بیماری های دندان زنان باردار

یکی از دوران های مهم زندگی هر زن، دوران بارداری است. این دوران در کنار لذت بخش بودن، با مشکلات متعددی همراه می باشد. از آنجایی که سلامت مادر و جنین در دوران بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است باید از قبل اطلاعات کافی در مورد مشکلات احتمالی به دست آورد.

یکی از مهمترین مشکلاتی که در دوران بارداری برای هر مادری امکان رخ داد آن وجود دارد، مشکلات و بیماری های دهان و دندان ها است. در ادامه به بررسی این موضوع مهم خواهیم پرداخت.

بیماری های دهان و دندان در دوران بارداری

در دوران بارداری هر مادری نسبت به سلامت جنین خود حساسیت های زیادی دارد. در کنار این حساسیت ها تحمل درد دندان و دیگر مشکلات مربوط به دهان و دندئان ها، کار بسیاری دشواری است. در این دوران با درد دندان چه باید کرد؟ آیا در این دوران احتمال بروز مشکلات دندانی برای همه مادران وجود دارد؟ چه مراقبت هایی لازم است تا از بروز این مشکلات پیشگیری نمود؟ در صورت بروز درد دندان در دوران بارداری چه اقداماتی باید انجام داد؟

همانطور که می دانید، هر اقدامی از قبیل مصرف دارو، خوردن و آشامیدن برخی مواد غذایی و ... باید زیر نر پزشک صورت بگیرد. در غیر این صورت هر اقدام مادر می تواند سلامت وی و فرزندش را تحت تاثیر قرار دهد.

یکی از عمده ترین مشکلاتی که زنان باردار دچار آن می شوند، دندان درد و خونریزی لثه در این دوران است. پزشکان علت اصلی این قبیل مشکلات را افزایش سطح هورمون ها در بدن می دانند. متاسفانه مشکلات مربوط به دهان و دندان که شایع ترین آنها عفونت و خونریزی لثه است، می تواند به زایمان زودرس و یا دیگر مشکلات منجر شود. یکی از کار های ضروری در این دوران رسیدگی به وضعیت کلی دهان و دندان ها است.

همانطور که گفته شد، افزایش سطح هورمون ‌ها در دوران بارداری باعث تورم و التهاب و در نهایت خونریزی لثه‌ می‌ شود، علاوه بر این، غذاهای باقی‌ مانده در بین دندان ‌ها و در زیر لثه هم می تواند باعث تحریک لثه‌ می‌شوند.

دلایل بروز مشکلات مربوط به دهان و دندان ها در دوران بارداری

در دوران بارداری سطح ترشح و تولید برخی از هورمون ها در بدن افزایش می یابد. این افزایش باعث بالا رفتن فشار خون در بدن می شود. افزایش گردش خون در بدن می تواند باعث التهابو خونریزی لثه شود. به همین دلیل معمولا زنانی که در دوران بارداری فشار خون ندارند کمتر به مشکلات دهان و دندان برخورد می کنند البته این امر یک فرضیه است.

در کنار التهاب و خونریزی لثه، پوسیدگی دندان در زنان باردار نیز شایع است. تهوع صبحگاهی که اغلب زنان باردار گرفتار آن هستند، می‌تواند یکی از علل پوسیدگی دندان باشد. با تهوع اسید معده وارد دهان می‌شود، که به شدت می تواند باعث پوسیدگی دندان ها شود.

همچنین رژیم غذایی نادرست نیز بیماری های دهان و دندان را در پی خواهد داشت. برخی از مادران در این دوران تمایل زیادی به خوردن مواد غذایی شیرین دارند. همانطور که می دانید، مصرف بی رویه شیرین جات می تواند به دندان ها آسیب وارد کند و باعث پوسیدگی آنها شود.

یکی دیگر از مهمترین علل بروز مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری، کاهش سطح کلسیم در بدن است. با رشد جنین در بدن به دلیل افزایش نیاز بدن جنین به کلسیم، سطح منابع کلسیم در بدن مادر کاهش می یابد. با کاهش کلسیم، مواد معدنی مینای دندان تامین نمی شود و این امر پوسیدگی دندان ها را در پی خواهد داشت.

همچنین بارداری به خودی خود، دندان ها و لثه را حساس می کند و این روند ممکن است مسواک زدن را دچار مشکل کند که این مسئله می تواند مشکلات دندانی‌ را در پی داشته باشد. به علاوه آنکه در سه ماه اول بارداری بسیاری از زنان دچار بی حالی، سستی و خستگی مفرط می شوند به همین دلیل اغلب آنها به بهداشت دهان و دندان های خود اهمیتی نمی دهند که این امر پوسیدگی و دیگر مشکلات دندان ها را در پی خواهد داشت.

پزشکان توصیه می کنند برای جلوگیری از بروز تمام مشکلات در بارداری، بارداری ناگهانی و بی برنامه نباشد و بهتر است از چند ماه قبل برای آن برنامه ریزی شود.

بهتر است از سه ماه قبل از اقدام به بارداری، مشاوره پزشکی انجام شود. گرفتن رژیم غذایی مناسب و سالم، مصرف مکمل ها به خصوص کلسیم، مراجعه به دندانپزشکی برای چکاپ کلی دندان ها، انجام آزمایش های روتین و چکاپ بدن، درمان بیماری های احتمالی و ... اقداماتی هستند که قبل از بارداری باید انجام شوند.

درمان التهاب لثه در بارداری

آبسه دندان در بارداری یکی از متداول ترین عوارضی است که به دلیل شرایط خاص و سبک زندگی متفاوت مادر ممکن است ایجاد شود. این عارضه می تواند ناراحتی های جزئی و در برخی موارد به دلیل بی توجهی، ممکن مشکلات بزرگ را برای مادر ایجاد نماید. ژنژیویت یاورم لثه در بارداری باعث تحریک، قرمزی و تورم یا در موارد حاد منجر به التهاب لثه شما می شود.

شایع ترین علت ایجاد آبسه، التهاب و ورم لثه در بارداری عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است که باعث ایجاد پلاک روی دندان شما می شود. هنگامی که نشاسته و قند موجود در غذا با باکتری هایی که به طور معمول در دهان شما یافت می شوند، باعث ایجاد پلاک بر روی دندان ها می گردد.

به دلیل شرایط خاص مادر باردار و امکان انتقال اثرات داروی های شیمیایی از طریق جفت به بدن جنین راه پزشکان برای درمان التهاب لثه از داروی خاصی را تجویز نمی کند. با این وجود پزشک به جای استفاده از آنتی بیوتیک برای عفونت لثه در بارداری از توصیه های زیر برای درمان استفاده می کند.

مسواک زدن و استفاده منظم از نخ دندان

سلامت دهان و دندان با مسواک زدن ملایم حداقل دو بار در روز می تواند در درمان و پیشگیری بسیاری از بیماری های دهان و دندان موثر باشد. بهترین خمیر دندان مناسب در بارداری، خمیر دندان حاوی فلوراید هستند که باعث از بین رفتن جرم بین دندان ها و تقویت بافت لثه می شود.

·ویتامین سی

مصرف ویتامین C به مبارزه با باکتری‌هایی که در داخل و اطراف لثه‌ها تجمع می‌کنند کمک می‌کند که ومصرف آن به خصوص در سومین ماه بارداری بسیار توصیه شده است.

·ویتامین A

ویتامین A برای سالم نگه داشتن کلسیم دندان ضروری است، اما می توان باید توجه داشته باشید که مصرف میزان بسیار بالایی آن به خصوص در سه ماه اول بارداری موجب سقط جنین می شود.

·آب نمک

غرغره کردن آب نمک بخصوص نکمی از دریا برداشت شده باشد نیز می تواند به کاهش التهاب لثه و سفت شدن دندان ها کمک کند.

·رژیم غذایی سالم

دنبال کردن سبد غذایی سر شار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و نوشیدن آب نه تنها مانع از ورم لثه در بارداری می شود بلکه ریز مغذی ها مورد نیاز برای رشد جنین را در اختیار سلول های بدن قرار می دهد. اگر دچار التهاب لثه شدید بهتر است از مصرف نوشابه های گازدار و غذاهای شیرین یا نشاسته ای خودداری کنید.

پیشگیری از لق شدن دندان در بارداری

افزایش هورمون استروژن و پروژسترون در دوران بارداری می‌تواند باعث التهاب بافت‌های لثه و تشکیل پلاک شود. این تغییرات هورمونی در کنار بیماری های زمینه ای و عدم توجه به کنترل یا درمان آن در موارد حادتر می تواند منجر به لق شدن دندان و حتی آسیب به استخوان فک و دهان گردد.

بهترین راه برای پیشگیری از التهاب لثه و لق شدن دندان بارداری رعایت کامل و دقیق بهداشت دهان و دندان است. بنابراین شما باید در حین دوران بارداریف شیردهی و قبل از آن به طور مرتب دندان های خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.

حد امکان از خوردن تنقلات شیرین و نشاسته ای خودداری کنید.

اگر بعد از غذا خوردن یا به طور معمول از حالت تهوع شدید رنج می برید و قادر به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیستید، مقدار زیادی آب بنوشید و آدامس های بدون قند بجوید.

برای معاینات روتین دندان در دوران بارداری به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

جلوگیری از ابتلا به بیماری های دهان و دندان ها در دوران بارداری

چند اقدام ساده می تواند احتمال ابتلا زنان به بیماری های دهان و دندان در دوران بارداری کاهش دهد. این اقدامات عبارتند از:

· مراجعه به دندانپزشکی: در این مراجعه باید وضعیت کلی دندان ها مورد بررسی قرار بگیرد. از دندانپزشک بخواهید حتی اگر یک پوسیدگی جزئی دارید، آن را ترمیم کند. بهتر است به دندانپزشک بگویید که این مراجعه به منظور چکاپ قبل از بارداری می باشد.

· جرمگیری دندان ها: پلاک ها و جرم های دندانی در زیر لثه نیز وجود دارند که به مرور زمان می توانند باعث التهاب و تورم لثه شوند. به همین دلیل جرمگیری لازم است. البته این اقدام به تشخیص دندانپزشک نیاز دارد.

· مصرف مکمل های حاوی کلسیم: برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ها علاوه بر بهداشت به مواد معدنی از جمله کلسیم نیاز دارند. با آزمایش خون سطح کلسیم بدن مشخص می شود در صورت کم بودن سطح کلسیم بهتر است مکمل کسیم استفاده شود.

· مصرف ویتامین D: اغلب زنان ایرانی از کمبود ویتامین دی رنج می برند. وقتی سطح ویتامین دی در بدن کم باشد، کلسیم به خوبی جذب نمی شود به همین دلیل است که زنان ایرانی اغلب دچار پوکی استخوان نیز می شوند.

· مصرف لبنیات و سبزیجات: مصرف این قبیل مواد غذایی به حفظ سلامت دندان ها کمک شایانی می کند.

· پرهیز از مصرف شیرینی جات و شکلات

· رسیدگی منظم به بهداشت دندان ها: رسیدگی به بهداشت دندان ها چه قبل از بارداری و چه در دوران بارداری بسیار مورد اهمیت است. همین اقدام به تنهایی می تواند از بروز مشکلات دهان و دندان ها در دوران بارداری جلوگیری نماید. استفاده منظم از نخ دندان و مسواک بسیار مهم است. همچنین می توان تحت نظر پزشک از دهانشویه ها نیز استفاده نمود.

شما عزیزان می توانید برای مشاوره و ویزیت از طریق تماس تلفنی با مطب دکتر یوسف بالوی پور در ارتباط باشید.

علائم و نشانه های ژنژیویت

اگر پریودنتیت دارید، ممکن است در نهایت یک یا چند دندان را از دست بدهید و همچنین یک عامل خطرناک برای بیماری های قلبی و ریوی محسوب می شود.

مطالعات اخیر علمی نشان می دهد که پریودنتیت با افزایش زایمان های زودرس و تولد نوزادان کم وزن مرتبط است. به این دلیل که باکتری هایی که باعث التهاب در لثه می شوند ممکن است وارد جریان خون شده و سلامت نوزاد را هدف قرار می دهند که احتمالاً منجر به زایمان زودرس می شود

علائم ژنژیویت در دوران بارداری رایج است، زیرا تغییرات در سطح هورمون ممکن است باعث تورم و قرمز شدن لثه ها شود. برخی از علائم خفیف هستند، بنابراین به راحتی می توان آنها را نادیده گرفت و حتی شاید متوجه نشوید که ابسه یا بیماری لثه دارید.

• لثه های متورم
• لثه های قرمز
• لثه های حساس
• لثه هایی که به راحتی خونریزی می کنند.
• بوی بد دهان