دندان پزشکی یوسف بالوی پورارتودنسی از خدمات مهم دندانپزشکی است که هم نوعی درمان بوده و هم به زیبایی چهره کمک می کند. معمولاً در سنین کودکی و نوجوانی از این درمان برای نظم دادن به دندان‌ها و برطرف کردن مشکلات فک استفاده می شود. ارتودنسی انواع مختلفی دارد که بر اساس مشکلات دندان و فک مورد استفاده قرار می گیرند، مثلاً ممکن است ارتودنسی پلاک های متحرک و یا براکت های ثابت باشد.
قرار است با انجام ارتودنسی مشکلات دندان برطرف شوند و با توجه به اینکه سیم ها و براکت ها باید تا مدت زمان طولانی در دهان باقی بمانند، ممکن است محیط مناسبی برای رشد و تکثیر باکتری ها بوجود بیاید. برای اینکه بهترین نتیجه را از ارتودنسی بگیرید، باید بهداشت دهان و دندان را با حساسیت بیشتری پیگیری کنید. مراقبت های بعد از ارتودنسی جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان بسیار اهمیت دارند، زیرا در صورتی که این مراقبت ها به درستی انجام نشوند پس از برداشتن براکت ها یا پلاک متحرک، شاهد پوسیدگی یا تغییر رنگ دندان خواهید بود و با اینکه هزینه های زیادی پرداخت کرده‌اید، با این حال دندان های زیبایی نخواهید داشت.
اگر می خواهید مراقبت های دقیقی در حین ارتودنسی و بعد از آن انجام دهید، در مطلب پیش رو نکات مفیدی برای شما جمع آوری شده اند.
مراقبت های مختلف ارتودنسی
گفتیم ارتودنسی انواع مختلفی دارد و گاهی ممکن است از هر دو نوع متحرک و ثابت برای درمان فرد استفاده شود. بایستی بهداشت این ابزار حفظ شوند و همچنین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن با دقت بیشتری صورت بگیرند. توصیه می کنیم برای عملکرد بهتر جعبه ای مخصوص برای ابزار مربوط به ارتودنسی تهیه کنید. ابزاری که باید در این جعبه قرار دهید عبارتند از:
● مسواک مخصوص ارتودنسی ثابت
● مسواک کوچک برای تمیز کردن پلاک متحرک (اگر از پلاک متحرک استفاده می‌کنید.)
● نخ دندان
● محلول دهانشویه مخصوص
● محلول ضدعفونی کننده پلاک متحرک
تمام این وسایل را با دقت ضدعفونی کنید و در جای خود قرار دهید. این جعبه بایستی به راحتی قابل حمل باشد و در کیف شما قرار بگیرد تا هر جایی هستید، بعد از هر وعده غذایی، بتوانید دندان ها و براکت های ارتودنسی را تمیز کنید.
با توجه به نوع ارتودنسی باید مراقبت های مختلفی انجام دهید. برخی از نکات مهم را در ادامه بخوانید.
پلاک متحرک ارتودنسی
معمولاً بعد از اتمام دوره ارتودنسی ثابت از پلاک های متحرک تا مدتی استفاده می شود. این پلاک‌ها به راحتی از دهان خارج می شوند و قابل شستشو هستند برای همین حفظ بهداشت آن ها آسان است. با توجه به جنس پلاک، از خمیر دندان معمولی یا مواد مخصوص برای تمیز کردن آن استفاده کنید. می توانید مسواک های کوچکی که مخصوص این کار هستند، از داروخانه ها یا تجهیزات پزشکی تهیه کنید. بر اساس دستورات دندانپزشک باید در مواقعی مانند غذا خوردن، پلاک را از دهان خارجی کرده و در جعبه مخصوص خود قرار دهید. توصیه می کنیم هر روز پلاک متحرک و جعبه آن را ضدعفونی کنید و با دست های کاملاً تمیز آن را دوباره در دهان بگذارید.
ارتودنسی ثابت
وقتی براکت ها بر روی دندان هایتان قرار بگیرند، مدتی طول می کشد تا بوجود آن‌ها عادت کنید. به خصوص در روز‌های اول غذا خوردن برایتان کمی مشکل است و مجبور هستید با سرعت کمتری غذا بخورید. در روز‌های بعدی درد در دندان ها، فک و گونه‌ها آغاز می شود که نشان می دهد دندان ها شروع به تغییر وضعیت کرده اند می توانید با دستور دندانپزشک از موم سیلیکونی برای تسکین درد استفاده کنید. همچنین در این موارد با چرخاندن آب گرم در دهان تا حدی درد تسلا پیدا می‌کند.
پس از حدود یک هفته دیگر به وجود براکت ها و سیم ها در دهان عادت کرده و درد هم کاهش پیدا می کند. برای اینکه وجود براکت های ارتودنسی باعث پوسیدگی نشوند، بایستی از خوردن بعضی خوراک ها اجتناب کنید. این خوراکی ها عبارتند از:
● خوراکی های چسبنده مانند شکلات های کشی، پنیر پیتزا، پاستیل، سوهان و …
● خوراکی های ترد که موقع جویدن لبه های تیزی پیدا می کنند: مانند پاپ کورن، بیسکوییت‌ها ترد، آجیل، چیپس، نان خشک و …
● تمام غذا‌ها بایستی به اندازه یک لقمه کوچک تکه‌تکه و بعد خورده شوند، مخصوصا غذا‌هایی مانند استیک و کباب.
این خوراکی ها به دندان و براکت ها می چسبند یا بین لثه و دندان قرار می گیرند، به این شکل براکت ها را از جای خود جدا می کنند. همچنین این خوراکی ها به خوبی با مسواک تمیز نشده و باعث پوسیدگی دندان می گردند. فراموش نکنید که بلافاصله بعد از خوردن شیرینی ها حتماً سریعاً مسواک بزنید.
مراقبت های دیگر برای جلوگیری از پوسیدگی دندان بعد از ارتودنسی، شامل موارد زیر است:
● حتماً بعد از هر وعده غذایی نخ دندان استفاده کنید و مسواک بزنید. از سایز مناسب نخ دندان استفاده کنید و بین دندان ها، بین دندان و لثه و محل اتصال براکت به دندان را با آن تمیز کنید. ممکن است این کار کمی زمان بخواهد ولی نباید سهل انگاری کنید.
● از مسواک های مخصوص ارتودنسی یا مسواک های برقی استفاده کنید. اگر مسواک شما معمولی است باید با دقت بیشتری این کار را انجام دهید.
● از دهان شویه آنتی باکتریال استفاده کنید.
● می توانید هر چند وقت یکبار از دوش های دهان یا ابزار جرم گیر آب افشان برای تمیز کردن بهتر دهان و دندان استفاده کنید.
به طور کلی وجود سیم ها و براکت ها باعث می شود محیط مناسبی برای رشد باکتری ها بوجود بیاید، پس برای جلوگیری از پوسیدگی دندان بعد از ارتودنسی، تمام نکاتی که نام بردیم را به دقت انجام دهید. همچنین جلسات معاینه در حین ارتودنسی باید دقیقاً طبق نظر پزشک انجام شوند.
کلام آخر
همان طور که با خواندن این مطلب متوجه شدید، نکته اساسی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان بعد از ارتودنسی، این است که مسواک زدن و نخ دندان کشیدن با دقت بیشتری انجام شود. همچنین برای نگهداری از براکت ها و سیم ها بایستی عادت‌های مخرب مانند جویدن ناخن، گوشه های لب، سر خودکار و … ترک شوند. چه در طول دوره ارتودنسی و چه زمانی که هیچ براکت و سیمی در دهان شما وجود ندارد، مصرف زیاد شیرینی ها به پوسیدگی دندان یا گسترش آن کمک می کند. پس رژیم غذایی سالم هم به پیشگیری از پوسیدگی دندان ها کمک می کند. سعی کنید در طول دوره ارتودنسی از مصرف خوراکی های مانند ته‌دیگ، آبنبات کشی، پاستیل و … کاملاً اجتناب کنید. اگر جلسات معاینه و چکاپ را سر وقت انجام دهید، دندانپزشک پوسیدگی های سطحی را تشخیص داده و راهنمایی های لازم برای مراقبت از دندان را به شما یادآوری خواهد کرد.