دندان پزشکی یوسف بالوی پوردندان ها عضو بسیار حساسی هستند که با مراقبت دقیق و همیشگی می توانیم عمر آن‌ها را افزایش دهیم. خوشبختانه با وجود پیشرفت در علم دندانپزشکی بسیاری از انسان ها می توانند دندان های خود را تا پایان عمر حفظ کنند. در جهت نگهداری از دندان ها ممکن است متوجه مشکلات متعددی شویم که یکی از این مشکلات رایج، مربوط به ترک های دندان است. اگر در هنگام نوشیدن مایعات سرد یا گرم متوجه دندان درد شوید و دندان ظاهر سالمی دارد احتمالاً یک ترک کوچک اصطلاحاً یک ترک مویی روی آن ایجاد شده که در دندانپزشکی این مشکل را با نام کریز لاین می شناسند.
چگونه ترک های دندان خود را رفع کنیم تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری نماییم؟ با ما همراه شوید تا درباره کریز لاین و درمان آن بحث مفصلی داشته باشیم.
ترک مویی دندان چیست؟
ترک مویی دندان یا کریز لاین به ترک های کوچکی گفته می شود که معمولاً بر روی دندان های جلویی بوجود می آیند. همان طور که قبلاً گفتیم دندانی که ترک خورده با نوشیدن مایعات سرد و گرم تحریک می شود و احساس درد بوجود می آید. در برخی موارد هم ترک های دندانی در مراحل اولیه بسیار ریز بوده و فقط روی مینای دندان هستند که هیچ علائمی نشان نمی دهند، ولی فرد متوجه می شود به مرور زمان، دندان تغییر رنگ داده، زرد یا قهوه ای شده است. همچنین بسیاری از ترک های مویی در اثر جویدن غذا و تحمل فشار‌های دیگر، عمیق تر می شوند و به پالپ یا ریشه دندان می رسند در نهایت ترک مویی می تواند باعث شکستن و تکه تکه شدن دندان گردد.
انواع ترک خوردگی دندان
ترک خوردگی دندان انواع مختلف و دلایل متفاوتی دارد. آگاهی از نوع ترک باعث می شود درمان بهتری برای آن اعمال گردد. تشخیص نوع ترک به عهده دندانپزشک است با این حال برخی از انواع ترک خوردگی دندان عبارتند از:
ترک عمودی
ترک های عمودی که غالبا بر روی دندان‌های جلویی ایجاد می‌شوند و اطراف آن‌ها لکه های زرد یا قهوه ای شکل می گیرند.
ترک کاسپ
ترک یا شکستگی کاسپ در سطح جونده دندان به وجود می آید، برای مثال اگر تخمه آفتاب گردان یا آجیل های دیگر را با دندان جلویی بشکنید ممکن است باعث ترک کاسپ شود. معمولاً ترک کاسپ در عرض چند روز پیشرفت کرده و گوشه ای از دندان جدا می شود.
ترک عمودی عمیق
اگر ترک های مویی درمان نشوند، عمیق تر شده و به ریشه می رسند. این حالت حاد‌ترین مشکل مربوط به ترک دندان است.
ترک مورب ریشه
ترک مورب ریشه در قسمت زیرین دندانی یعنی جایی که در لثه پنهان شده بوجود می آید و هیچ درمانی جز کشیدن دندان وجود نخواهد داشت.
عوامل ترک خوردن دندان
با اطلاع از عوامل ترک خوردن دندان می توانیم از این مشکل پیشگیری کنیم یا در زمان مناسب آن را درمان نماییم.
● گاز گرفتن یا جویدن غذای سخت
● کمبود کلسیم در بدن
● تراشیدن بیش از حد دندان در ترمیم های دندانپزشکی که پیش از این داشته اید
● ساییده شدن دندان ها بر روی هم در مشکلاتی مانند دندان قروچه
● تغییر دمای ناگهانی دندان بر اثر نوشیدن مایعات گرم و سرد
● برخی بیماری های لثه
● وارد آمدن ضربه به فک یا دندان ها
● استفاده از دندان به جای ابزار برای شکستن آجیل یا باز کردن در بطری
● پوسیدگی های درونی دندان
علائم ترک خوردگی دندان
مانند قسمت های دیگر بدن که در بسیاری موارد مشکلات را با نشانه هایی بروز می دهند، ترک دندان نیز علائمی دارد. چنانچه این علائم را مشاهده کردید برای درمان به دندانپزشکی مراجعه کنید:
● احساس درد شدید هنگام نوشیدن مایعات سرد و گرم
● درد‌های رفت و برگشتی دندان
● حساسیت دندان به مواد شیرین یا چسبنده
● تجربه درد ناگهانی و شدید دندان (تیر کشیدن)
● مشاهده خطوط ریز روی دندان یا لکه های زرد رنگ که به صورت خطی روی دندان هستند
● احساس درد هنگام جویدن غذا
● مشاهده التهاب لثه در اطراف دندان (التهاب لثه دلایلی مختلفی دارد که یکی از آن‌ها ترک دندان است)
درمان ترک خوردگی دندان
از آنجایی که بافت دندان به طور طبیعی قابل ترمیم نیست، بهترین راه این است که از ترک خوردگی دندان جلوگیری کنیم. چنانچه علائم ترک را مشاهده کردید، باید در اسرع وقت به دندانپزشکی مراجعه کنید تا بر اساس نوع ترک دندان، درمان انجام شود. تعدادی از پیشنهاد‌های درمانی برای ترک خوردگی دندان شامل موارد زیر است:
● اگر ترک بسیار ریز و سطحی باشد، دندانپزشک از چسب مخصوص برای ترمیم آن استفاده خواهد کرد.
● اگر ترک پیشرفت کرده باشد، از ونیر برای ترمیم آن کمک می گیرند. ونیر درمانی است که عموما برای ترک خوردگی دندان های جلویی استفاده می شود.
● در مواردی که ترک مویی و بسیار سطحی است، دندانپزشک می تواند با انجام عمل جرم گیری علاوه بر سفید کردن دندان ها، ترک ها را از بین برده و سطح دندان را یک دست کند.
● چنانچه ترک خوردگی در دندان های آسیا اتفاق بیفتد، دندانپزشک ناچار است از روش های ترمیمی گسترده تری مانند باندینگ استفاده کند. در این روش با استفاده از رزین ترک پوشانده می شود.
● همان طور که گفتیم گاهی ترک خوردگی در تاج دندان مشاهده می شود که در چنین مواقعی دندانپزشک دندان را ترمیم می کند و برای جلوگیری از شکستگی، دندان را با روکش محافظت خواهد کرد.
● وقتی ترک خوردگی عمیق باشد و تا ریشه ادامه پیدا کند، تنها راه درمان کشیدن دندان است. بنابراین باید این دندان شکسته را بکشید و در فرصتی مناسب که دندانپزشک تشخیص می دهد ایمپلنت انجام دهید.
● چنانچه ترک به اتاق پالپ رسیده باشد، دندانپزشک ابتدا دندان را عصب‌کشی کرده سپس ترمیم را آغاز می کند.
نکته: هیچ درمان خانگی برای رفع ترک خوردگی دندان وجود ندارد و باید این مشکل در دندانپزشکی برطرف شود.
راه های پیشگیری از ترک خوردگی دندان
می دانیم که پیشگیری بهتر از درمان است، بنابراین باید با رعایت نکاتی از آسیب دندان ها جلوگیری کنیم تا به این ترتیب علاوه بر صرفه جویی در هزینه، عمر دندان‌ها را افزایش دهیم. به هر حال یک دندان ترمیم شده هرگز مانند حالت طبیعی مستحکم نخواهد بود. راه های پیشگیری از ترک خوردگی که توصیه می شوند عبارتند از:
● از دندان خود به عنوان ابزار استفاده نکنید.
● از نوشیدن مایعات سرد و گرم بلافاصله بعد از هم اجتناب کنید.
● چنانچه به ورزش‌های رزمی مشغول هستید از محافظ دندانی استفاده کنید.
● دندان قروچه را درمان کنید یا در هنگام خواب از محافظ‌های مخصوص دندان قروچه کمک بگیرید.
● در تمام سنین به میزان کافی لبنیات مصرف کنید.
هزینه درمان ترک خوردگی دندان
هزینه درمان ترک دندان به میزان ترک و صدمه ای که به دندان وارد کرده بستگی دارد، بدیهی است که وقتی ترک عمیق باشد یا به ریشه برسد درمان های پیچیده تری نیاز دارد و هزینه افزایش پیدا می کند. برای آگاهی بیشتر در این باره باید به دندانپزشکی مراجعه نمایید و پس از تشخیص نوع ترک دندان، درباره درمان و تعرفه های هزینه آن سؤال کنید.
در حفظ و نگهداری از دندان ها کوشا باشید، در صورت مشاهده هرگونه ترک خوردگی یا ایراد به دندانپزشکی مراجعه کنید زیرا به تعویق انداختن درمان باعث بحرانی شدن وضعیت دندان خواهد شد. تغذیه مناسبی داشته باشید که در آن تمام گروه های غذایی گنجانده شده باشد زیرا کلسیم نقش موثری در استحکام دندان ها دارد. در آخر امیدواریم مطالبی که خواندید به آگاهی شما درباره سلامت دندان افزوده باشد.