دندان پزشکی یوسف بالوی پوردندان های ما همیشه در معرض خطرات گوناگونی هستند و رعایت اصول بهداشتی مربوط به دهان و دندان کمک می کند که تا حد زیادی از بروز این خطرات جلوگیری کنیم. اما هیچ کس نمی تواند به صورت صد در صد از این مشکلات در امان باشد.
یکی از این مشکلات که بیشتر برای کودکان و دندان های شیری آنها رخ می دهد، پالپ دندان است. پالپ دندان به بخش میانی دندان ها گفته می شود که در آن رگ های خونی، بافت و اعصاب قرار دارند. وظیفه این قسمت رساندن اکسیژن و سایر مواد مغذی به دندان می باشد. تروما یا پوسیدگی دندان معمولاً باعث به وجود آمدن پالپ و درد در کودکان می گردد. این مشکل معمولا به راحتی قابل مشاهده نیست و برای تشخیص بهتر آن نیاز به مراجعه به یک متخصص خواهید داشت. از همین رو در ادامه این مطلب از سایت دکتر بالوی پور بیشتر در این زمینه صحبت خواهیم کرد و اطلاعاتی را در این زمینه با شما در میان می گذاریم.
منظور از پالپتومی چیست؟
پالپتومی به روش درمانی گفته می شود که برای برطرف سازی پالپ به کار می رود و طبق یک تعریف واضح تر: "پالپتومی عبارت است از درمان کانال های عصبی دندان شیری در کودکان". البته نباید فراموش کنید که روش های دیگری برای درمان کانال ریشه دندان (مانند پالپکتومی، درمان عصب و عصب کشی) وجود دارد. تفاوت پالپتومی با سایر روش های درمانی استفاده شده برای بهبود وضعیت دندان این است که زمانی از پالپتومی استفاده می کنند که مشکل پالپ آلوده صرفا مربوط به بخش تاج دندان باشد. البته استفاده از پالپتومی زمانی تاثیرگذار و مفید خواهد بود که دندان بیش از حد آسیب ندیده باشد. در صورتی که شرایط دندان برای پالپتومی یا اعمال درمانی مشابه با آن مناسب نباشد، باید آن را کشید.
پالپتومی چگونه انجام می شود؟
اولین مرحله برای انجام پالپتومی، معاینه کردن دندان و گرفتن عکس رادیولوژی است. این کار اجازه می دهد تا دندانپزشک به شکلی دقیق موقعیت دندان آسیب دیده را مشخص کند و نسبت به میزان آسیب وارد شده آگاه شود. مرحله اول در انجام پالپتومی بی حسی است، از آنجایی که این روش درمانی بیشترین استفاده را برای کودکان دارد؛ می تواند انجام آن بسیار چالش برانگیز به نظر برسد. البته روش های مختلفی برای آرام سازی کودک وجود دارد و در صورتی که کودک در انجام هیچ کدام از آنها همکاری نداشت؛ نهایتاً از بیهوشی استفاده می کنند. در ادامه قدم های بعدی انجام پالپتومی را با هم بررسی خواهیم کرد.
- در قدم اول دندانپزشک برای جداسازی دندان آسیب دیده از سایر قسمت های دهان، از رابر بند استفاده می کند.
- سپس با ابزار ویژه ای بخش های آسیب دیده دندان را تمیز کرده و بعد سایر قسمت های دندان را با استفاده از دارو خاصی استرلیزه می کند.
- در مرحله بعد تمامی قسمت های روی تاج دندان که مانع از دسترسی به پالپ هستند را بر می دارند. در صورتی که دندان دچار التهاب باشد، ممکن است فرد مجبور شود کمی درد تحمل کند. البته گاهاً درد در این مرحله به دلیل درست انجام نشدن بی حسی نیز خواهد بود.
- در مرحله بعد که شرایط برای پر کردن دندان فراهم شد، با استفاده از مواد مخصوص دندان را پر می کنند و برای قسمت تاج نیز از یک قطعه به جنس فولاد ضد زنگ استفاده می کنند.
- در مرحله آخر فرد باید بعد از 6 ماه برای بررسی مجدد دندان درمان شده به پزشک مراجعه کند. چرا که ممکن است عفونت باز گردد یا به دلیل خوردن غذاهای چسبناک مانند شکلات کاراملی، روکش دندان جدا شده و نیاز به درمان مجدد داشته باشد.
علائم پالپ دندان چیست؟
برای درک بهتر روند پالپتومی بهتر است با نشانه های بروز پالپ دندان آشنا شوید. پالپ دندان نوعی از التهاب یا آسیب دیدگی به شدت دردناک است و در صورتی که منبع این درد به درستی دیده نشود، باید کودک به دندانپزشک مراجعه کند. در ادامه به ذکر برخی از نشانه های بروز پالپ دندان پرداخته ایم:
- لق شدن در زمان نامناسب و غیرمنتظره دندان آسیب دیده
- مشاهده هرگونه التهاب، تورم یا قرمزی در اطراف دندان
- پیدا کردن حساسیت به خوراکی ها یا نوشیدنی های سرد یا گرم و خوراکی های شیرین
- داشتن درد شبانه
- داشتن درد دائمی بدون آنکه منشاء این درد به صورت واضح مشخص باشد.
زمان مناسب برای انجام پالپتومی دندان
بسته به وضعیت دندان کودک شما، زمان مناسب برای انجام پالپتومی می تواند متفاوت باشد. البته این مورد به سلامت عمومی، موقعیت دندان و سن کودک بستگی خواهد داشت. پس دندانپزشک باید قبل از اقدام برای انجام هرگونه عملی این موارد را مورد بررسی قرار دهد. مورد بسیار مهمی که در این میان باید به آن دقت داشته باشید این است که هرچه زودتر بعد از تشخیص مشکل باید به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید. این کار کمک می کند که روند درمان راحت تر باشد و در نهایت مجبور به پرداخت هزینه های سنگین نباشید. یکی از اشتباهات رایجی که در این زمینه وجود دارد، اشتباه گرفتن پالپتومی با پالپکتومی است. پالپکتومی از این نظر با پالپتومی تفاوت دارد که در زمان انجام آن به جای بیرون کشیدن بخشی از ریشه یا پالپ دندان، تمامی آن را خارج کرده و با مواد پر کننده دندان جایگزین می کنند.
نکات مهم در مورد پالپتومی
در ادامه این بخش نکاتی که دانستن آنها قبل از انجام پالپتومی ضروری است را معرفی نموده ایم:
این روش درمانی برای کودکانی که در سلامت جسمانی کامل باشند، روش بسیار خوبی است، اما در صورتی که فرزند شما دچار بیماری های مزمن می باشد و وضعیت سیستم ایمنی او مناسب نیست؛ بهتر است سراغ این روش نروید. چرا که در مواردی دیده شده که حساسیت به عفونت های باکتریایی در این کودکان باعث بوجود آمدن مشکلات زیادی برای آنها خواهد شد.
فراموش نکنید که موقتی بودن دندان های شیری به این معنی نیست که می توان آسیب دیدگی های مربوط به آنها را نادیده گرفت. بلکه باید این مورد را مد نظر داشته باشید که در بزرگسالی بسیاری از مشکلات مانند نامرتبی دندان، مشکلات فک، پوسیدگی، ساییدگی و… به دلیل عدم رسیدگی به وضعیت دندان های شیری است. پس بهتر است در صورت دیدن اولین نشانه ها از بروز مشکل، به دندانپزشک مناسب مراجعه کنید.
اگر در زمان انجام پالپتومی دندان، محل اکسپوژر یا تحت درمان دارای خونریزی زیادی بود یا فرد درد زیادی احساس می کرد، نشانه این است که دندان برای انجام این کار مناسب نیست. معمولا در چنین شرایطی پزشکان باید پالپ کرونال را به طور کلی قطع کنند تا به این صورت خونریزی قطع شود.
هزینه پالپتومی به عوامل مختلفی مانند مهارت دندانپزشک، نوع تجهیزات و مواد اولیه استفاده شده و کیفیت کلی خدمات بستگی دارد. پس بدانید که انجام پالپتومی با هزینه بسیار پایین ممکن است نتیجه مناسبی نداشته باشد. از سوی دیگر نیز نباید فراموش کنید که قیمت بسیار بالا و غیر منطقی نیز دلیل مناسبی برای باکیفیت تشخیص دادن این خدمات نمی باشد.