یکی از عملیات غیر قابل اجتناب پیش از ارائه خدمات دندانپزشکی به وجود آوردن بی حسی دندان شخص بیمار می باشد که با توجه به محل بی حسی و همینطور نوع بافت لثه شخص، می تواند میزان درد آن بیشتر و یا کمتر باشد.
به همین علت است که به طور معمول بیماران اظهار می کنند میزان درد گوناگونی را در هر بار بی حسی تجربه نموده اند و در برخی مواقع با تجربه درد شدید، دندانپزشک خود را سرزنش می کنند.
روش های بی حسی در دندانپزشکی
● یکی از گونه های مختلف بی حسی و بیهوشی همان بی حسی موضعی می باشد که معمولا با تزریق در قسمت لثه و در حوالی موضع جراحی صورت می گیرد و شخص بیمار در این شرایط کاملا هوشیار می باشد.
● با توجه به نظر پزشک امکان دارد بیهوشی آرام بخش برای بیمار در نظر گرفته شود. بیهوشی آرام بخش به این صورت می باشد که در بازوی بیمار تزریق وریدی انجام خواهد گرفت و جدا از آن از بی حسی موضعی هم بهره برده می شود. در این شرایط شخص بیمار میزان کمی از عملیات انجام شده را به یاد خواهد داشت.
● جدا از تزریق داروی بی حسی، بیهوشی سدیشن هم یکی از روش های ایجاد بی حسی می باشد. در این نوع بیهوشی برای نگه داشتن آرامش بیمار در طول درمان از داروهای دیگری هم میتوان بهره برد. در این روش تقریبا شخص بیمار هوشیار و بیدار می باشد. بیهوشی سدیشن با در نظر گرفتن مقدار داروی استفاده شده می تواند خفیف تا معمولی باشد.
به شخص بیمار در بیهوشی خفیف قرصی از گروه والیوم ها تقریبا یک ساعت پیش از شروع درمان داده می شود. با این که این دارو مقداری احساس گیجی به همراه دارد ولی بیمار همچنان بیدار می باشد. با توجه به نظر پزشک گاهی دوزهای بیشتری از دارو برای بیهوشی معمولی به بیمار داده می شود که بعد از بهره بردن از آنها بیمار به خواب خواهد رفت، ولی میزان این خواب آلودگی تا حدی می باشد که بیمار با تکان دادن بیدار خواهد شد. از میان مزایای بیهوشی سدیشن می توان به کم شدن استرس در طول ارائه خدمات دندانپزشکی اشاره کرد.
● و اما گزینه آخر بیهوشی عمومی می باشد که به وسیله بو کردن ماده بیهوشی از راه بینی و همینطور داروی وریدی صورت خواهد گرفت و بیمار آگاهی و هوشیاری نخواهد داشت و همینطور هیچ دردی را احساس نخواهد کرد. در این روش علائم حیاتی بیمار مثل دما، تنفس و فشار خون زیر نظر خواهد بود. بعد از پایان جراحی هم جهت تحمل درد به وجود آمده از جراحی از بی حسی موضعی بهره برده می شود.
گزینش هر یک از این روش ها کاملا زیر نظر شخص دندانپزشک می باشد و به علت های بسیار انتخاب یک دندانپزشک کاربلد و باتجربه از عوامل بسیار مهم در طی روند درمانی می باشد.
تزریق بی حسی دندان به چه صورت انجام می گیرد؟
اصطلاحا باید گفت ما در هر بی حسی دو شات در اختیار داریم:
1. وارد نمودن سوزن در بخش تعیین شده که به طور معمول سوزش و درد بسیار کمی دارد و چند ثانیه کوتاه طول خواهد کشید.
2. هدایت نمودن سوزن به بخشی که نیاز است بی حسی در آن به وجود بیاید که به طور معمول با فشار دست توسط شخص پزشک و هل دادن سوزن به وجود می آید و امکان دارد باعث ایجاد درد و ناراحتی در بیمار شود.
جهت به وجود آوردن بی حسی، شخص بیمار باید در چه وضعیتی باشد؟
بعد از این که دندانپزشک برای تزریق داروی بی حسی آماده شد، بیمار باید به گونه ای بر روی صندلی قرار بگیرد که قلب و سر او موازی با زمین و پاها مقداری بالاتر باشند. البته در این شرایط امکان دارد با توجه به نظر پزشک شرایط قرار گیری بیمار تغییر کند.
اگر که به هر دلیلی بیمار از انجام بی حسی ترس شدید داشته باشد، این مورد سبب خواهد شد جریان خون بالاتری به بخش بافت هدایت شود و به علت این که بیمار در شرایطی قرار دارد که هیچ گونه فعالیت عضلانی صورت نمی گیرد، حجم زیادی از خون در بافت دهان باقی خواهد ماند و این مورد در اصل کم شدن پمپاژ خون به بخش مغز و کم شدن بازگشت خون به بخش قلب را به همراه خواهد داشت. امکان دارد نشانه های سکته مانند ضربان نامنظم قلب، سرگیجه و حس سبکی سر را در فرد به وجود بیاورد. در نتیجه در نظر داشتن همه شرایط بیمار از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
یکی از گزینه هایی که در طول درمان به وسیله دندانپزشک کنترل خواهد شد، سطح هوشیاری فرد می باشد؛ دندانپزشک به این علت در حال انجام دادن بی حسی با بیمار ارتباط کلامی برقرار خواهد کرد و تلاش بر این دارد که با حرف زدن حواس شخص بیمار را از تزریق دور نماید و جهت حفظ نمودن آرامش او اظهار کند که این بی حسی مورد خیلی مهمی نمی باشد و سریعا تمام خواهد شد.
بهترین زمان برای تزریق داروی بی حسی دندان چه زمانی می باشد؟
هنگامی که شخص دندانپزشک سوزن تزریق داروی بی حسی را به بافت مشخص شده وارد می کند، نخست چند قطره از آن را تزریق خواهد کرد و بعد از چند ثانیه توقف سوزن را به قسمت مشخص شده که به طور معمول با بهره بردن از حس لامسه آن را پیدا خواهد کرد وارد می نماید. در نهایت دندانپزشک با توجه به تجربه زیادی که کسب نموده است، تزریق را کامل خواهد کرد. با توجه به بافت قسمت تزریق در هر بیمار حدود ورود سوزن به آن متفاوت می باشد. باید تزریق دارو به آرامی انجام گیرد، چرا که تزریق سریع امکان دارد جدا از صدمه زدن به بافت باعث واکنش منفی نسبت به داروی بی حسی شود.
چرا برخی مواقع دندان ها بی حس نمی شوند؟
دلایل گوناگونی می تواند باعث شود که بی حس شدن دندان دچار اختلال شود، ولی خبر خوب این است که به طور تقریبی همه این علت ها را می توان با روش هایی خاص برطرف نمود.
این روزها با اطمینان زیادی میتوان گفت که دیگر مانند گذشته دندانپزشکی با درد همراه نخواهد بود و همه دندان ها با روش هایی خاص دچار بی حسی خواهند شد. ولی خب باید به این مورد هم اشاره کرد که در برخی بیماران بی حسی دیرتر و سخت تر روی خواهد داد.