دندان پزشکی یوسف بالوی پوربرخی افراد بین دندان های قدامی شاهد فضای خالی هستند که گاهی این فضا تنها چند میلیمتر است، ولی زیبایی لبخند را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین اگر یکی از دندان های جلویی از دست رفته باشد، فضای خالی بزرگی قابل مشاهده است که تاثیر منفی بر اعتماد بنفس ظاهری فرد خواهد داشت. به فاصله خالی که بین دندان ها وجود دارد، دیاستم گفته می شود. دقت داشته باشید که دیاستم تنها مختص دندان های قدامی نیست و می تواند بین دندان های آسیا هم باشد.
برای رفع دیاستم از روش های مختلفی در دندانپزشکی استفاده می شود. از آنجایی که این مشکل بین افراد بسیاری رایج است، تصمیم گرفتیم در مطلب حاضر انواع دیاستم و دلایل آن را بررسی کنیم و برخی درمان های بروز و موثر را نام ببریم. همچنین در انتها راه هایی برای پیشگیری از فاصله دندانی ذکر خواهیم کرد.
دلایل دیاستم
دلایل دیاستم یا علل فاصله دار شدن دندان ها شامل موارد بسیار گسترده ای است که می توانند مربوط به حوادث، ژنتیک، عاداتی مانند مکیدن انگشت در کودکی، از دست دادن زود هنگام یا دیر هنگام دندان های شیری و … باشند. تعدادی از مهم ترین دلایل دیاستم شامل موارد زیر است:
متناسب نبودن اندازه دندان‌ها با فک
گاهی اوقات دندان ها اندازه طبیعی دارند، ولی فک بالا یا پایین بزرگ‌تر از حد طبیعی هستند که باعث می شود بین دو دندان یا تعداد بیشتری از دندان ها فاصله بوجود بیاید. در موارد دیگر اندازه فک طبیعی است، ولی دندان ها کوچک بوده یا اصطلاحاً ریز و میخی هستند. این دو نوع مشکل که به تناسب دندان و فک مرتبط هستند، معمولاً باعث می شود دیاستم بین تمام دندان های قدامی بوجود بیاید.
شکل دندان ها
برخی افراد به دلایل ژنتیکی دندان های میخی شکل دارند یا دندان آنها به جای اینکه به فرم معمول رشد کرده باشد، یک گوشه آن کج شده است. در چنین مواردی نیز فاصله بین دندانی ایجاد می شود.
از دست دادن دندان های آسیا
اگر دندان های آسیا را به دلایل مختلف از دست داده باشید، ممکن است بعد از چند سال بین دندان های جلویی فاصله ایجاد شود زیرا جای دندان آسیا خالی است و دندان های جلویی از هم دور می شوند.
عادات بد
ممکن است در کودکی عاداتی مانند مکیدن انگشت، مکیدن پستانک، زبان زدن به جای خالی دندان شیری و … باعث شود دندان های دائمی قدامی با فاصله از هم رشد کنند.
بیماری های لثه
برخی از انواع بیماری های لثه باعث می شوند که لثه تحلیل برود و فاصله بین دندان ها ایجاد شود، زیرا همان طور که می دانید چندین میلیمتر لثه بین دندان ها وجود دارد که بر ظاهر زیبا و سلامتی دندان تاثیر مهمی می گذارد.
بزرگ بودن فرنوم لبی
اگر در آینه دندان های جلویی خود را مشاهده کنید، متوجه می شوید قسمتی از لثه که دقیقاً در حد وسط دندان های جلویی فک بالا قرار دارد شبیه به نوار کوچکی است که برجسته تر از قسمت های دیگر لثه دیده می شود. این قسمت را فرنوم یا بند لب می نامند، حال اگر فرنوم بزرگ تر از حد طبیعی باشد، بین دو دندان جلویی فاصله ایجاد خواهد شد.
مزیودنس
وقتی یک دندان نهفته پشت دندان های جلویی قرار داشته باشد، اجازه نمی دهد این دندان ها نزدیک به هم رشد کنند که به این حالت مزیودنس گفته می شود.
فاصله بین دندانی چه عوارضی دارد؟
قطعاً یکی از مهم‌ترین عوارض دیاستم یا فاصله بین دندانی کاهش زیبایی لبخند است. اگر تصاویر قبل و بعد لبخند افرادی که دیاستم را درمان کرده اند مشاهده کنید، متوجه خواهید شد که دیاستم تا چه اندازه بر ظاهر تاثیر دارد. با این حساب عوارض دیاستم عبارتند از:
● کاهش زیبایی لبخند
● مشکلات گفتاری (این عارضه در کودکان و نوجوانان ایجاد می شود که در صورت عدم درمان تا بزرگسالی با آنها خواهد بود).
● اگر فاصله بین دندانی خیلی زیاد باشد، هنگام جویدن غذا فشار زیادی بر لثه ها وارد می شود که باعث بروز بیماری های لثه یا تغییر فرم آن خواهد شد.
● اگر دندان های قدامی فاصله زیادی از هم داشته باشند، اجازه رشد به دندان های آسیا را نمی دهند و ممکن است چیدمان آنها نیز نامنظم شود.
درمان دیاستم یا فاصله بین دندانی
در بسیاری از موارد مهم ترین عارضه ناشی از دیاستم مربوط به زیبایی لبخند است و مشکل دیگری برای فرد ندارد. با این حال افراد دوست دارند این ایراد را هر چه زودتر برطرف .برخی از رایج ترین درمان های فاصله بین دندانی عبارتند از:
ارتودنسی
یکی از قطعی ترین و بهترین راه هایی که برای درمان دیاستم پیشنهاد می شود، ارتودنسی است. البته ارتودنسی برای تمام انواع دیاستم مناسب نیست، برای مثال اگر دندان های کودک شما کمی از هم فاصله دارند، به احتمال زیاد در طی دو تا سه سال آینده این فاصله از بین می رود. اما برای اطمینان بیشتر می توانید او را نزد دندانپزشک ببرید تا برای ارتودنسی یا روش های دیگر شما را راهنمایی کند.
باندینگ
اگر فاصله بین دندان ها زیاد نباشد، دندانپزشک می تواند آن را با ماده رزین همرنگ دندان پر کند. البته اگر این فاصله به اندازه یک دندان باشد، روش باندینگ توصیه نمی شود.
ونیر
در بخش های قبلی گفتیم که یکی از دلایل فاصله بین دندانی، ریز بودن دندان‌ها است در چنین شرایطی دندانپزشک ونیر را به شما پیشنهاد خواهد داد. ونیر یک پوشش نازک است که تاج دندان با آن ساخته شده و همچون یک پوشش روی دندان قرار می گیرد. اگر دندانپزشک ماهر و با تجربه این درمان را انجام دهد، نتیجه بسیار رضایت‌بخش خواهد بود.
ایمپلنت
چنانچه دیاستم به دلیل افتادن دندان در حوادثی مانند تصادفات رانندگی یا ضربه شدید اتفاق افتاده باشد، تنها راه درمانی، ایمپلنت است. در این روش دندانپزشک ابتدا یک پایه از جنس فلز درون لثه قرار داده که انتهای آن به استخوان فک متصل می گردد. سپس به کمک موادی مانند سرامیک یا انواع روکش های دیگر این پایه فلزی پوشانده می شود. ایمپلنت یکی از روش های دائمی و موفق است، به شرطی که دندانپزشک متخصص این خدمات را برای شما انجام دهد.
جراحی لثه یا فرنوم لب
اگر دلیل دیاستم مربوط به لثه باشد، باید پیش از ارتودنسی یا باندینگ حتماً عمل جراحی برای رفع مشکلات لثه انجام شود. در غیر این صورت دندان ها دوباره به جای قبلی خود باز می گردند.
پیشگیری از دیاستم
بسیاری از والدین می خواهند بدانند که آیا راهی برای پیشگیری از دیاستم یا فاصله دندانی وجود دارد. در این باره به نکات زیر توجه کنید:
● اگر کودک عزیز شما عاداتی مانند مکیدن انگشت، مکیدن پستانک یا زبان زدن به جای خالی دندان شیری دارد، با استفاده از تکنیک های روانشناسی کودک، این عادت‌ها را از زندگی او حذف کنید.
● اگر دندان های آسیای خود را از دست دادید، در اسرع وقت برای روش های درمانی مانند ایمپلنت اقدام کنید تا فاصله ایجاد شده باعث دیاستم در دندان های قدامی نشود.
● کودکان را در سن ۷ سالگی برای معاینه نزد متخصص ارتودنسی ببرید تا در صورت نیاز درمان ها هر چه سریع تر آغاز شوند.
در این مطلب گفتیم که عوامل متعددی باعث بروز دیاستم یا فاصله بین دندانی می شوند که خوشبختانه برای انواع دیاستم روش های درمانی موثری وجود دارد. اگر کودک عزیز شما در سنین قبل از ۱۱ یا ۱۲ سالگی است و بین دندان های او فاصله مشاهده می کنید، چند ماه صبر کنید زیرا رشد دندان‌ها و فک تا سن ۱۲ سالگی ادامه دارد و ممکن است این مشکل با گذر زمان برطرف شود.