دندان پزشکی یوسف بالوی پوردهان و دندان ها از قسمت های مختلفی تشکیل شده اند. دندانپزشکان برای بررسی دقیق دندان ها و همچنین دلایل دیگر دندان ها را شماره گذاری کرده اند. این شماره گذاری در تمام دنیا یکتا بوده و همه دندانپزشکان از آن استفاده می کنند. شاید در هنگام معاینه توسط دندانپزشک شما نیز با این شماره ها آشنا شده باشید. در ادامه به بررسی شماره هر دندان خواهیم پرداخت.
روش های مختلفی برای شماره گذاری دندان ها وجود دارد. بهتر است با این روش ها آشنا باشیم تا در هنگام مراجعه به دندانپزشکی به جای نشان دادن دندان، شماره مختص به آن دندان را به دندانپزشک بگوییم.
قبل از پرداختن به شماره دندان ها بهتر است با تعداد آنها و همچنین نام دندان ها آشنا شویم. نخستین دندان ها که به آنها دندان های شیری می گویند مدتی بعد از بدو تولد شروع به رویش می کنند. شکل گیری دندان های شیری در تمامی افراد در رحم مادر آغاز شده و جوانه زدن آنها از لثه، از 6 ماه الی 12 ماهگی شروع می شود. دندان های شیری باید تا سن 3 سالگی در آیند. حدودا از 6 ماهگی تا 3 سالگی هر کودک دارای 20 دندان شیری می شود.
در هر فک 4 دندان پیشین، 2 دندان نیش و 4 دندان آسیا وجود دارد. هر کدام از این دندان ها نقش مهمی را در جویدن و همچنین زیبایی صورت دارند. در صورتی که یکی از دندان ها آسیب ببیند می تواند بر عمل هضم و دستگاه گوارش و زیبایی فرد تاثیر بگذارد.
دندان های پیشین وظیفه قطعه قطعه کردن غذا، دندان های نیش وظیفه نگهداری تکه های غذا و بریدن آنها و دندان های آسیا وظیفه ساییدن و له کردن غذا برای قورت دادن را بر عهده دارند.
دندان های شیری معمولا تا قبل از 6 سالگی در دهان باقی می مانند و از سن 6 سالگی شروع به افتادن می کنند. وقتی دندان های دائمی شروع به رویش می کنند برای جوانه زدن، باعث افتادن دندان های شیری می شوند. زمانی که دندان شیری می افتد، مدتی بعد دندان دائمی جایگزین آن می گردد. افتادن دندان های شیری از 6 سالگی آغاز می گردد و تا 12 سالگی معمولا تمامی دندان های دائمی در می آیند. در این بین دندان عقل است که با کمی تاخیر جوانه می زند که در برخی از مواقع ممکن می باشد به صورت دندان نهفته در لثه باقی بماند.
وقتی دندان های شیری جای خود را به دندان های دائمی می دهند، تعداد دندان ها نیز تغییر می کند. همانطور که در بالا گفته شد تعداد دندان های شیری 20 عدد است در حالی که تعداد دندان های دائمی 32 می باشد. در هر فک انسان بالغ باید 4 دندان پیشین، 2 دندان نیش، 4 دندان آسیای کوچک و 4 دندان آسیای بزرگ و دو دندان عقل وجود داشته باشد که با کشیدن دندان های عقل تعداد کل دندان ها به 28 عدد می رسد.
در شماره گذاری دندان ها، فک به 4 بخش تقسیم می شود. فک بالا به دو قسمت چپ و راست و فک پایین نیز به دو قسمت چپ و راست. شماره گذاری نیز از دندان های جلو یا پیشین آغاز می شود. قسمت راست از دندان پیشین همان قسمت از شماره 1 شروع و در همان ردیف به شمار 8 خاتمه می یابد.
از آنجایی که با این شماره گذاری از هر عدد 4 تا وجود دارد برای دقت بیشتر از (بالا و پایین) و (چپ و راست) نیز استفاده می کنیم. به عنوان مثال اگر آخرین دندان آسیای بزرگ در سمت چپ فک پایین درد می کند، می توانید به دندانپزشک بگویید. دندان 7 چپ یایین درد می کند.
دندان های پیشین: این دندان ها سطح باریکی دارند به همین دلیل نسبت به دندان های دیگر تیز تر هستند. شماره این دندان ها 1 و 2 راست، 1 و 2 چپ می باشد که در فک بالا و پایین قرار دارند. وظیفه این دندان ها پاره پاره کردن غذا می باشد.
دندان های نیش: دندان هایی که نوک تیز می باشند. شماره این دندان ها در دو فک 3 راست و 3 چپ است. وظیفه این دندان ها نگاه داشتن و کمک به بریدن غذا می باشد.
دندان های آسیای کوچک: در کنار دندان های نیش دو دندان مخروطی شکل وجود دارد که به آنها آسیای کوچک می گویند. شماره این دندان ها در فک بالا و پایین 4 و 5 چپ و 4 و 5 راست است. وظیفه این دندان ها نیز بریدن و له کردن ذرات غذا می باشد.
دندان های آسیا یا آسیای بزرگ: دو دندان بزرگ در انتهای فک بالا و پایین در سمت چپ و راست دندان های آسیا می باشند که وظیفه له کردن و ساییدن تکه های ریز غذا را برای قورت دادن بر عهده دارند. شماره این دندان ها 6 و 7 چپ و راست در فک بالا و پایین می باشد.
حال که از شماره هر دندان مطلع شدید، بهتر است در مراجعه به دندانپزشکی در گفتگو با دندانپزشک خود به جای نشان دادن دندان، شماره دندان مورد نظرتان را ذکر نمایید.