشت دهان و دندان در کودکان استفاده از نخ دندان است. زمانی که دندان های خلفی رشد می کند و فاصله بین دندان های کودک بسته می شود، استفاده از نخ دندان برای کودکان لازم می شود. این زمان بیشتر در 3 سالگی کودک اتفاق می افتد که دندان های شیری او در تماس با یکدیگر قرار گرفته اند. از آن جایی که کودکان تا 9 سالگی نمی توانند از نخ دندان به درستی استفاده کنند، این کار باید به وسیله والدین انجام شود. گفتنی است حداقل یک بار استفاده از نخ دندان برای بهداشت دهان و دندان کودکان در روز کافی است.
زمانی که دندان های دائمی کودک رشد می کند، که این اتفاق در سنین 6 الی 7 سالگی رخ می دهد؛ استفاده از نخ دندان اهمیت بیشتری می‌یابد. همچنین تعداد دفعات استفاده از آن نیز باید افزایش یابد.
اگر استفاده از نخ دندان برای کودک تان مشکل بود، می توانید به جای نخ دندان از هلدرهای پلاستیکی حاوی نخ دندان استفاده کنید. این هولدرها عمل نخ دندان کشیدن را بسیار راحت تر می کنند.
آیا لازم است که که کودکان از دهانشویه استفاده کنند؟
اخیرا دهانشویه های مخصوص کودکان در بازار موجود شده اند. والدین از دهانشویه ها می توانند به عنوان تکمیل کننده بهداشت دهان و دندان کودک خود استفاده کنند، ولی این نکته حائز اهمیت است که استفاده از دهانشویه جای مسواک را نمی گیرد و نباید از آن به عنوان مسواک استفاده کرد. پس از یادگیری نحوه مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، کودکان می توانند از دهانشویه نیز زیر نظر پدر و مادر خود استفاده کنند.
چه مقدار فلوراید برای کودکان مناسب است؟
در ابتدا بهتر است با خود فلوراید آشنا شویم. فلوراید از بهترین روش های جلوگیری از پوسیدگی دندان است. فلوراید با مینای دندان فرد ترکیب می‌شود و موجب تقویت دندان های فرد می شود. به طور کل در منابع آب شهری مقدار کافی از فلوراید چه برای کودکان و چه برای بزرگسالان وجود دارد. به دلیل وجود فلوراید در آب آشامیدنی، همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، نباید از خمیر دندان های حاوی فلوراید برای کودکان خود استفاده کنید. البته بهتر است در این زمینه حتما با دندانپزشک کودک خود مشورت داشته باشید تا میزان استاندارد فلوراید دریافتی کودک را به توجه به میزان فلورایدی که در آب آشامیدنی است به شما اطلاع دهد. در صورت کم بودن فلوراید در آب شهری استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید، دهان شویه و یا استفاده از قطره فلوراید را توصیه می کند.
از چه سنی کودک را نزد دندان پزشک ببریم؟
به توصیه دندانپزشک ها بهتر است از زمانی که اولین دندان های شیری کودک رشد کرد، که این مورد به 1 سالگی کودک بر می گردد، او را برای چکاپ و معاینه پیش دندانپزشک ببرید. در این چکاپ ها دندان پزشک به والدین یاد می دهد که چطور بهداشت دهان و دندان کودک خود را پس از شیر دادن به او به خصوص در شب انجام دهند تا کودک دچار التهاب و درد در لثه خود نشود. مراجعه به موقع به دندانپزشک، دندان های فرزند شما را از خطر پوسیدگی نجات خواهد داد.
برای کودکانی که پوسیدگی دندانی زیادی دارند، بهتر است هر سه ماه یک بار و برای کودکانی که پوسیدگی دندانی کمی دارند، بهتر است هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنند.
اگر دندان کودک ضربه دید چه کنیم؟
هر آسیبی که به دندان کودک تان وارد می شود، چه دندان ضربه ببیند و یا چه بشکند، بهتر است با دندانپزشک کودک خود در تماس باشید و بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر دندان به صورت کامل از دهان کودک خارج شد، تنها دهان او را با آب بشویید و به دندانپزشک مراجعه کنید. بهتر است دندان جدا شده را با خود به همراه داشته باشید زیرا ممکن است دندانپزشک بتواند دندان فرزندتان را به دهانش بازگرداند که به این روش ری ایمپلنت گفته می شود.
اگر کودک دچار درد دندان شد چه کنیم؟
در صورتی که کودک دچار درد دندان شد، به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر در موقعیتی بودید که امکان مراجعه به دندانپزشک وجود نداشت بهتر است به نکات زیر توجه کافی داشته باشید:
برخی از اوقات درد دندان به دلیل گیر کردن غذا در بین دندان ها اتفاق می افتد. پس در این موقعیت اولین کاری که باید انجام دهید، مسواک زدن دهان کودک و تمیز کردن دندان ها با استفاده از نخ دندان است.
به کودک خود غذاهای نرم بدهید تا نیاز به جویدن کمتری داشته باشد.
هیچ گونه قرص مسکنی را بر روی دندان های کودک خود قرار ندهید. این امر موجب آسیب رساندن به لثه کودک می شود.
از مصرف شیرینی و یا به طور کل هر غذایی که ممکن است به دندان کودک تان بچسبد، جلوگیری کنید.
بهداشت دهان و دندان کودکان یکی از مهم ترین مسائلی است که در رابطه با سلامت کودک باید مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله نکاتی آموزشی در رابطه با بهداشت دهان و دندان در کودکان آورده ایم. البته بهتر است بدانید نکات موجود در این مقاله جای چکاپ و تشخیص دندانپزشک را نخواهد گرفت. از این رو بهتر است در صورت بروز هر مشکلی در رابطه با دهان و دندان کودک تان و همچنین یادگیری راهکارهایی در رابطه با تغذیه مناسب برای سالم ماندن دندان ها، به دندانپزشک مراجعه کنید.