دندان پزشکی یوسف بالوی پوریکی از بیماری های مرتبط با دهان و دندان ها مربوط به لثه ها می شود. بیماری های لثه یا پریودنتال یکی از شایع ترین بیماری ها می باشند. لثه ها نقش اساسی در دهان انسان ها دارند به همین دلیل حفظ سلامت آنها بسیار مهم می باشد. لثه بافت نرمی است که وظیفه نگهداری از دندان ها و دیگر استخوان های موجود در دهان را بر عهده دارد. این بافت نرم روزانه باید با صد ها میکروب و باکتری موجود در دهان برای حفظ سلامتی دندان ها، مبارزه نماید.
ما هر روز به بهداشت دندان های خود رسیدگی می کنیم در صورتی که از حفظ سلامت لثه ها غافل هستیم. بیماری لثه می تواند زمینه ساز مشکلات بزرگی برای دندان ها و به طور کلی دهان انسان باشد. در ادامه با ما همراه باشید تا به راه های تقویت این عضو حساس بپردازیم.
مواد غذایی که هر روز استفاده می کنیم می تواند منبعی از باکتری ها باشد. باکتری های غیر فعالی که در بدن مشکلی ایجاد نمی کنند و بعد از چندی دفع می شوند. اما ماندگاری این باکتری ها در بدن بخصوص در دهان می تواند مشکلات متعددی را به وجود بیاورد. اگر سیستم دفاعی بدن ضعیف باشد باکتری ها در مدت زمان کمتری می توانند به بدن آسیب برسانند. به همین دلیل قبل از هر کاری باید سیستم دفاعی بدن را تقویت نمود.
بافت لثه نیز دارای سیستم دفاعی است که باید آن را تقویت کرد تا در برابر میکروب ها مقاوم باشد. اولین نشانه بیماری لثه، تغییر رنگ، التهاب و در نهایت خونریزی آن می باشد. حتی در گاهی از مواقع بیماری لثه خود را به صورت دندان درد نشان می دهد.
بار ها گفته ایم که حفظ بهداشت دهان و دندان ها بسیار مهم است. وقتی غذایی می خوریم، مقداری از غذا در میان دندان ها و زیر لثه باقی می ماند. اگر این باقی مانده ها به زودی از دهان زدوده نشوند تبدیل به باکتری های فعال می شوند. این باکتری ها با انتشار خود زمینه ساز بیماری های دهان و دندان می شوند.
به همین دلیل رعایت بهداشت دهان و دندان ها بسیار حائز اهمیت است. بهداشت دهان و دندان تنها با مسواک زدن ساده رعایت نمی شود، به چند دلیل: اول آنکه بسیاری از ما طرز صحیح مسواک زدن را نمی دانیم و تنها به کشیدن فرچه مسواک روی دندان ها اکتفا می کنیم. این کار تنها سطح رویی دندان ها را به صورت جزئی تمیز می کند. پشت و بین و همچنین تاج دندان و امتداد لثه پاکیزه نمی شود. مورد دوم مدت زمان و تعداد دفعات مسواک زدن است. اغلب مردم کمتر از دو دقیقه هم مسواک نمی زنند در صورتی که مسواک زدن صحیح حداقل 5 دقیقه زمان می خواهد. بسیاری از ما در طول روز بیرون از خانه هستیم و به مسواک دسترسی نداریم و تنها در انتهای شب مسواک می زنیم. در صورتی که باید بعد از هر وعده غذایی مسواک زده شود. این موارد دست به دست هم می دهند تا پلاک های دندانی ایجاد شوند. بهتر است بدانید باکتری های در زیر لثه و در امتداد دندان ها جایی که با چشم دیده نمی شود لانه گزینی می کنند و با انتشار خود تبدیل به جرم های نسبتا سختی به نام پلاک می شوند. پلاک ها علاوه بر آنکه باعث پوسیدگی و از بین رفتن ریشه دندان ها می شوند، آسیب جدی به لثه وارد می کنند، التهاب، خونریزی و تغییر رنگ لثه ها شایع ترین عوارض پلاک های دندانی هستند.
بر اساس یافته های بدست آمده بیماری های پریودنتال می توانند 15 درصد ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهند. با استفاده روزانه از نخ دندان، دهانشویه و مسواک زدن صحیح تا حد زیادی می توان از وقوع این مشکلات جلوگیری نمود. با این حال در برخی از افراد با رعایت موارد فوق باز هم بیماری های لثه بروز می کنند. در این مورد باید گفت تغذیه مناسب، بسیار مهم است. در ادامه به معرفی مواد غذایی مفید برای تقویت لثه ها خواهیم پرداخت.
به طور کلی در ارتباط با مواد غذایی مفید برای تقویت لثه و عروق قلب باید به مصرف انواع ویتامین های C,E و زینک اشاره نمود.
پیاز و سیر:
مصرف این دو ماده غذایی به صورت روزانه برای بدن بسیار مهم می باشد. سیر و پیاز خاصیت ضد ویروسی و ضد باکتری دارند. همچنین باعث تقویت سیستم دفاعی بدن می شوند.
سبزیجات با برگ سبز:
کلم، اسفناج، کاهو، برگ کرفس و ... سرشار از مواد معدنی مفید برای بدن هستند که تولید گلبول های قرمز خون را افزایش می دهند و این امر به کاهش التهاب لثه کمک می کند. این سبزی ها سرشار از ویتامین C هستند. علاوه بر این جویدن سبزیجات به افزایش بزاق کمک می کند. بزاق دهان خاصیت ضد باکتری دارد که باعث از بین رفتن پلاک های دندانی و باکتری ها می شود.
چای سبز:
چای سبز منبع مواد معدنی آنتی اکسیدان است. آنتی اکسیدان التهاب را کاهش می دهد و به لثه کمک می کند تا با باکتری ها مبارزه نماید.
ویتامین C:
اغلب سبزیجات مانند خیار، فلفل و ... و همچنین مرکبات و میوه ها مانند پرتقال، کیوی، توت فرنگی، آناناس و ... سرشار از ویتامین سی هستند. این ویتامین ضد التهاب و تقویت کننده سیستم دفاعی بدن است.
مواد غذایی ترد:
کرفس، هویج، سیب و دیگر میوه ها و سبزیجات ترد علاوه بر اینکه حاوی مواد معدنی و آب فراوان هستند، باعث افزایش بزاق دهان می شوند. جویدن هر کدام از آنها در طول روز پوسیدگی و التهاب لثه رت تا میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
لبنیات:
شیر، ماست، دوغ و دیگر لبنیات حاوی کلسیم هستند. کسیم به تقویت استخوان ها کمک شایانی می کند. لبنیات به جز کاسیم حاوی پروتئین نیز هستند، پروتئین به خنثی کردن اسید های دهانی که توسط باکتری ها ایجاد می شود، کمک می کند. لبنیات باید کمک چرب و کم نمک باشند.
آب:
مهمترین ماده برای بدن، آب می باشد. مصرف روزانه حداقل 8 لیوان آب در روز علاوه بر اینکه برای بدن مفید است، برای سلامت دندان ها و لثه نیز مورد نیاز است. مصرف آب اسید های دهانی را خنثی می کند، حاوی فلوراید است و برای استحکام دندان ها مفید می باشد، باعث افزایش ترشح بزاق می شود.