دندان پزشکی یوسف بالوی پوریکی از مهم ترین اعضای بدن ما دندان ها هستند. می توانیم با رعایت بهداشت دهان و دندان، دندان ها را تا سنین سالمندی به شکل قابل قبولی حفظ کنیم. انسان ها به طور معمول تا سن بزرگسالی ۳۲ دندان دائمی خواهند داشت. در این میان دندان های عقل از همه دیر‌تر رشد می کنند. دندان های عقل بین سن ۱۸ تا ۲۵ سالگی در انتهای ردیف دندان های بالا و پایین می رویند.
با این حساب هر انسان ۴ دندان عقل دارد. دندان های عقل اصطلاحا به دندان آسیای سوم مشهور هستند. بسیاری از افراد دچار موردی به نام دندان عقل نهفته می باشند که در این مطلب می خواهیم درباره این مشکل صحبت کنیم. در این شرایط دندان عقل درون لثه کاملاً رشد کرده ولی از لثه بیرون نمی آید. دندان عقل نهفته می‌تواند برای سلامتی دندان های دیگر اختلالاتی ایجاد کند. در مطلب پیش رو می خواهیم نکاتی درباره دندان عقل نهفته نام ببریم و درباره این موضوع بیشتر صحبت کنیم.
دندان عقل چیست و در چه سنی می روید؟
همان طور که در بخش ابتدایی اشاره کردیم، دندان عقل دندان آسیای سوم است و بین سن ۱۸ تا ۲۵ سالگی می روید. بسیاری از شواهد دیرینه شناسی و انسان شناسی نشان می دهد انسان های نخستین دارای دندان عقل نبودند. ممکن است دلیل آن جویدن غذا‌های سخت تر بوده باشد. در عصر حاضر هم بسیاری از انسان ها تا آخر عمر دندان عقل ندارند. همچنین ممکن است بسیاری افراد دندان عقل خود را در سنی کمتر یا بیشتر از بازه ای که ذکر شد در بیاورند.
دندان عقل نهفته چیست؟
اینکه دندان عقل نداشته باشید، در سن کمتر یا بیشتر این دندان بروید، هیچ مشکل خاصی نیست. مشکل آنجایی ایجاد می شود که دندان عقل به صورت نهفته یا نیمه نهفته در لثه شما باشد. دندان عقل نهفته یک دندان عقل کامل است که دقیقاً مانند دندان عقل رشد کرده و به جای اینکه نمایان شود، زیر لثه نهفته شود و به استخوان فک یا دیگر دندان ها فشار وارد می کند. دندان عقل نهفته می تواند به شکل های مختلف در لثه نهفته شده باشد. برای مثال عمودی یا افقی باشد. دندانپزشک یا متخصص فک با استفاده از رادیوگرافی متوجه وضعیت دندان عقل نهفته در فک شما می شود.
در ابتدای مطلب گفتیم که هر فرد دارای ۴ دندان عقل است. ممکن است شما دارای یک، دو، سه یا چهار دندان عقل نهفته باشید. همچنین دندان های عقل می توانند به صورت نیمه نهفته در لثه قرار بگیرند، در این شرایط تنها نیمی از دندان از لثه بیرون می زند و باقی در لثه می ماند که تقریباً مشابه با وضعیت دندان عقل نهفته می باشد.
اختلالات دندان عقل نهفته
در بخش قبلی گفتیم که دندان عقل نهفته می تواند اختلالاتی برای سلامت دندان های دیگر بوجود بیاورد. اولین و ساده ترین اختلالی که از دندان عقل نهفته انتظار داریم فشاری است که به دندان های دیگر وارد می کند. این فشار ممکن است باعث درد‌های شدید یا درد‌های دائمی در فک های بالا یا پایین شود. اگر دندان عقل نهفته ای در فک بالا یا پایین شما وجود داشته باشد و چندین ماه یا چندین سال از وجود آن بگذرد، چیدمان دندان های جلویی تحت تاثیر قرار می گیرد. معمولاً دندان های فک پایین بیشتر درگیر این اختلال می شوند. اختلال مهم دیگری که دندان عقل نهفته باعث آن می شود، پوسیدگی دندان های آسیا می باشد. فشار زیادی که دندان عقل نهفته به دندان های انتهای فک وارد می کند، باعث می شود میزان پوسیدگی در این دندان ها بیشتر باشد.
راه حل دندان عقل نهفته
بهترین راه حل دندان عقل نهفته جراحی دندان عقل است. ابتدا باید به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید. اگر یک دندانپزشک عمومی نتواند این کار را برای شما انجام دهد، باید به متخصص جراحی دندانپزشکی مراجعه کنید. معمولاً جراحی دندان عقل نهفته یکی از جراحی های نسبتاً مشکل دندان است. برای انجام این عمل بهتر است یک نفر به عنوان همراه با شما به مطب دندانپزشکی بیاید. پس از انجام عمل حداقل یک روز نیاز به مرخصی از محل کار یا تحصیل خود خواهید داشت. همچنین باید غذا‌های مانند سوپ و مایعات گرم مصرف کنید.
نکته: همه افرادی که دندان عقل نهفته دارند، نیاز به جراحی نخواهند داشت. بسیار از متخصصان با معاینه فرد به این نتیجه می رسند که دندان عقل نهفته هیچ تاثیر منفی بر دندان های دیگر فرد نداشته و می تواند در لثه باقی بماند. از آنجایی که عمل جراحی دندان عقل نهفته یک عمل مشکل است، باید تنها با نظر متخصص این کار را انجام داد. بنابراین اگر دندانپزشک به شما توصیه کرد جراحی انجام ندهید، بهتر است از این کار اجتناب کنید.
نگهداری از دندان عقل
اگر دندان عقل شما روییده است و هیچ مشکلی ندارد، با مسواک زدن از آن مراقبت کنید. در بسیاری مواقع از آنجایی که مسواک زدن به آخرین دندان آسیا کمی مشکل است؛ دندان عقل خیلی سریع دچار پوسیدگی می گردد. بهتر است هر ۶ ماه یکبار چکاپ دندانپزشکی انجام دهید تا اگر مشکلاتی احتمالی وجود دارند در اسرع وقت برطرف گردند.
دندان عقل نهفته یکی از مشکلات عمده در زمینه بیماری های دندان می باشد که در بسیاری موارد جز در موارد حاد علائمی از خود بروز نمی دهد. اگر هر ۶ ماه یک بار چکاپ های دندانپزشکی انجام دهید، می توانید در اسرع وقت مشکلات پنهان و بیماری های دهان و دندان را تشخیص داده و هر چه سریع تر آن را درمان نمایید.