دندان پزشکی یوسف بالوی پورپوسیدگی دندان یکی از مشکلات شایع و دردناک دندانی می باشد که اکثر افراد در طول زندگی خود با آن مواجه می شوند. معمولا پوسیدگی ها به دلیل استفاده نکردن از نخ دندان به صورت مرتب و مسواک زدن نادرست، به وجود می آید.
ترمیم دندان یا به اصطلاح پر کردن دندان یکی از آسان ترین و اولین اقدامات برای از بین بردن پوسیدگی دندان ها می باشد. هنگامی که دندان شما با پوسیدگی مواجه می شود، معمولا دندانپزشک نواحی پوسیده و عفونت کرده را تخلیه می کند و آن را با مواد مخصوص پر میکند. برای پر کردن از مواد های مختلفی همچون آمالگام، کامپوزیت و… استفاده می شود.
در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با نکات بعد از ترمیم و پرکردن دندان آشنا نماییم.
نکاتی که بعد از ترمیم دندان ها باید به آنها توجه شود:
• دندانی که ترمیم شده است، ممکن است تا چند روز به عوامل مختلفی همچون ضربه و سرما حساس باشد.نگران نباشید و سعی کنید عوامل محرک را از بین ببرید.
• درصورتی که پرکردگی نزدیک به عصب دندان باشد و درد شبانه یا درد خود به خودی وجود داشته باشد، نیاز به درمان ریشه می باشد. پس از شروع دردهای شدید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
• پس از پر کردن دندان تا دو ساعت از خوردن مواد غذایی سفت و سخت غیر از انواع مایعات خودداری کنید.
• 24 ساعت پس از ترمیم دندان می توانید از سمت دندان پر شده برای جویدن غذا استفاده نمایید.
• در صورت بلند بودن ناحیه ی ترمیمی، دراسرع وقت به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
• پس از پر کردن دندان با مواد هم رنگ دندان،تا ۲۴ ساعت حتی الامکان از خوردن مواد رنگی (چای ،قهوه نوشابه …) خودداری کنید.
• رعایت بهداشت دهان و دندان ترمیم شده همانند دندانهای سالم الزامی است.
• در صورت ترمیم دندان با مواد فلزی غیرهمرنگ (آمالگام)، احتمال حساس بودن دندان به سرما و ... ظرف مدت ۱ تا ۱٫۵ماه وجود دارد.
• در صورت ترمیم دندان با مواد همرنگ، مواجهه با حساسیت بیش از حد دندان ها به هیچ وجه قابل توجیه نیست و باید سریعا بررسی شود.
• اگر پر کردگی دندان شما نشست پیدا کند سریعا به دندانپزشک خود مراجعه کنید چراکه بعضی اوقات پرکردگی ها از دیواره دندان فاصله گرفته و بین دندان و پرکردگی فاصله بوجود می آید . این فاصله محل خوبی برای گیر افتادن مواد غذایی و شروع یک پوسیدگی جدید می باشد .
• ترمیم دندان ها به هیچ وجه مانع رعایت بهداشت دهان نمی‌شود. باید به این موضوع توجه داشت که برای مسواک زدن ومصرف نخ دندان علی الخصوص در ترمیم‌های آمالگام، حداقل چند ساعت از زمان انجام ترمیم بگذرد. اگر نخ کشیدن روی دندان ترمیم شده مقدور نیست باید هرچه سریع تر به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
• وجود درد و حساسیت خفیف به آب سرد و گرم بعد از ترمیم دندان، طبیعی است. این درد پس از گذشت چند روز برطرف می‌شود؛ البته ممکن است گاهی تا یکی دو ماه طول بکشد. با این حال، اگر پس از گذشت چند روز از شدت درد کاسته نشد و یا درد بصورت شبانه یا نبض دار بروز کرد حتما به دندان پزشک خود مراجعه نمایید.
• احساس بلندی در دندان ترمیم شده می تواند به علت بی حسی ناحیه ترمیمی باشد. متفاوت بودن شکل ترمیم نسبت به حفره پوسیدگی و تازگی آن برای حفره دهان، باعث توجه بیش از حد به ترمیم واحساس بلندی کاذب می شود.
• بی حسی ناحیه مورد ترمیم برحسب نوع بی حسی ممکن است یکساعت تا چند ساعت طول بکشد. نکته ای که در این مدت لازم است رعایت شود، این است که مراقب باشید لب و گونه را ناخواسته گاز نگیرید و زخمی نکنید.
• معمولا ترمیم های همرنگ دندان یا ترمیم کامپوزیتی پس از چندین ماه سرویس دهی، دچار درجاتی از تغییر رنگ نامطلوب می شوند. همچنین ممکن است ترمیم های آمالگام بعد از مدتی جلای سطحی خود را از دست بدهند و یک ظاهر ناخوشایند و ناصاف پیدا کنند. در صورت بروز این مساله به دندان پزشک خود مراجعه کنید.
• در برخی بیماران ممکن است، برخورد قاشق های استیل به ترمیم آمالگام، باعث ایجاد حالتی مانند برق گرفتگی خفیف شود. گاز گرفتن ورقه های آلومینیومی مثل پوست شکلات هم منجر به بروز این حالت می‌شود. اگر این حالت زیاد پیش می آید و شما را آزار می‌دهد باید به دندان پزشک مراجعه کنید تا نوع ترمیم را عوض کند.
• وقتی دندانی ترمیم می شود این به معنای آن نیست که دیگر نیاز به هیچ مراقبتی ندارد. بلکه ممکن است دندان مورد ترمیم دچار پوسیدگی ثانویه شود و یا از محلی غیر از محل انجام ترمیم مورد پوسیدگی جدید قرار بگیرد. در واقع ترمیم دندان، نیاز آن را به رعایت بهداشت بیشتر می کند. پس حتی اگر تمام پوسیدگی های دندانیتان را با ترمیم برطرف کرده‌اید لازم است به طور مرتب از مسواک و نخ دندان استفاده کنید و هرشش ماه یکبار به دندان پزشک مراجعه کنید.
• هر دندان ترمیمی ممکن است پس از گذشت چند ماه از ترمیم دچار مشکل شود، مثلا ممکن است بخشی از ترمیم بشکند و…، در این موارد لازم است به دندان پزشک مراجعه کنید تا نسبت به تعمیر ترمیم و یا تعویض آن اقدام کند.
• پس از ترمیم دندان، نیازی به استفاده از چرک خشک کن (آنتی بیوتیک) نیست. سعی کنید تنها در صورت بروز درد با مشورت دندان پزشک خود از مسکن ها استفاده کنید.
بهترین ماده برای پر کردن دندان چیست؟
هنگامی که دندان شما پوسیده می شود، دندانپزشک با برداشتن قسمت های پوسیده و عفونی آن را درمان می کند و سپس دندان پوسیده را با مواد مخصوص پر می کند. قبل از اینکه بهترین ماده پرکننده دندان را بشناسید، نکات مهمی وجود دارد که باید در نظر بگیرید.
1- اندازه حفره ای که باید پر شود
به دلیل استحکام آمالگام، آمالگام برای پرکردن حفره های بزرگ در دندان های خلفی که تحت فشار بیشتری هستند توصیه می شود. با این حال، با پیشرفت های اخیر در تولید رزین کامپوزیت دندان، این موضوع ممکن است دیگر آنقدر مهم نباشد. برخی از مطالعات اخیر گزارش می دهند که آمالگام و مواد کامپوزیت در پر کردن های بزرگ کمی متفاوت عمل می کنند. با این حال، یک مطالعه در سال 2010 گزارش داد که پر کردن کامپوزیت نرخ شکست کمتری دارد، در حالی که آمالگام در مواردی که نیاز به ترمیم گسترده دندان است دوام بهتری دارد. در مواردی که ناحیه ترمیم کوچکتر است، به خصوص در نواحی دندان که تحت فشار زیادی قرار نمی گیرند، نیروهای وارده به مواد ترمیم کننده بسیار کمتر است، بنابراین آمالگام یا کامپوزیت تفاوت چندانی در این زمینه ندارند.
2- قرار گرفتن در معرض فشار بالا
یکی از دلایل اصلی شکست در ترمیم دندان، ترک و شکستگی است. بنابراین استفاده از مواد کامپوزیت در مواردی که نیروهای بیشتر از حد معمول به مواد ترمیمی وارد می شود توصیه نمی شود. به عنوان مثال، آمالگام برای بیمارانی که عادت به فشردن یا ساییدن دندان های خود دارند، مناسب تر است. مطالعه ای که در سال 2015 منتشر شد نشان داد که علت اصلی شکست ترمیم کامپوزیت شکستگی ترمیم است.
3-احتمال پوسیدگی مجدد دندان
برای برخی افراد، به دلایل مختلف احتمال پوسیدگی مجدد دندان زیاد است. در این حالت وجود شکاف ها و حفره ها مانند فاصله بسیار کم بین دندان و مواد پرکننده، به تجمع پلاک و باکتری کمک زیادی می کند که می تواند منجر به پوسیدگی دندان شود. آمالگام دندانی ماهیتی مهر و موم شونده دارد. به این ترتیب، خود فلز تغییر می کند و هر فضای میکروسکوپی بین ماده ترمیمی و دندان را پر می کند. با این حال، در ترمیم های باند شده مانند کامپوزیت ها، زمانی که نور خاصی اعمال می شود، انقباض جزئی ممکن است رخ دهد. بنابراین، حتی اگر کامپوزیت محکم به دندان بچسبد، باز هم ممکن است کمی جمع شود و ممکن است شکاف کوچکی بین دندان و مواد ترمیم کننده ایجاد کند. بک در مقاله ای در سال 2015 بیان کرد که پوسیدگی دندان دومین علت اصلی شکست ترمیم کامپوزیت است.
4- رفع دید
کامپوزیت هم رنگ دندان های شماست، بنابراین اگر دندانی که با کامپوزیت ترمیم شده است هنگام صحبت کردن یا خندیدن در معرض دید قرار گیرد، هیچ کس متوجه آن نمی شود زیرا تفاوتی با دندان طبیعی ندارد. بنابراین شکی نیست که پر کردن دندان با مواد کامپوزیت ارجحیت و اولویت بیشتری دارد، به خصوص در نواحی اکسپوز دندان های ترمیم شده که زیبایی آن ها اهمیت زیادی پیدا می کند. آمالگام به دلیل تفاوت رنگ قابل توجهی که با رنگ قسمت طبیعی دندان اطراف دارد جلب توجه می کند.
5- حساسیت به فلزات
آلرژی به فلزات موجود در آمالگام در موارد نادری گزارش شده است. برای این افراد استفاده از مواد ترمیمی کامپوزیت تنها راه درمان است. در مطالعات انجام شده کمتر از صد مورد واکنش آلرژیک به آمالگام دندانی مشاهده شد.
جمع بندی
• یکی از مهم ترین نکات نگهداری دندان که باید به آن توجه داشت این است که پیشگیری همیشه مقدم بر درمان است. سعی کنید هر چند وقت یکبار دندان های خود را چکاپ کنید.
• حتی هنگامی که در دندانهای خود دردی احساس نمی کنید و یا هیچ مشکلی در دهان و دندان خود احساس نمی کنید، سعی کنید جهت پیشگیری هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.
• پس از هر وعده غذایی دندان های خود را مسواک بزنید و حتماً از نخ دندان استفاده کنید.
• یکی از نکاتی که قبل و بعد از ترمیم دندانها باید رعایت کرد این است که، رژیم غذاییتان را در جهت مصرف کمتر مواد قندی برنامه ریزی کنید و مصرف مواد قندی را به حداقل برسانید و مواد قندی را در فواصل وعده های غذایی مصرف نکنید.
پوسیدگی دندان بیماری شایعی است که ارتباط مستقیم با نوع و چگونگی رژیم غذایی شما دارد.همواره به یاد داشته باشید که دندانها جهت بریدن و جویدن باید به کار برده شوند و از شکستن مواد خوراکی سخت توسط دندانها به شدت خودداری کنید.