دندان پزشکی یوسف بالوی پوروقتی دندان پوسیده می شود، دندانپزشک برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی و رسیدن آن به ریشه دندان، باید قسمت های پوسیده و مرده دندان را خالی کند. وقتی داخل دندان خالی می شود، باید با یک ماده حفره های داخلی پر شوند.
اغلب مردم حداقل یک دندان پر کرده دارند. اگر دقت کرده باشید موادی که با آنها دندان ها را ترمیم می کنند به رنگ سفید یا جیوه ای است. تفاوت این دو رنگ در چیست؟ کدام ماده برای پر کردن دندان ها مناسب است؟ از این قبیل سوالات برای بسیاری از بیماران پیش آمده است. در این مقاله سعی شده تا به بسیاری از سوالات شما در ارتباط با بهترین ماده برای پر کردن دندان ها پاسخ داده شود.
دندان پوسیده
دندان چگونه پوسیده می شود؟ وقتی فرد بعد از هر وعده غذایی، دندان های خود را مسواک نزند و از نخ دندان استفاده نکند، مواد غذایی میان دندان ها از بین نرفته و تا مدت ها در همان جا باقی می مانند. با گذشت زمان و افزایش مواد غذایی میان دندان ها، پلاک های دندانی به وجود می آیند، پلاک های دندانی با انتشار باکتری های قوی باعث پوسیدگی می شوند. پلاک ها در میان دندان ها و همچنین در امتداد خط لثه رشد می کنند. باکتری های انتشار یافته با نفوذ به تاج و مینای دندان وارد بافت دندان می شوند.
هر چه زمان بگذرد، و پوسیدگی دندان ترمیم نشود، پیشرفت باکتری ها بیشتر شده و به ریشه دندان می رسد. در این زمان است که ریشه دندان نیاز به درمان دارد و به اصطلاح عصب کشی انجام می شود.
اسیدی که باکتری ها تولید می کنند به راحتی تاج و مینای دندان را از بین می برند. با آنکه جنس دندان بسیار مستحکم است اما در برابر این اسید مقاومت زیادی نخواهد داشت. این اسید با بزاق دندان همراه شده و آرام آرام در دندان نفوذ می کنند.
علائم پوسیدگی
پوسیدگی دندان اگر جزئی باشد معمولا علائمی ندارد. به همین دلیل نمی توان جلوی گسترش آن را گرفت. دندانپزشکان برای جلوگیری از پوسیدگی های احتمالی به مردم توصیه می کنند که هر شش ماه باید برای بررسی وضعیت کلی دندان ها به دندانپزشکی مراجعه نمایند.
وقتی پوسیدگی پیشرفت کند با درد همراه می شود. در این زمان باید به دندانپزشکی مراجعه نمایید چرا که شاید پوسیدگی خیلی پیشرفت کرده باشد و به ریشه رسیده باشد.
همچنین در برخی از مواقع پوسیدگی روی سطح دندان ها لکه های سفید یا هر رنگ دیگری ایجاد می کند. اگر با این علامت روبه رو شدید بهتر است هر چه سریع تر به دندانپزشکی مراجعه نمایید.
پوسیدگی دندان قابل درمان نیست و دندان پوسیده باید ترمیم شود. با ترمیم دندان فقط می توان از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری نمود. پس چه بهتر که از قبل با رعایت بهداشت از پوسیدگی جلوگیری نماییم.
پر کردن دندان
برای تشخیص پوسیدگی ابتدا از تمامی دندان ها باید یک عکس رادیولوژی تهیه شود. در این عکس دندانپزشک به راحتی می تواند دندان های پوسیده و همچنین میزان پوسیدگی آنها را تشخیص دهد. حتی اگر پوسیدگی باعث التهاب لثه شود، در تصویر مشخص خواهد شد.
بعد از تشخیص، دندانپزشک قسمت های پوسیده دندان را با ابزار دندانپزشکی مخصوص خارج می کند. به طوریکه یک حفره در دندان ایجاد می شود. این حفره بسته به میزان پوسیدگی می تواند بزرگ یا کوچک باشد. البته مهارت دندانپزشک در خارج کردن بافت پوسیده بسیار مهم می باشد.
برای پر کردن دندان به موادی خاص نیاز می باشد. از گذشته تا به امروز برای پر کردن دندان ها از موادهای مختلفی استفاده شده است. در زمان های قدیم دندانپزشکان برای ترمیم دندان ها از فلز برنز استفاده می کردند. با گذشت زمان و آزمایشات مختلف، ماده جدیدی به نام آمالگام برای پر کردن دندان ها انتخاب شد.
آمالگام چه نوع ماده ای است؟
آمالگام آلیاژی از دو فلز اصلی جیوه و نقره به همراه قلع و مس می باشد. آمالگام از دو قسمت تشکیل شده است، یک قسمت پودر و یک قسمت مایع. قسمت مایع را جیوه و قسمت پودری شامل فلزات نقره، مس و قلع می باشد.
دندانپزشک ابتدا دندان را خالی کرده و داخل آن را شستشو می دهد. سپس قسمت مایع و پودری آمالگام را با هم ترکیب می شوند و ماده ای خمیری شکل حاصل می گردد. این ماده بعد از 2 الی 3 دقیقه سخت می شود به همین دلیل دندانپزشک باید آن را سریع درون حفره قرار داده و به شکل دندان در بیاورد.
آمالگام بعد از خشک شدن به سختی جنس دندان می شود. این ماده چون به رنگ دندان نیست برای پر کردن دندان های قدامی مناسب نمی باشد. اما به دلیل استحکام بالایی که دارد برای ترمیم دندان ها آسیا بسیار مناسب می باشد.
با اینکه آمالگام از جیوه تشکیل شده است اما به هیچ عنوان سمی نمی باشد. جیوه استفاده شده در آمالگام جیوه آزاد می باشد که بخار سمی ندارد.
بعد از ترمیم دندان با آمالگام تا دو ساعت از خوردن مواد غذایی بپرهیزید. همچنین تا 24 ساعت مواد غذایی آبکی و ولرم استفاده نمایید. اگر با دندان غذاهای سفت و سخت خورده نشود آمالگام بیش از 10 سال عمر خواهد داشت. به یاد داشته باشید دندان ترمیم شده همچنان در معرض پوسیدگی است به همین دلیل باید بهداشت را رعایت نمود.
پوسیدگی دندان عارضه ای است که در صورت رعایت نکردن نکات بهداشتی همه را درگیر می کند. هنگامی که این اتفاق می افتد، بسته به عمق حفره، دندان یک ترمیم سه سطحی انجام می شود. اگر پوسیدگی خیلی کم است، لایه اول را ترمیم می کنند. در لایه دوم ترمیم، دندان با موادی مانند کامپوزیت، آمالگام و ... پر می شود. در طی لایه سوم ترمیم دندان پوسیده با امالگام، کل دندان تغییر می کند. این لایه شامل مواردی مانند ایمپلنت های دندانی است. به طور کلی دو ماده مختلف برای پرکردن دندان ها وجود دارد که با توجه به موقعیت دندان ها از مواد کامپوزیت و آمالگام استفاده می شود. آمالگام رنگی متفاوت (معمولاً نقره‌ای) است که می‌توان آن را روی دندان های عقب به‌جای اهداف زیبایی در ترمیم دندان های جلویی استفاده کرد و در مقایسه با کامپوزیت ها، ماده‌ای بسیار بادوام و کم‌هزینه است که از فلزات از جمله جیوه ساخته شده است.
ترمیم آمالگام سه سطحی
فرآیند ترمیم آمالگام سه سطحی شامل مراحلی است که دندانپزشک باید برای ترمیم پوسیدگی انجام دهد. اولین قدم در این فرآیند بی حس کردن دندان با آمپول برای بی حسی است (به دلیل استفاده از این مواد، روند ترمیم بدون درد است) مرحله دوم با استفاده از ابزار مخصوص (دریل و مته خاص) سطح پوسیده را از بین می برد و در انتها حفره ایجاد شده را با پرکننده ها پر می کند و با ابزار مخصوص سطح را صیقل می دهد تا در صورت برخورد با زبان آسیبی به آن وارد نشود.
مهمترین عامل در تعیین میزان تخلیه دندان عمق پوسیدگی آن است که بر اساس آن ترمیم سه مرحله ای برای حالتی که پوسیدگی در آن بیشترین است انجام می شود. در برخی موارد پس از پرکردن دندان، ممکن است به دلیل کیفیت نامناسب مواد مصرفی و یا سایر عوامل خارجی، دندان نیاز به ترمیم داشته باشد که در این صورت نیاز به کشیدن و ترمیم کامل دندان می باشد.
پرکننده های آمالگام برای یک انتخاب طولانی مدت انتخاب خوبی هستند زیرا که اغلب به عنوان پرکننده های نقره شناخته می شوند. آن ها از ترکیب جیوه با سایر فلزات مانند نقره، قلع و مس ساخته می شوند. ترمیم دندان پوسیده با امالگام مخصوصاً برای دندان های آسیاب و دندان هایی که در اثر جویدن فرسوده می شوند مناسب است. با این حال، دندان باید به طور ویژه برای دریافت آمالگام آماده شود. برای این کار لازم است قسمت بزرگی از دندان برداشته شود. این ماده برای بیش از 175 سال استفاده شده، اما به تدریج از دندانپزشکی کنار گذاشته شده است. آن ها به طور طبیعی با دندان های اطراف ترکیب می شوند. در نهایت، انتخاب ماده پرکننده به نیاز ها و ترجیحات فرد برای حفظ سلامت دهان بستگی دارد.
نکاتی برای مراقبت از دندان بعد از ترمیم آمالگام سه سطحی
همیشه می گفتند پیشگیری بهتر از درمان است. نکاتی وجود دارد که اگر رعایت کنید، دندان مشکلی نخواهد داشت این نکات بسیار ساده هستند و وقت زیادی از شما نمی گیرند. نکاتی برای مراقبت از دندان به شرح زیر است:
- دندان های خود را سه بار در روز با مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- وقتی غذا می خورید، تکه های غذا ممکن است بین دندان های شما گیر کند. در چنین مواقعی استفاده از نخ دندان توصیه می شود.
- هر شب دهان خود را با آب نمک بشویید.
- دهان شویه ساده ترین راه برای از بین بردن باکتری های دهان شماست که بهتر است با مشورت پزشک از آن استفاده کنید.
- مصرف شیرینی جات را کاهش دهید. شکر می تواند به سلامت حفره دهان و دندان آسیب جدی وارد کند.
- سالی 2 تا 3 بار برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.
- هرگز مواد غذایی مانند پسته، بادام، فندق و غیره را با دندان له نکنید. این کار به مینای دندان آسیب می رساند.
- بهتر است مسواک خود را هر 3 تا 4 ماه یکبار عوض کنید.
- بهتر است مصرف سیگار و الکل را به شدت کاهش دهید.