دندان پزشکی یوسف بالوی پور
مراقبت های بعد از بریج دندان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند به افزایش عمر و دوام بریج و همچنین سلامت دهان و دندان شما کمک کند. پس از نصب بریج دندان، رعایت بهداشت دهان، استفاده از مسواک و نخ دندان مخصوص و مراجعه به دندانپزشک برای بررسی‌های منظم ضروری است. این مراقبت‌ها نه‌تنها به جلوگیری از مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان‌های اطراف و التهاب لثه کمک می‌کند، بلکه مانع بروز عوارض احتمالی مانند لق شدن بریج یا آسیب به سایر دندان‌ها می‌شود. اگر می‌خواهید با جزئیات بیشتری درباره روش‌ها و توصیه‌های موثر در مراقبت های بعد از بریج دندان آشنا شوید، ادامه مطلب را بخوانید.
انواع بریج دندان و کاربردهای آن‌ها
بریج‌های دندانی از دندان‌های مصنوعی به نام "پونتیک" ساخته می‌شوند که برای پر کردن شکاف‌های ناشی از دندان‌های از دست رفته به کار می‌روند. پونتیک‌ها از نظر اندازه و شکل به دندان طبیعی شبیه هستند و با اتصال به دندان‌های مجاور یا ایمپلنت، فضای خالی را پر می‌کنند. خدمات زیبایی دندان بریج در چهار نوع اصلی به کار می‌روند:
بریج سنتی
این روش متداول‌ترین نوع بریج دندان است که در آن، روکش‌ها به دندان‌های طبیعی دو طرف شکاف متصل شده و پونتیک فضای خالی را پر می‌کند. بریج‌های سنتی زمانی که دو طرف شکاف دندان‌های سالم وجود دارند، انتخاب مناسبی هستند و استحکام بالایی دارند.
بریج کنسولی
این نوع بریج مانند بریج سنتی است، اما تنها با یک پایه در یک سمت شکاف قرار می‌گیرد. در مواردی که تنها یک دندان سالم در یک طرف شکاف وجود دارد، از بریج کنسولی استفاده می‌شود. این نوع بریج نسبت به بریج سنتی کمتر محکم است و ممکن است در مقابل نیروهای قوی مانند جویدن ضعیف‌تر عمل کند.
بریج باله‌دار (مریلند)
در بریج مریلند، به جای استفاده از روکش روی دندان‌های مجاور، چارچوبی از جنس فلز یا پرسلین به پشت دندان‌های دو طرف شکاف چسبانده می‌شود. این بریج که به تراش کمتری نیاز دارد، بیشتر برای دندان‌های جلو استفاده می‌شود، زیرا در مقابل نیروی جویدن دندان‌های عقبی مقاومت کمتری دارد.
بریج بر پایه ایمپلنت
این نوع بریج به بریج سنتی شباهت دارد، اما به جای دندان‌های طبیعی روی ایمپلنت‌ها نصب می‌شود. ایمپلنت‌ها پایه‌های کوچکی هستند که جایگزین ریشه دندان می‌شوند و پس از یکپارچه شدن با استخوان فک، بریج به آن‌ها متصل می‌گردد. این نوع بریج مخصوصاً برای مواردی که فرد سه یا چند دندان مجاور را از دست داده است، ایده‌آل است و فرایند یکپارچه شدن ایمپلنت با استخوان فک به طور متوسط بین سه تا شش ماه طول می‌کشد.
انتخاب نوع مناسب بریج دندان به شرایط دندانی شما، موقعیت دندان از دست رفته و نیازهای شما بستگی دارد.
روش های مراقبت از بریج دندان
بریج دندان یکی از روش‌های مؤثر برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته و حفظ زیبایی لبخند است؛ اما برای اینکه این بریج عمر طولانی داشته باشد و سلامت دهان و دندان حفظ شود، رعایت نکات مراقبتی پس از نصب ضروری است. به توصیه دندانپزشکی دکتر بالوی پور، روش‌های زیر برای مراقبت های بعد از بریج دندان پیشنهاد می‌شود:
- مسواک زدن دوبار در روز: حفظ بهداشت دهان اولین گام برای مراقبت های بعد از بریج دندان است. مسواک زدن روزانه به جلوگیری از تجمع پلاک‌ها و باکتری‌ها در اطراف بریج کمک می‌کند و مانع بروز التهاب لثه و پوسیدگی دندان‌های مجاور می‌شود. توصیه می‌شود از مسواک‌هایی با پرزهای نرم و خمیر دندان‌های حاوی فلوراید استفاده کنید تا بریج و دندان‌های طبیعی به بهترین شکل محافظت شوند.
- استفاده از نخ دندان مخصوص بریج: برای تمیز کردن زیر بریج و اطراف آن، استفاده از نخ دندان یکی دیگر از مراقبت های بعد از بریج دندان است که اهمیت ویژه‌ای دارد. نخ دندان‌های مخصوص بریج که طراحی ویژه‌ای برای رسیدن به زیر دندان مصنوعی دارند، می‌توانند با دقت بیشتری تمام زوایا و لبه‌ها را تمیز کنند و از تجمع ذرات غذایی و باکتری‌ها جلوگیری نمایند. این کار حداقل یک بار در روز توصیه می‌شود تا از سلامت دندان‌های طبیعی و اطراف بریج اطمینان حاصل شود.
- مراجعه منظم به دندانپزشک: یکی از عوامل مهم برای سلامت طولانی‌مدت بریج، ملاقات‌های دوره‌ای با دندانپزشک است. از طریق جلسات دندانپزشکی در سعادت آباد، وضعیت بریج ارزیابی و در صورت نیاز تمیزکاری‌های تخصصی انجام می‌گردد. همچنین، هرگونه نشانه‌ای از مشکلات احتمالی مانند التهاب یا تغییر در وضعیت بریج توسط دندانپزشک شناسایی و به سرعت درمان می‌شود.
- رعایت رژیم غذایی مناسب: مصرف غذاهای سالم و فیبردار مانند میوه‌ها و سبزیجات به جای مواد غذایی سفت و سنگین از دیگر مراقبت های بعد از بریج دندان به شمار می‌رود. مواد غذایی حاوی فیبر، دهان و دندان را تمیز کرده و از تجمع ذرات مضر جلوگیری می‌کنند. همچنین، باید از جویدن غذاهای سخت و چسبناک پرهیز کنید تا از آسیب به بریج جلوگیری شود.
بریج دندان نه‌تنها به بهبود کارکرد دهان کمک می‌کند، بلکه از جابه‌جایی و افتادن دندان‌های مجاور جلوگیری می‌کند و سلامت دهان را حفظ می‌نماید. با رعایت این نکات مراقبتی، می‌توانید طول عمر بریج و سلامت کلی دهان خود را تضمین کنید. برای اطلاع از جزئیات بیشتر و دریافت راهنمایی‌های دقیق‌تر، مشاوره با دندانپزشکی دکتر بالوی پور توصیه می‌شود.
بریج دندان جلو
در اغلب موارد، ایمپلنت اولین انتخاب برای جایگزینی دندان از دست رفته است. بااین‌حال، در برخی شرایط خاص، دندانپزشکی دکتر بالوی پور ممکن است به‌جای ایمپلنت، بریج دندان جلو را به شما توصیه کند. در ادامه متن، به مواردی اشاره می‌کنیم که در آن‌ها استفاده از بریج ممکن است بهترین گزینه باشد:
1. دندان‌های مجاور عصب‌کشی شده
در صورتی که دندان‌های اطراف ناحیه بدون دندان عصب‌کشی شده باشند، قرار دادن روکش بر روی آن‌ها معمولاً پیشنهاد می‌شود. ازآنجاکه دندان‌های مجاور نیاز به روکش دارند، می‌توان به‌سادگی یک دندان مصنوعی (پونتیک) را میان آن‌ها قرار داد و فضای بدون دندان را پر کرد.
2. تحلیل شدید استخوان
بعد از کشیدن دندان یا درمان عفونت در دندان‌های جلو، احتمال تحلیل استخوان و لثه بالا می‌رود. در چنین شرایطی، به پیوند استخوان و لثه برای ایمپلنت نیاز است. بسیاری از افراد از پیوند استخوان و لثه اجتناب می‌کنند، مخصوصاً اگر این کار نیازمند جراحی باشد. در موارد تحلیل شدید استخوان، ایمپلنت بدون جراحی انجام‌پذیر نیست و بریج دندان جلو می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
3. زیبایی و اصلاح لبخند
در برخی موارد، بریج دندان جلو از لحاظ زیبایی و ایجاد هماهنگی در لبخند، نتایج بهتری نسبت به ایمپلنت فراهم می‌کند. مثلاً در ایمپلنت دندان‌های جلو، احتمال ایجاد فضای خالی یا مثلث‌های سیاه بین دندان‌ها وجود دارد که می‌تواند زیبایی نهایی را تحت تأثیر قرار دهد.
4. دندان نهفته
در بعضی افراد، عدم وجود دندان به دلیل نهفتگی آن است. در این حالت، دندان زیر استخوان باقی مانده و بیرون نیامده است. جراحی برای خارج کردن دندان نهفته، پیچیده و زمان‌بر است. در این موارد، بریج دندان دندانپزشکی دکتر بالوی پور انتخاب بهتری خواهد بود؛ چون امکان قرار دادن ایمپلنت در محل نهفته دشوار است.
5. وضعیت سلامتی فرد
در افراد با بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت کنترل‌نشده یا مصرف برخی داروها که با ایمپلنت سازگار نیست، استفاده از بریج دندان می‌تواند جایگزین مناسبی باشد و از عوارض ناشی از ایمپلنت پیشگیری کند.
6. هزینه درمان
هزینه یکی از عوامل تعیین‌کننده در انتخاب روش درمان است. در شرایطی که هزینه‌های پیوند استخوان و ایمپلنت بالا باشد، درمان بریج دندان جلو گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر به حساب می‌آید.
7. مدت زمان درمان
فرآیند ایمپلنت دندان به زمان نسبتاً زیادی نیاز دارد؛ به‌طور متوسط سه ماه برای جوش خوردن ایمپلنت با استخوان و در صورت نیاز به پیوند استخوان، این زمان تا شش ماه طول می‌کشد. اما درمان با بریج دندان جلو، معمولاً طی یک هفته انجام می‌شود. بنابراین افرادی که نمی‌توانند برای مدت طولانی منتظر بمانند، می‌توانند از بریج به‌عنوان یک راه‌حل سریع‌تر استفاده کنند.
در نتیجه، با توجه به شرایط و نیازهای شخصی، بریج دندان جلو در برخی موارد جایگزین مناسبی برای ایمپلنت است.
مشکلات بریج دندان
با وجود مزایای بریج‌های دندانی در بهبود لبخند و عملکرد دندان، این روش درمانی نیز با چالش‌ها و مشکلاتی همراه است. در متن ذیل، برخی از رایج‌ترین مشکلات بریج دندان و راه‌های مقابله با آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
تفاوت در نحوه مسواک زدن
افرادی که بریج دندان دارند، باید برای حفظ بهداشت دهان خود از روش‌ها و ابزارهای ویژه‌ای مانند مسواک بین دندانی و نخ دندان مخصوص (نخ زیر روکش) استفاده کنند. نحوه مسواک زدن بریج با سایر دندان‌ها متفاوت است و هنگام نصب بریج، دندانپزشک نحوه صحیح استفاده از این ابزارها را به بیمار آموزش می‌دهد.
عمر محدود بریج
بریج‌های دندانی به‌واسطه چسب مخصوص به دندان‌های کناری چسبانده می‌شوند. این چسب‌ها با گذشت زمان کیفیت اولیه خود را از دست می‌دهند و بیمار نیاز پیدا می‌کند تا برای تعویض یا ترمیم بریج به دندانپزشک مراجعه کند. به‌طور متوسط، یک بریج دندانی باکیفیت و با رعایت مراقبت‌های لازم، بین ۵ تا ۷ سال دوام دارد و در برخی موارد تا ۱۵ سال هم ماندگار است، اما این طول عمر وابسته به کیفیت بریج و مراقبت بیمار است.
ایجاد حساسیت
پس از نصب بریج، دندان‌ها ممکن است نسبت به سرما و گرما حساس شوند. در بیشتر موارد، این حساسیت‌ها طی چند هفته رفع می‌شوند، اما در صورتی که حساسیت‌ها طولانی شود، دندانپزشک ممکن است مجبور به انجام درمان‌های تخصصی‌تری مانند عصب‌کشی یا کانال ریشه شود.
ایجاد خط تیره در انتهای بریج
وجود لبه فلزی در انتهای بریج باعث می‌شود یک خط تیره بین روکش و لثه ایجاد شود. این خط از لحاظ زیبایی خوشایند نیست و برای برخی افراد می‌تواند آزاردهنده باشد. این مشکل به‌ویژه در بریج‌های قدیمی‌تر و فلزی شایع است و در بریج‌های تمام سرامیکی کمتر دیده می‌شود.
نیاز به مراقبت‌های ویژه
طول عمر بریج دندان به رعایت بهداشت دهان و مراقبت‌های ویژه‌ای وابسته است. افرادی که از بریج استفاده می‌کنند باید هر ۶ ماه تا یک سال برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنند. این مراقبت‌ها از پوسیدگی دندان‌های پایه و دیگر مشکلات جلوگیری می‌کند.
عدم استقرار صحیح بریج
نصب درست بریج در دهان اهمیت زیادی دارد. اگر بریج به‌خوبی در جای خود قرار نگیرد، ممکن است مشکلاتی مانند دشواری در جویدن، پوسیدگی دندان‌های مجاور، تغییر در ظاهر صورت و حتی مشکلات گفتاری ایجاد شود. برخی از نشانه‌های نصب نادرست بریج شامل مشکل در جویدن، پوسیدگی دندان‌های اطراف، و بروز ایراداتی در تلفظ حروف خاص است.
تغییر رنگ و ظاهر بریج
رنگ بریج‌های دندانی ممکن است با گذشت زمان تغییر کند و لکه‌دار شود. این مشکل به‌ویژه زمانی که بریج با دندان‌های طبیعی تفاوت رنگی داشته باشد، بیشتر نمود پیدا می‌کند و ممکن است باعث نارضایتی بیمار شود. برای کاهش این مشکل، تمیز نگه‌داشتن بریج و اجتناب از مصرف مواد غذایی رنگ‌دهنده توصیه می‌شود.
بریج دندانی با وجود این مشکلات، همچنان یکی از راه‌های موثر و رایج در جایگزینی دندان‌های از دست رفته محسوب می‌شود.
سوالات متداول
بریج دندان چه مدت دوام می‌آورد؟
بریج دندانی به طور متوسط بین ۵ تا ۱۵ سال دوام دارد. طول عمر آن بستگی به کیفیت بریج، روش نصب و میزان مراقبت‌های روزانه دارد. رعایت بهداشت دهان و دندان، معاینات منظم و پرهیز از مواد غذایی سفت می‌تواند به افزایش طول عمر آن کمک کند.
چگونه از بریج دندان مراقبت کنیم؟
برای حفظ سلامت بریج و دندان‌های مجاور، باید دو بار در روز مسواک بزنید و از نخ دندان مخصوص یا مسواک بین دندانی استفاده کنید. توجه به بهداشت زیر بریج بسیار مهم است؛ بنابراین، از نخ دندان مناسب بریج (نخ زیر روکش) استفاده کنید. همچنین، هر شش ماه یکبار برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید.
آیا پس از نصب بریج دندان حساسیت طبیعی است؟
بله، بسیاری از افراد پس از نصب بریج در روزهای اولیه حساسیت به سرما و گرما را تجربه می‌کنند که معمولاً طی چند هفته از بین می‌رود. اگر این حساسیت طولانی شد یا شدت یافت، باید با دندانپزشک خود مشورت کنید.
آیا می‌توانم هر غذایی را با بریج بخورم؟
بهتر است از جویدن مواد سخت مانند یخ، آجیل سفت یا آبنبات‌های چسبناک خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند به بریج آسیب برسانند. به جای آن، مصرف مواد غذایی نرم‌تر و پرهیز از غذاهای چسبنده می‌تواند به طول عمر بریج کمک کند.
آیا بریج دندان می‌تواند تغییر رنگ دهد؟
بریج‌های دندانی ممکن است با گذشت زمان دچار تغییر رنگ شوند، به‌خصوص اگر از مواد غذایی رنگ‌دهنده مانند قهوه، چای و انواع توت‌ها زیاد مصرف شود. تمیز کردن منظم بریج و کاهش مصرف این نوع مواد می‌تواند از تغییر رنگ آن جلوگیری کند.