دندان پزشکی یوسف بالوی پور
کامپوزیت کاریزما یکی از قدیمی‌ترین، باکیفیت‌ترین و پیشرفته‌ترین متریال مورد استفاده در ترمیم و زیباسازی دندان‌ها است. این ماده توسط شرکت آلمانی کولزر (Kulzer) تولید می‌شود و به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد، در میان دندانپزشکان بسیار محبوب است. این کامپوزیت با فرمولاسیون منحصر به فردی که دارد، بسیار بادوام است و تجربه‌ای فوق‌العاده‌ای از پر کردن یا ترمیم دندان را برایتان به ارمغان خواهد آورد.
با ما در این مقاله همراه باشید تا با هم ببینیم کامپوزیت کاریزما چیست و چرا اکثر مراجعین دندانپزشکی دکتر بالوی پور از این متریال استقبال می‌کنند و راضی هستند.
کامپوزیت کاریزما چیست؟
کامپوزیت کاریزما مثل بسیاری از کامپوزیت‌های دندانی بر پایه رزین که معمولا BisGMA ،UDMA، TEGDMA است و همینطور ذرات سرامیکی و نانو هیبریدی ساخته می‌شود. این ترکیب که همرنگ دندان است، هنگامی که در معرض نور آبی با طول موج حدود 460 نانومتر قرار می‌گیرد، به یک ماده بادوام و دندان‌مانند پلیمریزه می‌شود.
کاربردهای کامپوزیت کاریزما
این مواد قالب‌پذیری بالا و شکل‌پذیری دقیقی دارد که همین ویژگی باعث شده است تا برای انجام کارهای دندانپزشکی زیر ایده‌آل شود:
- برای ساخت ونیر
- ترمیم شکستگی و پر کردن
- اصلاح فاصله بین دندان‌ها (دیاستم)
- پوشاندن دندان‌های ترک‌خورده یا لب‌پریده
- سفید و یکدست کردن دندان‌ها بدون نیاز به بلیچینگ
- فرم‌دهی به دندان‌های نامرتب یا کوچک
- طراحی لبخند
معرفی خانواده کامپوزیت کاریزما
کاریزما کامپوزیتی است که متناسب با نیازهای بالینی مختلف، انواع گوناگونی دارد. محبوب‌ترین انواع آن عبارتند از:
- کاریزما کلاسیک
- کاریزما دایموند
- کاریزما دایموندONE
- Charisma Flow/Opal Flow
- کاریزما اسمارت
کاریزما کلاسیک؛ دارای فناوری میکروگلاس
متریال این کامپوزیت میکرو هیبریدی با پرکننده Microglass II است که برای ترمیم عمومی دندان کاربرد دارد. کاریزما کلاسیک با استفاده از شیشه باریم-آلومینیوم-فلوراید و بدون سیلیس پیروژنیک، ضریب شکست پرکننده و رزین را تراز می کند و شفافیت دندان را افزایش می‌دهد. در نتیجه درصد سازگاری رنگ تا 56 درصد بهتر خواهد بود و دندان‌های ترمیم‌‌شده ظاهر طبیعی‌تری خواهند داشت. شاید به همین دلیل است که لقب آفتاب‌پرست را به این کامپوزیت می‌دهند زیرا قابلیت تطبیق‌پذیری بسیار بالایی دارد.
از سوی دیگر قوام خامه‌ای این کامپوزیت به شکل و صیقل‌پذیری بیشتر آن کمک می‌کند.
کاریزما الماس و الماسOne : دارای عملکرد نانو هیبریدی
کاریزما دایموند یا الماس، دارای مواد سیلیکا/زیرکونیا فوق‌العاده ریزی است و با فناوری TCD-Matrix ساخته شده است. این کامپوزیت از عملکرد نانو هیبریدی پیشرفته برخوردار است که به توزیع یکنواخت ذرات پرکننده کمک می‌کند. سازگاری نوری بالایی هم برای تطبیق با محیط اطراف دارد. همچنین بسیار محکم است و در عین حال حداقل انقباض و تنش انقباضی پس از سخت شدن دارد.
به دلیل داشتن این ویژگی‌ها، از این کامپوزیت در ترمیم دندان‌های خلفی و قدامی استفاده می‌شود. مراجعینی هم که در کلینیک دندانپزشکی دکتر بالوی پور از این کامپوزیت برای ترمیم پوسیدگی‌های کلاس I تا V آن‌ها استفاده شده است، رضایت بالایی را ابراز کرده‌اند.
اما مهم‌ترین خاصیت کامپوزیت کاریزما چیست که آن را به یکی از بهترین متریال‌های دندانپزشکی موجود در بازار تبدیل کرده است؟ الماس One به دلیل خاصیت Chameleon (آفتاب‌پرستی) بالایی که دارد، به راحتی با تمام شیدهای دندانی مطابقت پیدا می‌کند. به همین دلیل به راحتی با استفاده از یک تک شید، می‌توان هر دندان را از نظر بافت و رنگ مشابه دندان‌های کناری‌اش کرد. کاریزما دایموند One، یک متریال کار راه‌انداز و سریع برای کیس‌های روزمره است که برای ترمیم و بازسازی دندان‌هایشان، به دندانپزشکی می‌آیند.
کاریزما فلو؛ کاربرد آسان
Flow از سری کامپوزیت‌های کاریزما است که به عنوان مکملی برای نسخه کلاسیک طراحی شده است. از جمله ویژگی‌هایی که دارد، ویسکوزیته پایین آن است که امکان ورود دقیق به حفره‌های کوچک، خطوط ظراف و شیارهای دندانی را ممکن می‌سازد. در واقع این متریال مثل یک آستر عمل و شکاف‌ها را مهر و موم می‌کند. از نظر شید هم با سایر دندان‌های مجاور سازگار می‌شود و ظاهری کاملا هماهنگ ایجاد می‌کند.
کاریزما فلو برای ترمیم‌های کلاس V، ترمیم کم تهاجمی کلاس I/II/III و فیکس کردن براکت کاربرد دارد.
کاریزما اسمارت؛ کامپوزیت همه کاره
این کامپوزیت جز اقتصادی‌ترین کامپوزیت‌هایی است که ذرات آن با تکنولوژی نانو-میکروهیبریدی ساخته شده است. به‌علاوه صیقل‌پذیری بدون دردسری دارد و نسبت به تغییر رنگ در درازمدت بسیار مقاوم است. این متریال معمولا برای ترمیم دندان‌های شیری کودکان، تثبیت دندان در اثر لقی یا آسیب، اصلاح شکل دندان و ترمیم پرسلن کاربرد دارد.
کامپوزیت کاریزما برای چه افرادی مناسب و برای چه افرادی نامناسب است؟
این متریال درمانی هم مثل سایر مواد به دلیل ویژگی‌ها و ذراتی که دارد، معمولا برای کارهای درمانی و زیبایی دندان مناسب است. از جمله افرادی که کاندید استفاده از کامپوزیت کاریزما هستند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کیس‌های ترمیم زیبایی در دندان‌های قدامی و خلفی
کامپوزیت کاریزما به دلیل فناوری میکروگلسی که دارد، می‌تواند به خوبی با رنگ دندان طبیعی انطباق یابد. به همین دلیل انتخابی عالی برای بیمارانی است که می‌خواهند دندانشان ظاهر طبیعی‌تری داشته باشد.
- بیمارهای ترمیم دندان کلاس‌های IتاV
برای ترمیم دندان بیمارانی که می‌خواهند حفره‌های کوچک تا متوسط Class I تا Vرا پر کنند، مناسب است. - علاقه‌مندان به اصلاحات ظاهری و زیبایی
در کلینیک دندانپزشکی دکتر بالوی پور، برای افرادی که مایل هستند فواصل بین دندانی (دیستما) خود را پر یا شکل یا رنگ دندان‌ها را اصلاح کنند، از این کامپوزیت هم استفاده می‌شود. - کودکان با دندان‌های آسیب‌دیده
کامپوزیت کاریزما برای تثبیت دندان‌های شل شده پس از ضربه یا بیماری لثه کودکان هم بسیار کارآمد است. - بیماران حساس به فلزات
این کامپوزیت، به دلیل داشتن ماده GMA-Bis و تطابق بالا با رنگ دندان، مناسب کسانی است که آلیاژهای فلزی را به دلیل شکل ظاهری یا دلایل دیگر نمی‌پسندند.
بسیاری از افراد می‌پرسند که ایراد کامپوزیت کاریزما چیست که استفاده از آن برای برخی نامناسب است. پاسخ این است که این متریال ایراد خاصی ندارد و فقط به دلیل ذرات و موادی که دارد، ممکن است آن عملکردی که باید را در برخی از کیس‌ها نداشته باشد. بسیاری از دندانپزشکان خبره، کامپوزیت کاریزما را مناسب کیس‌های زیر نمی‌دانند:
- کاندیدهای ترمیم‌های بزرگ یا تحت فشار زیاد
برای کیس‌هایی که در دندان‌های خلفیشان حفره‌های وسیع یا تحت فشار بالا دارند، احتمال ایجاد ترک یا ساییدگی بیشتر است؛ در این مواقع باید از مواد تراکم‌پذیر یا Bulk-fill استفاده کرد. - بیماران دارای حفره‌های نزدیک پالپ با ضخامت عاج کمتر از 1 میلی‌متر
اگر ترمیم دندان بیمار نزدیک پالپ و با ضخامت عاج کمتر از 1 میلی‌متر باشد، باید قبل از درمان از دی لاینرهای محافظ (کلسیم هیدروکساید یا گلاس آینومر) استفاده شود. - بیماران با بهداشت دهان ضعیف یا کنترل رطوبت نامناسب
چون باندینگ کامپوزیت حساس است، وجود بزاق یا خون و بهداشت دهانی پایین، ریسک شکست و پوسیدگی زیر ترمیم را افزایش می‌دهد. به همین دلیل افرادی که با این شرایط به کلینیک‌های دندانپزشکی مراجعه می‌کنند، کیس درمان با کاریزما نیستند.
معایب کامپوزیت کاریزما چیست؟
کامپوزیت کاریزما آلمان ، یکی از بهترین متریالی است که در چندین سال اخیر وارد خدمات دندانپزشکی شده است، اما با این وجود معایبی هم دارد که دانستنش خالی از لطف نیست:
- احتمال پوسیدگی ثانویه
در جواب معایب کامپوزیت کاریزما چیست می‌توان به یکی از ایرادهایی که مخصوصا در بسیاری از کیس‌های زیبایی دیده می‌شود یعنی احتمال پوسیدگی زیر لایه‌های کامپوزیت، اشاره کرد. کلیه کامپوزیت‌های رزینی از جمله کاریزما هنگام سخت‌شدن 2 تا 3.5 درصد منقبض می‌شوند. این انقباض ممکن است باعث ایجاد نشت میکرو در لبه‌های ترمیم شود که منجر به خطر پوسیدگی ثانویه می‌گردد.
- دوام کمتر نسبت به برخی جایگزین‌ها
در برخی کاربردها، مخصوصا پرکردگی‌های بزرگ در نواحی دندان‌های آسیاب‌دندان، پایداری و مقاومت این کامپوزیت کمتر از آمالگام است و احتمال شکستن یا لب‌پر شدن بیشتری دارد.
- لب‌پر شدن یا شکستگی در اثر فشار زیاد
حتی با وجود قدرت نسبی، این مواد کامپوزیتی ممکن است در مقابل جویدن اجسام سخت یا ضربه شدید، دچار شکستگی شوند.
- زمان‌بر بودن فرایند نسبت به آمالگام
ترمیم با کامپوزیت نیازمند لایه‌گذاری، خشک کردن، نوردهی و پولیش است و این مراحل معمولا حدود ۲۰ دقیقه بیشتر زمان می‌طلبند. این فرایند می‌تواند برای بیماران، مخصوصاً کودکان، خسته‌کننده باشد.
- نیاز به مهارت بالای دندانپزشک
تکنیک قرار دادن لایه‌ای کامپوزیت، رعایت فاصله لایه‌ها، پولیش دقیق و کنترل نور نیازمند تجربه و مهارت حرفه‌ای دندانپزشک است. این مهارت از موفقیت و دوام ترمیم تاثیر مستقیم دارد.
- نیاز به نگهداری بیشتر پس از ترمیم
برخلاف سایر مواد، کامپوزیت‌ها مستعد جذب لکه هستند. مصرف مواد رنگی (چای، قهوه، شراب قرمز)، شکر و دخانیات می‌تواند باعث تیرگی و تغییر رنگ شود. بنابراین رعایت دقیق بهداشت و مراجعه مرتب ضروری است.
مراحل گام به گام کامپوزیت کاریزما
همانطور که در کاربردهای کامپوزیت کاریزما چیست، گفتیم، یکی از استفاده‌هایی که از این متریال در دندانپزشکی می‌شود، زیبایی و فرم‌دهی به دندان‌هاست. قبل از این که در مورد مراحل انجام کامپوزیت دندان بگوییم، توصیه می‌کنیم اگر قصد انجام این کار را دارید، حتما در یکی از بهترین کلینیک‌های دندانپزشکی در سعادت آباد اقدام کنید. کلینیک دندانپزشکی دکتر بالوی پور این کار را با بهترین متریال، دقت و مهارت بالا و به صورت اقساطی هم انجام می‌دهد.
برویم سراغ مراحل کامپوزیت!
- معاینه و انتخاب رنگ
ابتدا وضعیت کامل دهان برای اطمینان از سلامت لثه و دندان‌ها بررسی می‌شود. سپس انتخاب دقیق شید رنگ متناسب با دندان‌های طبیعی (با راهنمای Charisma Shade Guide) در شرایط نور طبیعی انجام می‌شود. 
- آماده‌سازی سطح دندان
جرم‌گیری کامل و تمیز کردن سطح دندان انجام می‌شود تا پلاک و آلودگی‌ها کاملا پاک شوند. در صورت نیاز، تراش جزئی برای حذف پوسیدگی یا اصلاح فرم با حفظ سلامت مینای سالم انجام می‌شود.
- چسباندن باندینگ
باندینگ سازگار با کاریزما مثل iBond یا GLUMA گذاشته می‌شود.
- لایه‌گذاری اولیه کامپوزیت
یک لایه اپک (Opaque) در صورت نیاز برای جلوگیری از تیرگی رنگ (مثلا در شکستگی یا تغییر رنگ شدید) گذاشته می‌شود. سپس کامپوزیت کاریزما با ضخامت حداکثر ۲ میلی‌متر در هر لایه برای جلوگیری از انقباض زیاد روی دندان قرار می‌گیرد.
- نوردهی
از لایت کیور با طول موج 460 تا 470 نانومتر و شدت کافی استفاده می‌شود. زمان لازم برای رنگ‌های استاندارد 20 ثانیه و برای رنگ‌های اپک، ۴۰ ثانیه است.
- شکل‌دهی و تکمیل آناتومی
با ابزارهای مناسب (ماتریکس، ابزارهای فرم‌دهنده)، فرم نهایی دندان بازسازی می‌شود. جزئیات سطحی دندان مثل خطوط آناتومیک، لبه‌ها و برجستگی‌ها برای ظاهر طبیعی هم در این مرحله تکمیل می‌شوند.
- پرداخت و پولیش نهایی
با استفاده از دیسک‌های high gloss، فرزهای نرم و در نهایت برس و پد پولیش، سطحی صاف، براق ایجاد می‌شود.
- چک‌آپ نهایی
در این مرحله تطابق رنگ و سایه و فرم دندان‌ها با چک می‌شود و اگر تماس بین‌دندانی ایرادی داشته باشد، اصلاح خواهد شد. همچنین ناهموار بودن لبه‌ها و فواصل بین دندان‌ها هم بررسی خواهد شد. در برخی از کیس‌ها لازم است از دندان‌ها عکس رادیوگرافی گرفته شود که این کار هم انجام خواهد شد.
مراقبت های بعد از کامپوزیت کاریزما
با اینکه کامپوزیت کاریزما یکی از بهترین متریال‌های موجود در بازار است؛ اما باز هم یک سری نکات مراقبتی وجود دارد که باید رعایت شود:
پیشگیری از ایجاد لکه و تغییر رنگ
در دو روز اول بعد از ترمیم، از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های رنگی مثل چای سیاه، قهوه، سس سویا، خوراکی‌های رنگی (مثل بلوبری، چغندر، کاری) بپرهیزید تا احتمال رنگ‌پذیری سطح کامپوزیت کاهش یابد.
رعایت بهداشت دهان و دندان
حداقل دو بار در روز با مسواک نرم و خمیردندان فلورایده مسواک بزنید. برای جلوگیری از تجمع پلاک بین دندان‌ها حداقل روزی یک بار حتما نخ دندان بکشید. برای کمک به پاکسازی سطح کامپوزیت، از دهان‌شویه ملایم بدون الکل استفاده کنید.
البته زمان دقیق کشیدن نخ و استفاده از دهان‌شویه را از پزشکتان بپرسید زیرا ممکن است در روزهای اول که قرار است مواد تثبیت و سفت شوند، این کار جایز نباشد.
کنترل حساسیت دندان
حساسیت جزئی به سرما یا گرما در چند روز اول طبیعی است. اگر این حساسیت بیشتر یا طولانی‌تر از یک هفته ادامه داشت، به دندان‌پزشکتان مراجعه کنید.
پرهیز از رفتارهای مخرب
از جویدن اشیای سخت مثل ناخن، مداد، یخ یا مواد سفت (مثل آجیل‌های بزرگ، ته‌دیگ سفت) خودداری کنید تا احتمال لب‌پر شدن مواد کامپوزیت کاهش یابد.
پیشگیری از وارد شدن فشار به دندان‌ها
شاید تمام مراقبت‌های بالا را هم انجام می‌دهید اما ناگهان متوجه لب‌پریدگی، ترک و حتی درد در دندانتان می‌شوید و ندانید دلیل آسیب دیدن کامپوزیت کاریزما چیست. باید بگوییم که دندان‌قروچه شبانه و فشردن آگاهانه یا ناخودآگاه دندان‌ها هم می‌تواند به آن‌ها آسیب وارد کند. به همین دلیل جهت محافظت از کامپوزیت، توصیه می‌شود حتما از گارد شبانه استفاده کنید.
ویزیت منظم دندانپزشکی
ترمیم‌های کامپوزیتی هر 6 ماه یک بار نیاز به چکاپ منظم و پولیش حرفه‌ای توسط دندانپزشک مجرب دارند تا از تغییر رنگ پیشگیری شود و سطحشان صاف باقی بماند.
با این حال اگر سطح کامپوزیت پس از مدتی مات یا ناهموار شود، باید با ابزارهایی مثل دیسک یا پروفیله‌های سیلیکونی پولیش حرفه‌ای انجام شود تا ظاهر و عملکرد دندان‌ها به وضعیت سابقشان بازگردد.
در چه صورت باید سریعا به دندانپزشک مراجعه شود؟
در صورت مشاهده موارد زیر سریعا باید به دندانپزشک (ترجیحا متخصصی که کامپوزیت را برایتان انجام داده است) مراجعه کنید:
- شکستن یا کنده شدن بخشی از کامپوزیت
- احساس درد هنگام گاز زدن
- گیر کردن شدید نخ دندان
- ادامه‌دار شدن حساسیت دندان بیش از یک هفته
کلام آخر
امیدواریم در انتهای این مقاله پاسخ سوال کامپوزیت کاریزما چیست را گرفته باشید. همانطور که دیدید کامپوزیت‌های کاریزما یک متریال همه‌کاره برای ترمیم و زیباسازی دندان هستند که از کلاسیک گرفته تا الماس و اسمارت، تنوع بالایی دارند. ویژگی‌های فوق‌العاده دیگری مثل خاصیت آفتاب پرست، هندلینگ، صیقل‌پذیری و دوام طولانی مدت هم آن‌ها را به انتخابی قابل اعتماد در کارهای دندانپزشکی بالینی و زیبایی تبدیل کرده است. رسیدگی و مراقبت‌های منظم و پولیش به‌موقع می‌تواند نتایج کار را ماندگارتر کند.
دندانپزشکی دکتر بالوی پور یکی از معتبرترین کلینیک‌ها در سطح شهر تهران و مخصوصا منطقه سعادت‌آباد است که هرگونه خدمات اعم از کامپوزیت، لمینت، ایمپلنت، اتودنسی، انواع درمان‌های دندان و... را انجام می‌دهد. برای رزرو وقت می‌توانید با شماره‌های موجود در سایت تماس بگیرید .