دندان پزشکی یوسف بالوی پورممکن است بارها برایتان اتفاق افتاده باشد که هنگام مراجعه به دندان پزشک برای یک جرم‌گیری ساده، لمینت، ایمپلنت یا هر عمل دندانپزشکی دیگری، دکتر فشار خون شما را اندازه می‌گیرد. در سال‌های اخیر، بسیاری از دندان پزشکان شروع به اندازه‌گیری فشار خون بیماران خود کرده‌اند و معتقدند که این روش بهترین راه برای پی بردن به بسیاری از بیماری‌ها است.
فشار خون سالانه جان عده زیادی از انسان‌ها را می‌گیرد به طوری که برخی از دانشمندان به آن «قاتل خاموش» می‌گویند. شایان ذکر است که این بیماری علائم خاص هم ندارد. از آن جایی که مردم سالی دو بار به دندانپزشک مراجعه میکنند، پزشک با اندازه‌گیری فشار خون می‌تواند این بیماری را تشخیص دهد. علاوه بر این، دندانپزشک با اندازه‌گیری فشار خون می‌تواند اطلاعات مهمی را درباره بیمار به دست آورد. در این مقاله، به طور کامل راجع به فشار خون و ارتباط آن با حوزه دندانپزشکی توضیح خواهیم داد.
چرا دندانپزشک فشار خون را اندازه می‌گیرد؟
فشار خون بیماران هنگام مراجعه به دندانپزشک ممکن است در اثر درد یا اضطراب بالا رود و اگر فرد دارای بیماری خاصی باشد، این امر ممکن است منجر به آسیب رساندن به بدن وی شود. از این رو، پزشکان نیاز دارند در مورد وضعیت سلامت و داروهای مصرفی وی اطلاعات کسب کنند. به همین علت، یکی از کارهایی که هر دندانپزشک برای پی بردن به وضعیت سلامت بیمار انجام می‌دهد، ارزیابی علائم حیاتی او، از جمله ضربان قلب و فشار خون است.
علاوه بر این، فشار خون معمولا علائم خاصی ندارد و فرد احتمالا تا زمان حاد شدن بیماری از آن مطلع نخواهد شد. افرادی که فشار خون کنترل شده‌ای دارند ممکن است در حالی که مستعد این بیماری هستند، خود را مبتلا به بیماری فشار خون ندانند. پزشک، می‌توانند یک خط پایه از سلامت شما تعیین کند و با مقایسه آن با سوابق پزشکی شما درباره این بیماری هشدار دهد.
ایمپلنت و فشار خون
قبل از شرح ارتباط بین ایمپلنت و فشار خون، بهتر است توضیحی راجع به هر کدام از آن‌ها بدهیم. ایمپلنت را می‌توان جایگزینی برای دندان واقعی تعبیر کرد. این وسیله، شامل یک پیچ فلزی است که به عنوان ریشه‌های دندان عمل می‌کند و همچنین یک روکش دندانی میشود. پزشکان با استفاده از پیچ قوی و محکم، روکش دندانی را درون لثه جا می‌دهند. ایمپلنت می‌تواند برای کسانی که از فقدان دندان رنج می‌برند بسیار مفید باشد.
حال قبل از انجام هر گونه خدمات پزشکی همچون لمینت، کامپوزیت و ایمپلنت، پزشک معالج شما آزمایش‌ها و معایناتی را انجام می‌دهد تا از وضع سلامت شما باخبر شود. همانطور که می‌دانید، بسیاری از مردم «سندرم روپوش سفید» یا ترس از پزشک و دندانپزشک دارند. اضطراب و ترس می‌تواند فشار خون شما را افزایش دهد؛ بنابراین اطمینان از طبیعی بودن فشار خون به دندانپزشک اجازه می‌دهد تا از خطرات مرتبط با درمان آگاه شود. ترس از دندانپزشک و اضطراب باعث افزایش فشار خون شما میشود. این فشار خون بالا به بدن هشدار می‌دهد، چیزی اشتباه است.
هنگام کار گذاشتن ایمپلنت یا بهره بردن از خدمات دندانپزشکی دیگری همچون کامپوزیت و لمینت دندان‌ها، بهتر است قبل از هر کاری با پزشک درباره سابقه پزشکی خود صحبت کنید. داشتن بیماری‌هایی همچون فشار خون بالا ممکن است بعدها سبب بروز مشکلاتی شود.
آمپول بی حسی دندان و فشار خون
هر دندانپزشک باید قبل از شروع عمل از داروهای بی حسی استفاده کند. این داروها موجب بی حس شدن موضعی لثه شده و بدون آن‌ها عمل جراحی تقریبا امکان‌پذیر نیست. این آمپول‌های بی حسی دندان حاوی اپی نفرین هستند. داروهایی همچون اپی نفرین، با بی حس‌کننده‌های موضعی ترکیب میشوند تا سرعت جذب سیستمیک ماده بی حس‌کننده از محل تزریق را کاهش دهند. این امر هم موجب کاهش ضررهای ناشی از بیهوشی موضعی میشود و هم به افزایش زمان بی حس ماندن محل تزریق کمک می‌کند.
اپی نفرین ماده‌ای است که به طور طبیعی در بدن ما وجود دارد و به عنوان بخشی از مکانیسم دفاع و مبارزه یا واکنش سریع بدن در شرایط اضطراری از غده‌های درون ریز ترشح میشود. اپی نفرین فشار خون را افزایش می‌دهد تا به بدن در واکنش و دفاع کمک کند.
هنگامی که دندانپزشک از یک آمپول بی حس کننده موضعی دندان یا کرم بی حس کننده حاوی اپی نفرین استفاده می‌کند، می‌تواند باعث افزایش فشار خون شما شود. اگر دندانپزشک فشار خون فرد را بررسی نکند و بدون اطلاع از سوابق پزشکی او از بی حس کننده موضعی استفاده کند، ممکن است فردی که مبتلا به فشار خون بالا است، در معرض خطر جدی قرار گیرد.
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، اغلب بیماران هیچ علامتی از فشار خون بالا ندارند و از آن بی خبرند. این که پزشک بتواند قبل انجام اقداماتی همچون لمینت، ایمپلنت یا کامپوزیت بداند بیمار در چه وضع سلامتی قرار دارد، بسیار مهم است. در حالی که اثرات افزایش فشار خون و رسیدن آن به نقطه حاد ممکن است همان لحظه بروز پیدا نکند، احتمالا بیمار در خانه یا علائمی از خود نشان دهد.
اگرچه امروزه مانعی برای مصرف داروهای منقبض‌کننده عروق مانند همین داروهای بی حسی موضعی وجود ندارد، اما احتمال تحریک عروق قلبی و افزایش فشار خون در پی تزریق آن‌ها هست. از این رو، در دندانپزشکی سعادت آباد از دوز رایج و مجاز اپی نفرین که ۰.۰۴ میلی گرم است، استفاده میکنند یا هنگامی که متوجه شدند بیمار به فشار خون بالا مبتلا است داروهای ضد فشار خون تجویز کنند؛ در این موارد، بهتر است به تداخلات دارویی توجه کنند.
دندان عقل و فشار خون
بیمارانی که از فشار خون رنج می‌برند ممکن است نتوانند از خدمات دندانپزشکی بهره ببرد. به طور کلی، دندانپزشکان فرآیندهای پزشکی را روی افرادی که فشار خون سیستولیک و دیاستولیک بالا داشته باشند، انجام نمی‌دهند. علاوه بر لمینت، کامپوزیت و ایمپلنت که برای بیماران مبتلا به فشار خون خطرناکند، یکی از اعمالی که می‌تواند آسیب‌های جدی برای چنین بیمارانی به دنبال داشته باشد، کشیدن دندان است.
کشیدن دندان به طور معمول منجر به خونریزی زیادی در لثه و استخوان فرد می شود و وقتی فشار خون بالاتر از حد مجاز خود یعنی ۱۲۰/۸۰ باشد، خونریزی شدیدتر هم میشود. به همین علت، در بیماران مبتلا به فشار خون می‌تواند بسیار خطرناک باشد. اگر فشار خون شما بیش از حد بالا باشد، دندانپزشک شما تا زمانی که مراقبت‌های پزشکی از پزشک خود دریافت نکرده و فشار خون خود را تنظیم نکنید، دندان شما را نمی‌کشد. کشیدن دندان در این حالت می‌تواند منجر به التهاب لثه و تخریب ساختار دندان‌های کناری، که دندان نگهدارنده نام دارد، شود. همچنین باعث لق شدن و احتمالا افتادن دندان‌ها شود. علاوه بر این، به دلیل خونریزی زیاد خطر حمله قلبی و سکته را نیز به دنبال دارد.
دندانپزشک‌ها معمولا برای جلوگیری از این امر هنگام مواجه با بیمار مبتلا به فشار خون از بی حس‌کننده موضعی مانند نووکائین بدون اپی نفرین استفاده کند. چرا که اپی نفرین موجود در بی حس‌کننده موضعی ممکن است به جلوگیری از خونریزی کمک می‌کند، اما می‌تواند باعث افزایش قابل توجه فشار خون شود.
آیا دندان درد باعث بالا رفتن فشار خون میشود؟
انجام فرآیندهایی مانند ایمپلنت می‌توانند تا حدودی درد داشته باشند. همچنین دندان‌درد می‌تواند باعث افزایش اضطراب در فرد و بالا رفتن فشار خون شود. به طور کلی، درد در هر جای بدن که باشد، می‌تواند فشار خون شما را افزایش دهد. با این حال این عارضه فقط موقتی است و مشکل دائمی فشار خون یا بیماری قلبی عروقی ایجاد نمی‌کند.
هنگامی که درد توسط سیستم عصبی تشخیص داده میشود، مکانیزمی به نام رفلکس گیرنده (baroreceptor reflex) را فعال می‌کند. این سیستم همان چیزی است که فشار خون را کنترل می‌کند. رفلکس به بدن می‌گوید که جریان خون را منقبض کند و این امر موجب بالا رفتن فشار خون می‌دهد. این تا زمانی ادامه می‌یابد که درد تمام شود و دیگر حس نشود. با از بین رفتن درد، سیستم عصبی بدن به رفلکس گیرنده دستور می‌دهد رگ‌های خونی را شل کرده و فشار خون را تا سطح نرمال کاهش می‌دهد.
رابطه بین دندان درد مزمن و فشار خون بالا بین دانشمندان کشورهای درحال توسعه و توسعه‌یافته در بررسی است. اگر چه ممکن است این دو پدیده مجزا به نظر برسند، اما مطالعاتی نیز در این زمینه شکل گرفته که نشان می‌دهد این دو با هم در ارتباطند. حال این که دندان درد در بیماران مبتلا به فشار خون مشکل ساز است یا نه توسط پزشکان و دانشمندان زیادی مورد مطالعه قرار گرفته و نمونه‌های مشاهداتی زیادی مورد آزمایش قرار گرفته‌‌اند؛ اما هنوز اطلاعات درست و قابل استنادی از آن در دسترس نیست.
تاثیر لیدوکائین بر فشار خون
لیدوکائین، که گاهی به آن لیگنوکائین نیز گفته میشود، دارویی است که برای بی حس کردن ناحیه خاصی از بافت استفاده میشود. برای برای تاثیرگذاری بیشتر این دارو، می‌توان آن را با مقادیر کمی اپی نفرین مخلوط کرد. این امر می‌تواند به کاهش خونریزی و ماندگاری طولانی‌تر اثر بی حسی کمک کند. لیدوکائین به عنوان یک دارو برای تسکین درد و اسپاسم عروقی استفاده میشود.
در دندانپزشکی از این دارو می‌توان به عنوان بی حس‌کننده نیز استفاده کرد. لیدوکائین به سرعت عمل می‌کند؛ حدود ۴ دقیقه طول می‌کشد تا اثر بی حسی آن بروز پیدا کند. مدت زمان ماندگاری آن نیز در صورت تزریق، بعد از ۴ دقیقه، می‌تواند از ۳۰ دقیقه تا سه ساعت باشد.
لیدوکائین یکی از رایجترین بی حس کنندههای موضعی مورد استفاده در دندانپزشکی است. بسته به نوع درمان انجام شده و ناحیه دهانی که روی آن کار میشود، آن را برای انجام فرآیندهای مختلف دندانپزشکی تجویز میکنند. استفاده از لیدوکائین می‌تواند مزیت‌های بی‌شماری در دندانپزشکی داشته باشد که از بین آن‌ها می‌توان به اثر سریع، کاهش خونریزی در اثر بالا بردن آدرنالین و منقبض کردن عروق و همچنین دیر جذب شدن و ماندگاری بیشتر بی حسی، اشاره کرد.
در بسیاری از بیمارانی که دارای فشار خون بالاتر از حد مجاز بودند، استفاده از لیدوکائین چه به صورت تزریقی و چه به صورت استعمالی، باعث بالارفتن غیرطبیعی فشار خون و همچنین عوارض جانبی دیگر شد. اگر به این عارضه مبتلا هستید و برای انجام فرآیندهای پزشکی مانند ایمپلنت، لمینت یا هر عمل دیگری به دندانپزشک مراجعه می‌کنید، حتما در این باره با او سخت بگویید.
آیا داروهای فشار خون موجب فساد دندان میشوند؟
هر بیماری که مبتلا به فشار خون بالا است، داروهای مختلفی را برای کنترل این عارضه مصرف می‌کند. متاسفانه برخی از این داروها وجود دارند که موجب به خطر افتادن سلامت دهان و دندان میشوند. پوسیدگی دندان یکی مشکلاتی است که پس از مصرف داروهای فشار خون به وجود می‌آید.
پوسیدگی دندان زمانی رخ می‌دهد که مینای دندان نرم شود و معمولا کودکان خردسال را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اما در بزرگسالان نیز مشاهده میشود. شناخته‌شده‌ترین علت‌های بروز این عارضه در بزرگسالان خشکی دهان، بهداشت بد دهان، اسید معده و باکتری و مصرف برخی داروها، باشد.
داروی کلونیدین که برای درمان و کنترل فشار خون بالا در بزرگسالان استفاده میشود موجب پوسیدگی دندان میشود. این دارو برای درمان کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. داروهای دیگری که به باعث تخریب مینای دندان میشوند، پروپرانولول و آتروپین هستند. پروپرانولول به عنوان دارویی برای افراد مبتلا به مشکلات قلبی استفاده میشود. این دارو ترکیب بزاق را تغییر می‌دهد که در نهایت اثر آن را کمتر می‌کند.
برخی دیگر از داروها وجود دارند که از ترشح بزاق دهان جلوگیری کرده و سبب خشکی دهان میشوند. بزاق دهان به دلیل داشتن آنزیم‌های مختلف به از بین بردن باکتری‌ها کمک می‌کند. با کاهش یافتن بزاق دهان، باکتری‌ها افزایش پیدا کرده و مینای دندان را تخریب میکنند. این امر موجب پوسیدگی دندان میشود.
در صورت استفاده از چنین داروهایی از پزشک معالج خود مشورت بخواهید و به خوبی با او در این باره صحبت کنید. گاهی اوقات، خدمات پزشکی همچون لمینت می‌تواند به شما در این زمینه کمک کرده و از دندان‌های شما دربرابر پوسیدگی محافظت کند.
افراد مبتلا به فشار خون بالا
فشار خون بالا بیماری است که امروزه به دلایل مختلف بین مردم شایع شده است. افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند، نیروی که فشار خون به دیواره سرخرگ‌ها وارد می‌کند همیشه بسیار زیاد است و قلب برای پمپاژ خون باید بیشتر کار می‌کند.
فشار خون بر حسب میلی متر جیوه (mm Hg) اندازه‌گیری میشود. به طور کلی، فشار خون نرمال ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه یا بالاتر است. شخصی که برای مدت طولانی دارای فشار خونی بالاتر از این حد باشد، اصطلاحا به عنوان بیماری مبتلا به فشار خون بالا در نظر گرفته میشود و باید هر چه سریع‌تر به دنبال کمک فوری پزشک باشد.
در صورت درمان نشدن فشار خون و کنترل نکردن آن، احتمال خطر حمله قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات جدی سلامتی را افزایش می‌دهد. هر فرد باید فشار خون خود را حداقل هر دو سال یک بار از سن ۱۸ سالگی چک کند. برخی از افراد نیز نیاز دارند سالی یک یا دو بار برای بررسی فشار خون به پزشک مراجعه کنند.
عادات سبک زندگی سالم، مانند سیگار نکشیدن، ورزش کردن و خوب غذا خوردن، می‌تواند به پیشگیری و درمان فشار خون بالا کمک کند. برخی افراد برای درمان فشار خون بالا به دارو نیاز دارند.
اکثر افراد مبتلا به فشار خون بالا هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهند، حتی اگر فشار خون به سطوح خطرناکی برسد. شما می‌توانید سال‌ها بدون هیچ علائمی با فشار خون بالا زندگی کنید. با این حال برخی از بیماران نیز وجود دارند که علائمی مانند سردرد، تنگی نفس و خونریزی بینی را از خود نشان می‌دهند. این علائم آنقدر مهم نیستند، زیرا معمولا تا زمانی که فشار خون بالا به مرحله شدید یا تهدید کننده زندگی نرسد، رخ نمی‌دهند.
کلام آخر
امروزه عده زیادی از مردم هستند که برای زیباتر شدن و همچنین سلامت دهان و دندان‌هایشان دست به انجام فرآیندهای دندانپزشکی همچون لمینت، ایمپلنت و کامپوزیت می‌زنند. اگر مستعد فشار خون بالا هستید، قبل از انجام هرکاری، حتما به دندانپزشک خود اطلاع دهید تا در حین انجام کارهای دندانپزشکی علائم فشار خون بالا را بررسی کند. بیماری لثه و فشار خون بالا مرتبط هستند و باید به طور منظم بررسی شوند. استرس ناشی از انجام کارهای دندانپزشکی نیز می‌تواند باعث فشار خون بالا شود. دندانپزشکان باید فشار خون را قبل از شروع درمان بررسی کنند تا از سلامت شما در طول معاینه دندان اطمینان حاصل کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره و همچنین برای اطمینان از این که عمل دندانپزشکی شما به خوبی انجام میشود، می‌توانید به دندانپزشکی سعادت آباد مراجعه کنید. با انجام آزمایشات متعدد و صحبت با پزشکان خبره این مجموعه بهترین‌ها را تجربه کنید.
سوالات متداول
کسانی که مبتلا به فشار خون بالا هستند نباید دندان خود را بکشند؟
کسانی که به فشار خون مبتلا هستند برای انجام هر گونه فرآیند دندانپزشکی نیاز دارند با پزشک خود صحبت کنند. کشیدن دندان می‌تواند منجر به استرس و خونریزی بالا شود به همین علت نیاز است دندان پزشک به خوبی از سوابق بیماری فرد آگاه باشد.
دلیل گرفتن فشار خون توسط دندان پزشک چیست؟
امروزه تمام دندانپزشکان فشار خون بیمار را قبل از هر گونه اقدامی اندازه می‌گیرند تا از طبیعی بودن فشار خون وی آگاهی کسب کنند.
آیا برای انجام خدماتی مانند لمینت، ایمپلنت و کامپوزیت نیاز به اندازه‌گیری فشار خون است؟
برای انجام هر خدماتی پزشک باید فشار خون بیمار را اندازه‌گیری کند. در صورت داشتن فشار خون بالا، پزشک از انجام چنین اقداماتی سر باز می‌زند.
رابطه فشار خون و خدمات دندانپزشکی چیست؟
این دو رابطه تنگاتنگی با هم دارند. به طوری که برخی از اقدامات دندانپزشکی مانند ایمپلنت وجود دارند که در صورت ابتلای بیمار به فشار خون بالا، انجام نمی‌شوند و نیاز است قبل از آن فشار خون بیمار به خوبی کنترل شود.
داروهای بی حسی که در دندانپزشکی استفاده میشود موجب افزایش فشار خون میشود؟
برخی از داروهای بی حسی، مانند لیدوکائین و اپی نفرین وجود دارند که موجب بالارفتن فشار خون میشوند. اگر فرد به فشارخون بالا مبتلا باشد، پزشک با احتیاط از داروهای موضعی استفاده می‌کند که برای او خطرناک نباشند.