دندان پزشکی یوسف بالوی پوربسیاری از مردم با استفاده نامناسب از دندانهایشان، به آنها صدمه میزنند. در اینجا از برخی کارهایی که باید از آنها اجتناب کنید تا سلامت دندانهایتان را به خطر نیندازید، اشاره میکنیم:
از دندانتان برای باز کردن چیزی استفاده نکنید
فرقی نمیکند بطری نوشابه باشد یا چیز دیگر، در مقابل وسوسه باز کردن چیزها با استفاده از دندان، مقاومت کنید. دندانتان وسیله باز کردن نیست. اگر از دندانتان برای باز کردن اشیاء استفاده کنید به خصوص درب بطری و از این قبیل، باعث ایجاد ترک، لب پر شدگی یا حرکت دندانها در جهت نامناسب (در نتیجه بهم ریختگی دندانها) و سایش نابرابر دندانها میشوید. مال اکلوژن یا جفت نبودن دندانها در نهایت میتواند منجر به نوعی درد فک به نام اختلال مفصل گیجگاهی فکی شود که به صورت مختصر به آن TMD گفته میشود.
از دندانهایتان به عنوان قیچی یا سیم چین استفاده نکنید
ممکن است وسوسه شوید از دندانهایتان برای بریدن گره پلاستیک استفاده کنید. قیچی ابزار خیلی بهتر و مطمئن تری برای چنین کارهایی است و نباید به خاطر تنبلی خود به دندانتان آسیب وارد کنید. یکی دیگر از عادات رایج بریدن چسب با دندان است. باور بکنید یا نه، برخی افراد حتی از دندانهایشان برای بریدن سیم هم استفاده میکنند. برای برخی افراد یک راه ساده برای باز کردن پلاستیک عایق سیم مسی برق، گاز گرفتن آن با دندانهای جلویی است! گاهی با این کارها آسیب دائمی به دندان وارد میشود.
از دندانتان به عنوان دست سوم استفاده نکنید
لازم به توضیح نیست که با این کار دندانتان ممکن است در بلند مدت ساییده شود. به طور مثال اگر خیاط باشید حتما این اتفاق رخ داده است که سوزن و سنجاق ها را به جای نگه داشتن با دست با دندان خود نگه داشته باشید. چنین کاری موجب آسیب رساندن به دندان ها می شود زیرا سوزن و به طور کل فلزات موجب تحلیل و سوراخ شدن دندان شده و در طولانی مدت دندان را می تواند از بین ببرد. همچنین در صورتی که ناگهان دچار سکسکه یا خمیازه شوید نگه داشتن اشیا در دهان ممکن است موجب خفگی شود. استفاده مداوم از نگه داشتن اشیای فلزی در دهان موجب خورد شدگی دندان های جلویی به دلیل ناهموار بودن دندان ها می شود. چنین رفتارهایی با دندان از نظر دندانپزشکان کاملا مطرود است، زیرا استفاده از دندان به عنوان دست سوم موجب خرد شدن و خراب شدن دندان ها می شود. دندان تنها برای خوردن غذا به وجود آمده است و نباید برای این دست از کارها از آن استفاده شود.
از دندانتان برای جویدن اشیا استفاده نکنید
گاهی اوقات برخی در حین انجام کارهای کسل کننده، شروع به جویدن اشیا مثل مداد یا خودکار میکنند. همچنین برخی از افراد در حین درس خواندن برای این که بتوانند تمرکز بیشتری داشته باشند، ته مداد خود را گاز می زنند. حتی برخی پیش تر از این نیز رفته و به جویدن ته خودکار نیز رحم نمی کنند. چنین موردی باعث خراب شدن دندان ها و تحلیل رفتن آنها می شود زیرا جویدن ته مداد و یا خودکار به مینای دندان آسیب جبران ناپذیری وارد خواهد کرد. همچنین در بین افرادی که مداد و خودکار را در بین دندان های خود گذاشته و فشار می دهند، لق شدن دندان دیده می شود. اگر دندان شما از نوع ایمپلنت شده باشد، چنین کاری موجب شکست فرآیند ایمپلنت خواهد شد. برای جلوگیری از این کار و همچنین حفظ تمرکز خود می توانید از آدامس های بدون قند استفاده کنید زیرا جویدن آدامس موجب تولید بزاق می شود و همین بزاق بیشتر، قوی تر کردن دندان و در پی آن جلوگیری از پوسیدگی مینای دندان را به دنبال خواهد داشت.
همچنین بسیاری از کودکان و حتی بزرگسالان عادت به جویدن ناخن دارند. به طور کل جویدن ناخن ها یکی از عادات بدی است که در بین تمامی سنین دیده می شود. برخی افراد زمانی که استرس را تجربه می کنند، به جویدن ناخن روی می آورند و علاوه بر ناخوشایند کردن ظاهر ناخن ها و زیر پا گذاشتن مسائل بهداشتی، به مینای دندان خود نیز آسیب می زنند. آسیب رسیدن به مینای دندان موجب ضعیف شدن آن در برابر ضربه می شود. در صورتی که افراد این کار را ادامه دهند، ممکن است آسیب دائمی به دندانهایشان وارد شود.
از دیگر مواردی که جویدن آن می تواند به دندان ها آسیب برساند، جویدن یخ است. درست است که یخ ماده ای بدون قند بوده ولی به دلیل سفتی بالایی که دارد، جویدن آن به مینای دندان ها آسیب وارد می کند. همچنین جویدن یخ می تواند موجب بروز درد در دندانهای شما شود و دندان درد وحشتناکی را برایتان به وجود بیاورد. از دیگر ایراداتی که جویدن یخ به همراه دارد حساس تر شدن قسمت نرم دندان است به طوری که با این کار دندان های شما به تغییر دمای غذا در حین خوردن حساس می شود و در نتیجه با خوردن غذاهای گرم و یا سرد دچار دندان درد خواهید شد.
اگر چه جویدن اشیاء ممکن است اعتیاد آور باشد و فرد احساس کند استرس و اضطراب با این کار آرام میشود اما این کار باعث ضعیف شدن و ترک خوردن دندانها و یا لب پر شدن آنها میشود و ساختار دندانتان ممکن است از بین برود.
از دندانهایتان به عنوان فندق شکن استفاده نکنید
از دندانهایتان برای باز کردن پسته و فندق استفاده نکنید. همیشه این پوست پسته و گردو نیست که میشکند، گاهی دندان شماست که ترک برمیدارد. پوست آجیلی که با دندان میشکنید مانند سمباده عمل کرده و به مرور زمان منجر به سایش مینای دندان شما میشوند. در صورتی که مرتبا این کار را انجام دهید در نهایت میتواند باعث استهلاک دندان شما در آینده شود.
دندانهایتان را با چشم ببینید.
یکی دیگر از استفاده های نامناسب از دندانها هنگام مصرف غذاهای دریایی صدف دار است. در برخی رستورانها غذاهای دریایی در داخل صدف سرو میشوند. اگر چه ممکن است به نظر جالب بیاید که صدف را با دندانهایتان باز کنید اما اغلب صدفها کاملا سفت هستند و به راحتی دندانهایتان را خراب میکنند.
در هنگام عصبانیت از دندان هایتان استفاده نکنید.
حتما پیش آمده که در حین عصبانیت از دندان هایتان برای دندان قروچه رفتن استفاده کرده باشید. دندان قروچه موجب فشار دندان ها به هم شده و همین فشار زیاد باعث آسیب رسیدن به دندان ها می شود. مشکل دندان قروچه رفتن های بسیار را نه با دندانپزشک که باید با روانپزشک خود درمان کنید. همچنین ممکن است از آن دسته افرادی باشید که به دلیل نا آرامی در حین خوابیدن، هنگامی که خواب هستید، دندان قروچه و فشار آوردن دندان ها به روی هم را انجام دهید. برای جلوگیری از دندان قروچه در حین خواب می توانید از محافظ های مخصوص دهان که برای جلوگیری از دندان قروچه استفاده می شوند، استفاده کنید. البته بهترین راه برای حل این مشکل در حین خواب، آرام کردن ذهن و بدن خود بوده تا در طی شب خواب آرامی را سپری کنید و چنین مشکلی را در حین خواب تجربه نکنید.
نتیجه : دندانها برای کارهای مختلف استفاده میشوند. دندانها برای جویدن غذا، پشتیبانی ساختاری از لبها و گونه ها و کمک به تکلم طراحی شده اند. مجموعه دندانهای سالم ظاهر شما را نیز زیبا میکند و لبخند شما را جذاب مینماید.
در صورتی که میخواهید دندانهایتان همه عملکردهای خود را حفظ کنند، باید از آنها مراقبت و محافظت نمایید. مادامی که از دندانهایتان برای وظایف طبیعی شان استفاده کنید، از آنها به اشتباه استفاده نکرده اید و میتوانید مدتهای مدید از آنها بهره ببرید.