با آنکه علم دندانپزشکی محدود به دهان و دندان می باشد، اما با این حال علمی گسترده و دارای تخصص های مختلف است. در ادامه به بررسی و معرفی تخصص های مختلف دندانپزشکی خواهیم پرداخت.
دانشجویان رشته دندانپزشکی باید شش سال دوره عمومی دندانپزشکی را سپری نمایند. بعد از پایان شش سال به آنها مدرک دکترای دندانپزشکی اعطا می گردد. با این مدرک می توانند پروانه نظام پزشکی دریافت کنند و به درمان بپردازند. ترمیم های دندانی، درمان ریشه( عصب کشی)، ارتودنسی های ثابت و متحرک، تشخیص و همچنین درمان بیماری های دهان و دندان، ساخت پروتز های دندانی و همچنین جراحی های جزئی دهان و دندان، درمان هایی هستند که فارغ التحصیلان دکترای دندانپزشکی می توانند به آنها بپردازند. اما رشته دندانپزشکی گرایش های مختلفی دارد که دندانپزشک می تواند در آن گرایش ادامه تحصیل داده و تخصص کسب نماید:
· اندودنتیست: (درمان ریشه دندان، اندودنتیکس، اندودانتیکس Endodontics)
· پریودنتیست (لثه، پریودنتیکس، پریودانتیکس Periodontics)
· ارتودنتیست: (ارتودنسی، ارتودنتیکس، ارتودانتیکس Orthodontics)
· پروستودنتیست: (پروتزهای دندانی، پرستودنتیکس، پرستودانتیکس Prosthodontics)
· ترمیمی و زیبایی: (Cosmetic and Restorative Dentistry)
· پاتولوژی (آسیب شناسی) فک و دهان و صورت: (Oral and Maxillofacial Pathology)
· بیماری های دهان، فک و صورت: (Oral Medicine)
· جراحی فک و دهان و صورت: (Oral and Maxillofacial Surgery)
· رادیولوژی فک و دهان و صورت: (Oral and Maxillofacial Radiology)
· کودکان: (Pedodontics)
اندودنتیست: (درمان ریشه دندان، اندودنتیکس، اندودانتیکس Endodontics)
اندودنتیست متخصص درمان ریشه دندان است. از آنجایی که دندانپزشک عمومی نیز می تواند درمان ریشه را انجام دهد، اما گاهی اوقات درمان ریشه نیاز به تخصص دارد. روت کانال تراپی یا همان عصب کشی درمان سخت و دشواری است و بهتر می باشد توسط متخصص ریشه انجام شود. ری اندو (عصب کشی دوباره)، جراحی ریشه به منظور ایمپلنت دندان و ... بهتر است توسط اندودنتیست انجام شود.
پریودنتیست (لثه، پریودنتیکس، پریودانتیکس Periodontics)
پریودنتیست یا متخصص لثه، وظیفه تشخیص و درمان بیماری های لثه و دیگر بافت های نرم دهان را بر عهده دارد. اغلب بیماری های لثه نیاز به جراحی دارند که این کار توسط پریودنتیست انجام می شود. جراحی کاشت ایمپلنت نیز بر عهده متخصص ریشه می باشد که باید در این کار تخصص کافی داشته باشد.
ارتودنتیست: (ارتودنسی، ارتودنتیکس، ارتودانتیکس Orthodontics)
ارتودنسی که همان سیم و براکت هایی است که روی دندان ها به منظور رفع ایرادات و مشکلات فک و دندان ها انجام می شود نیاز به تخصص دارد. البته همانطور که گفته شد دندانپزشک عمومی نیز می تواند ارتودنسی را انجام دهد.برخی از ناهنجاری های مربوط به ناحیه فک و همچنین ایرادات ظاهری دندان ها با ارتودنسی قابل درمان هستند. که این این کار توسط ارتودنتیست انجام می گیرد.
پروستودنتیست: (پروتزهای دندانی، پرستودنتیکس، پرستودانتیکس Prosthodontics)
درمان های مربوط به پروتز های دندانی یا همان دندان های مصنوعی نیاز به تخصص دارد. روکش های جایگزین فضا های خالی، پروتزهای ناحیه دهان و صورت مانند پروتز کام و …، یک دست دندان کامل متحرک یا سایر انواع دندان مصنوعی، طرح درمان ایمپلنت های دندانی و انجام درمان های ایمپلنت های درمانی، روکش های زیبایی توسط متخصص پروتز ساخته و طراحی می گردد.
ترمیمی و زیبایی: (Cosmetic and Restorative Dentistry)
درمان های ترمیمی و زیبایی نیاز به تخصص دارند. متاسفانه در این امر برخی از دندانپزشکان عمومی نیز دست به کار شده اند و به دندانپزشکی زیبایی می پردازند. در صورتی که دندانپزشکی زیبایی باید توسط متخصص آن انجام شود. سفید کردن دندان ها، لامینیت و کامپوزیت دندان، ترمیم و پرکردن تاج دندان و ... باید توسط متخصص دندانپزشکی زیبای انجام شود.
پاتولوژی (آسیب شناسی) فک و دهان و صورت: (Oral and Maxillofacial Pathology)
برخی از بیماری های مربوط به دهان، فک و صورت نیاز به بررسی دقیق و آزمایشگاهی دارد. توده های اضافه، تغییر شکل فک و صورت، بیماری های زبان و دهان و ... باید به طور دقیق بررسی شوند. این کار توسط پاتولوژیست دهان و دندان انجام می شود. این متخصصین اغلب با بیماران ارتباطی ندارند و کار آنها بررسی آزمایشگاهی توده ها و نمونه های خارج شده از دهان، صورت و فک بیمار می باشد. این کار توسط جراح و دندانپزشک انجام می شود و سپس نمونه های آزمایشگاهی به پالوژیست ارسال می گردد.
بیماری های دهان، فک و صورت: (Oral Medicine)
متخصصین بیماری های دهان، فک و صورت وظیفه تشخیص و درمان بیماری های مربوط به دهان را دارند. بیماری های دهان، فک و صورت معمولا دارای علائمی هستند که دندانپزشک عمومی می تواند آنها را تشخیص دهد و برای درمان، بیمار را به متخصص بیماری های دهان ارجاع دهد. این متخصص همچنین با پاتولوژیست در ارتباط است. زخم های دهانی، توده های برجسته، ضایعات و ... توسط این متخصصین تشخیص و درمان می شوند.
جراحی فک و دهان و صورت: (Oral and Maxillofacial Surgery)
جراح فک، دهان و صورت با جراح دندانپزشک متفاوت است. معمولا دندانپزشکان عمومی از خود به عنوان جراح دندانپزشک یاد می کنند که این جراح همانطور که گفته شد با جراحی فک و صورت متفاوت می باشد. جراحیهای زیبایی فک، بینی، چانه و صورت و همچنین جراحیهای خارج کردن کیستها، تومورها، قرارگیری ایمپلنت، جراحی های ساده تا پیشرفته ناحیه فک و صورت توسط جراح فک، دهان و صورت انجام می شود.
رادیولوژی فک و دهان و صورت: (Oral and Maxillofacial Radiology)
دندانپزشکان هر تخصصی که داشته باشند قبل از انجام و شروع درمان های خود نیاز به عکس رادیولوژی دارند. متخصصین رادیولوژی معمولا در مراکز تصویر برداری از بدن مشغول به کار هستند. وظیفه آنها تهیه عکس از ناحیه فک و صورت و دندان ها می باشد.
کودکان: (Pedodontics)
دندانپزشکی کودکان نیاز به تخصص دارد. دندانپزشک متخصص اطفال در واحد های درسی خود باید شیوه رفتار با کودکان را نیز آموزش ببیند. دندان های شیری با دندان های دائمی تفاوت دارند و درمان آنها نیاز به تخصص دارد.
شما عزیزان می توانید برای مشاوره مشکلات مربوط به دهان، دندان و فک خود به دندانپزشکی شبانه روزی دکتر یوسف بالوی پور مراجعه نمایید. در صورتی که درمان شما نیاز به تخصص خاصی داشته باشد به دندانپزشک متخصص ارجاع داده می شوید.