دندان پزشکی یوسف بالوی پوریکی از عمده ترین مشکلاتی که بسیاری از افراد به آن دچار می شوند، سایش دندان یا اروژن دندانی DENTAL EROSION است. این مشکل زمانی بروز می کند که مینا و عاج دندان به دلایل مختلف تخریب شوند. علت اصلی این اتفاق را می توان باکتری ها و پلاک های دندانی دانست.
پوسیدگی دندان به صور جزئی و معمولی فقط قسمتی از دندان را تخریب می کند که با مراجعه زود هنگام به دندانپزشکی می توان آن را ترمیم و
بازسازی نمود. اما در مواقعی پوسیدگی به اروژن تبدیل می شود که در این هنگانم تمام ساختار دندان تخریب شده و نیاز به درمان تخصصی دارد.
عاج دندانی که اروژن می شود بدون پوشش باقی خواهد ماند. دندان های فرد در هنگام خوردن غذای گرم و سرد به شدت حساسیت پیدا می کنند. احساس درد نیز یکی دیگر از علائم سایش دندانی است. دندانی که دچار اروژن شده، هیچگاه به حالت اولیه باز نمی گردد و اگر از سایش جلوگیری نشود امکان از دست رفتن کل دندان وجود دارد.
علت سایش دندان چیست؟ عادت های غلط، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ها و ... عوامل سایش دندان ها و از بین رفتن مینای دندان هستند. سایش دندان با پوسیدگی تفاوت دارد و عوامل مختلفی می توانند باعث بروز آن شوند. سایش دندان می تواند به دلیل آسیب فیزیکی نیز رخ دهد. بر اساس بررسی های انجام شده این بیماری با افزایش سن در افراد بیشتر می شود. سایش دندان بر اساس عوامل ایجاد شونده آن، انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
ابریژن ABRASION: سایش دندان اگر به دلیل تماس وسیله ایجاد شود، ابریژن است. این سایش بیشتر در طوق دندان و در کنار لثه ایجاد می شود و عوارض آن تحلیل بافت استخوانی و لثه می باشد. از دلایل بروز این نوع سایش می توان به محکم مسواک زدن، استفاده از مسواک های نا مناسب، تماس پروتز های متحرک ارتودنسی و پلاک ها، استفاده نادرست از خلال دندان و جویدن وسایلی مانند خودکار و مداد، اشاره نمود.
اروژن EROSION: علت اصلی این نوع سایش را می توان تماس دندان با مواد شیمیایی دانست. در سایش از نوع اروژن معمولا بافت پوسیده دندان قابل مشاهده می باشد. نوشیدن نوشیدنی های گاز دار و نوشابه ها، برگشت اسید معده و ... می توانند باعث سایش دندان شوند. اغلب افرادی که دچار رفلاکس شدید معده هستند به سایش دندان نیز دچار می شوند.
اتریشن ATTRITION: این نوع سایش در سطح جونده دندان ها ایجاد می شود. سایش اتریشن اغلب به دلیل افزایش سن به وجود می آید. سطح دندان ها با گذشت زمان و به دلیل جویدن غذا به خصوص غذا های ترش و اسیدی کمی صاف می شود. در این نوع سایش معمولا سطح دندان براق بوده و رنگ عاج نیز قابل مشاهده می باشد. این نوع سایش در افرادی که عادت نادرست دندان قروچه را دارند بیشتر پدید می آید.
ابفرکشن ABFRACTION: سایش از نوع ابفرکشن بسیار مشابه سایش ابریژن است. در این نوع سایش نیز طوق دندان و قسمت های کناری لثه تخریب می شوند. علت اصلی به وجود آمدن سایش ابفرکشن ساختار فک ها است که باعث می شود دندان ها در هنگام حرکت به یکدیگر برخورد نمایند. برای جلوگیری از این اتفاق ساختار نادرست فک در فرد مورد نظر باید توسط دندانپزشک متخصص درمان شود.
برخی از بیماری ها نیز موجب سایش دندان ها می شود. از جمله بیماری هایی که سبب کاهش ترشح بزاق می شود و همچنین مصرف برخی از دارو ها نیز تولید بزاق را کاهش می دهد. بزاق دهان در بسیاری از مواقع از سایش دندان ها جلوگیری می کند.
علائم انواع سایش دندان:
سایش دندان به هر دلیلی که باشد، با علائمی همراه است که در صورت رخ داد آنها بهتر است هر چه سریع برای توقف سایش یا پوسیدگی به دندانپزشکی مراجعه شود.
· دندان درد: این نوع درد به تدریج شروع شده و با گذشت زمان آرامش فرد را سلب می کند.
· حساسیت دندان: در مواقع خوردن نوشیدنی و غذای گرم یا سرد به دلیل از بین رفتن عاج دندان، حساسیت همراه با درد ایجاد می شود.
· حساسیت دندان نسبت به مواد غذایی شیرین
· تغییر رنگ دندان
اقداماتی برای جلوگیری از سایش دندان ها:
اغلب مواقع رفتار های نادرست سبب سایش دندان ها می شود و به ندرت سایش دندان ها به دلیل ساختار فک ها می باشد. برای جلوگیری از سایش دندان ها توجه به موارد زیر مهم است:
· پرهیز از نوشیدن نوشابه و نوشیدنی های اسیدی و حاوی گاز
· پرهیز از خوردن مواد غذایی ترش
· عدم استفاده از خلال دندان
· انتخاب مسواک مناسب و نرم
· استفاده صحیح از مسواک و پرهیز از محکم مسواک زدن
· نوشیدن آب پس از خوردن مواد غذایی ترش و اسیدی
· استفاده از خمیر دندان های حاوی فلوراید
· جویدن آدامس های بدون قند جهت افزایش ترشح بزاق
· رعایت بهداشت دهان و دندان ها
· مراجعه منظم برای چکاپ و بررسی وضعیت کلی دندان ها حداقل سالی یک بار