دندان پزشکی یوسف بالوی پوریکی از شایع ترین بیماری های مرتبط به دندان، ورم لثه است. به گفته رئیس انجمن پریودنتولوژی ایران حدود 70% مردم با بیماری ورم لثه دست و پنجه نرم می کنند. از آن جایی که این بیماری پر اهمیت بوده و در صورت بروز لازم است سریعا درمان برای آن انجام پذیرد، در این مقاله به معرفی بیماری لثه و دلایل بروز آن پرداخته ایم.
بیماری ورم لثه چیست؟
اگر بافت های محافظ دور دندان ها دچار التهاب شوند، بیماری ورم لثه رخ می دهد. شدت ورم و یا التهاب لثه در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد و بستگی به میزان بیماری فرد بیمار دارد. التهاب لثه در بیشتر مواقع به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان شکل می گیرد. در صورتی که مواد غذایی بر روی لثه و یا دندان ها باقی بماند و مسواک به خوبی نتواند موجب تمیز کردن دندان ها شود، این باقی مانده غذاها با معدنی شدن رسوب کرده و تشکیل جرم می دهند. جرم به وجود آمده به سختی به دندان و لثه می چسبد و تنها با استفاده از ابزارهای حرفه ای دندانپزشکی قابل جداسازی خواهد بود.
بیماری ورم لثه از اهمیت بالایی برای دندان ها برخوردار است زیرا در صورت درمان نشدن از لثه به استخوان رسیده و بیماری پیوره یا پیرادندان آماس را شکل می دهد. با آلوده شدن این استخوان، شیار بزرگی بر روی لثه ایجاد می شود که منجر به ورود باکتری ها و پلاک ها درون لثه خواهد شد. هر چه پلاک و باکتری بیشتری در این شیار جمع شود، استخوان بیشتر ضعیف می شود تا در نهایت بافت استخوانی به طور کامل از بین رفته و دندان از لثه جدا می شود.
علائم بیماری ورم لثه
افرادی که دچار بیماری ورم لثه می شوند، یک یا چند نشانه از نشانه هایی که در ادامه گفته ایم را خواهند داشت:
بوی بد دهان: باکتری های دهانی که تشکیل جرم می دهند، مواد شیمیایی درون دهان آزاد می کنند که این مواد منجر به بروز بوی بد در دهان می شود. برای از بین بردن این بوی بد لازم است از مسواک و یا خمیر دندان استفاده شود، ولی این روش ها موقتی بوده و پس از مدتی بوی بد دهان بر می گردد. در نتیجه برای از بین بردن بوی بد دهان لازم است بیماری خوب شود و پس از آن بهداشت دهان و دندان با جدیت پیگیری شود.
مزه بد دهان
وجود لکه های قرمز روشن و متورم بر روی لثه؛ این لکه ها در حین مسواک زدن موجب خون ریزی می شوند
وجود لکه های سفید بر روی لثه؛ این لکه های سفید همان پلاک ها هستند
وجود چرک در بین دندان ها و یا لثه ها
ایجاد تغییر در قرارگیری دندان های مصنوعی
ایجاد فاصله بین دندان ها و تغییر موقعیت آن‌ها نسبت به هم
لثه های شلی که به نظر می رسد در حال جدا شدن از دندان ها هستند
گفتنی است برخی از افراد هیچ کدام از علائم بالا را نداشته و درگیر ورم لثه می شوند. از این رو لازم است به صورت مرتب دندانپزشک دندان های شما را معاینه کند تا در صورت به وجود آمدن بیماری لثه متوجه آن شده و برای درمان آن اقدام کنید.
علل به وجود آمدن بیماری ورم لثه
دلایل بسیاری وجود دارد که می تواند موجب بروز ورم لثه در فرد شود که در ادامه به معرفی رایج ترین آن ها پرداخته ایم.
بهداشت نامناسب دهان و دندان
رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان موجب بروز بیماری ورم لثه می شود. در صورتی که به صورت مرتب مسواک نزنید و از نخ دندان استفاده نکنید، جرم بر روی لثه باقی می ماند و در طولانی مدت موجب بروز ورم لثه خواهد شد. گفتنی است لثه متورم موجب لق شدن دندان ها نیز می شود که این مورد نیز در نهایت به بهداشت ضعیف دهان و دندان مرتبط می شود.
آبسه دندان
زمانی که باکتری ها به پالپ دندان نفوذ می کنند، موجب به وجود آمدن حفره هایی کوچک در دهان و دندان می شوند. این حفره ها درد، تب، لثه متورم و فک متورم را برای فرد بیمار با خود به همراه دارند. آبسه شدن دندان به خودی خود از بین نمی رود. از این رو در صورت به وجود آمدن این عفونت دندانی لازم است حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. درمان نکردن آبسه دندان نه تنها موجب بروز ورم لثه می شود که در طولانی مدت به استخوان فک نیز رسیده و مشکلات بسیار بزرگتری را برای شما به وجود می آورد.
بیماری‌های مرتبط به لثه
بیماری لثه که به آن بیماری پریودنتال نیز می گویند، در اثر وجود باکتری ها در دهان به وجود می آید. این بیماری منجر به التهاب و ورم کردن لثه خواهد شد.
تغذیه نامناسب
تغذیه نامناسب و کمبود ویتامین های مهمی چون B و C عفونت و ورم لثه را به وجود می آورد. این ویتامین ها در سلامت دهان و دندان نقش به سزایی دارند و کمبود هر کدام از آن‌ها می تواند موجب بروز بیماری های مرتبط به لثه مانند ورم لثه و یا حتی کم‌خونی در فرد شود.
ورم لثه در بارداری
در زمان باردار بودن ورم لثه در بین بانوان بسیاری دیده می شود. برای درگیر نشدن با این بیماری بانوان باردار باید بهداشت دهان و دندان خود را با جدیت هرچه تمام تر پیگیری کنند. دلیل به وجود آمدن ورم لثه در دوران بارداری به تغییرات هورمونی در بدن فرد بر می گردد. از آن جایی که بدن در دوران بارداری تغییر می کند، به خوبی قادر به مقابله کردن با باکتری های دهان نبوده و همین امر موجب بروز عفونت لثه خواهد شد.
درمان های ورم لثه
ورم لثه هم به کمک دندانپزشک و هم با استفاده از روش های خانگی قابل درمان است.
درمان به کمک دندانپزشک
زمانی که برای ورم لثه به نزد یک دندانپزشک می روید، با توجه به میزان ورم لثه شما یکی از درمان های تجویز آنتی بیوتیک، تمیز کردن دندان و عمل جراحی را پیشنهاد می دهد.
آنتی بیوتیک هایی چون مینوسیکلین و یا داکسی سایکلین و همچنین استفاده از دهانشویه های ضدعفونی کننده حاوی کلرهگزیدین قادر به درمان ورم لثه و عفونت های آن خواهد بود. در رابطه با تمیز کردن دندان سه روش اسکیلینگ، روت پلنینگ و لیزر وجود دارد که استفاده از هر کدام از آن‌ها به تشخیص دندانپزشک بر می گردد.
اگر بیماری مرتبط به لثه شدیدتر از حد معمول باشد، جراحی فلپ لثه و پیوند استخوان و بافت برای درمان ورم لثه نیاز است. در جراحی فلپ لثه دندانپزشک لثه را از دندان جدا می کند و پس از تمیز کردن جرم به وجود آمده دوباره لثه را به دندان پیوند می زند. از پیوند استخوان و بافت زمانی که آسیب بیش از حد است استفاده می شود.
درمان به وسیله روش های خانگی
برخی روش های درمان خانگی وجود دارد که به کاهش التهاب لثه کمک بسیاری می کنند. در ادامه بهترین این روش ها را معرفی کرده ایم.
استفاده از دهانشویه های حاوی هیدروژن پراکسید و یا ژل های حاوی هیدروژن پراکسید در قالب مخصوص دندان برای از بین بردن باکتری ها. گفتنی است این دو مورد به هیچ وجه نباید قورت داده شود.
استفاده از چای سبز؛ چای سبز حاوی آنتی اکسیدان‌هایی است که موجب کاهش هرگونه التهاب در بدن می شود.
استفاده از ترکیب جوش شیرین و آب؛ این ترکیب را بر روی مسواک ریخته و سپس دندان ها را با آن مسواک بزنید. در این ترکیب اسید هایی وجود دارد که ورم لثه را خنثی می کند.
استفاده از آب نمک به صورت غرغره؛ استفاده روزانه آب نمک به صورت غرغره موجب از بین بردن باکتری ها و کاهش ورم لثه می شود.
استفاده از روش سنتی روغن کشی؛ روغن کشی از روش های پرطرفدار در دنیاست. در این روش از روغن به عنوان یک دهانشویه استفاده می کنند. گفتنی است استفاده از روغن هایی چون کنجد و یا نارگیل موجب کاهش باکتری نخواهد شد ولی بر روی کاهش ورم لثه تاثیر خواهد گذاشت.
در صورت بروز هر کدام از علائم گفته شده به خصوص خون ریزی لثه نیاز است به دندانپزشک مراجعه کنید تا در رابطه با ورم لثه درمان های لازم را دریافت کنید. در صورتی که با درمان های خانگی مشکل شما حل شود، دندانپزشک در این زمینه نیز می تواند توصیه هایی را برای شما داشته باشد.