اغلب مشکلات مربوط به دهان و دندان ها بر اثر عدم رعایت بهداشت می باشد. وقتی بهداشت دهان و دندان ها به صورت صحیح رعایت نشود، اولین مشکلی پوسیدگی دندان ها است که بیماری های مختلف دیگری را به همراه خواهد داشت.
وقتی دندانی در عرض پوسیدگی قرار می گیرد، پوسیدگی به سرعت گسترش می یابد. به همین دلیل برای درمان پوسیدگی باید به سرعت اقدام نمود. ترمیم دندانی که پوسیدگی جزئی دارد بسیار ساده و با هزینه کمتری انجام می شود. اما اگر پوسیدگی گسترش یابد می تواند نسج دندان و قسمت های بیشتر آن را تحت تاثیر قرار دهد.
وقتی قسمت عمده دندان ها پوسیده شود، معمولا ترمیم جزئی، تنها درمان ممکن نخواهد بود. دندانپزشک باید قسمت های پوسیده دندان را از بین ببرد و برای آنها جایگزینی انتخاب نماید. ترمیم دندانی که به شدت پوسیده با آمالگام یا کامپوزیت امکانپذیر نمی باشد و نیاز به روکش دندان دارد.
روکش دندان می تواند جایگزین خوبی برای ترمیم باشد. به شرط آنکه ریشه دندان سالم یا درمان شده باشد. روکش های دندانی در لابراتوار بر اساس قالب تهیه شده از دندان ساخته می شوند و به صورت آماده وجود ندارند.
البته تخریب دندان ها نمی تواند فقط بر اثر پوسیدگی باشد، گاهی مواقع به دلیل ضربه یا مشکلات دیگر قسمتی از دندان از بین می رود در حالی که ریشه آن هنوز در استخوان فک قرار دارد. در این باره هیچ دندانپزشکی اقدام به کشیدن دندان نمی کند بلکه با روکش های دندانی، دندان آسیب دیده را احیاء می کند.
البته باید گفت روکش ها فقط برای درمان های عمومی نیستند بلکه در بسیاری از مواقع برای زیبایی دندان ها نیز به کار می روند. در سال های اخیر روکش های لامینیت و کامپوزیت برای زیبایی دندان ها بسیار مورد استفاده قرار گرفته است. لامینیت ها روکش های دندانی هستند که به دو روش روی دندان ها قرار می گیرند. روکش های سرامیکی و روکش های کامپوزیتی. روکش های سرامیکی باید در لابراتوار ساخته شوند، ضخامت این روکش ها متفاوت است اما می توان گفت در حد لنز می باشند. این لایه نازک فقط روی سطح دندان قرار می گیرد. روکش های کامپوزیتی نیز تنها موادی هستند که دندانپزشک آن را روی دندان فرم دهی می کند و نیاز به قالب گیری ندارد. در این مقاله منظور از روکش، روکش های دندانی هستند که به عنوان تاج دندان استفاده می شوند.
این روکش های دندانی نیز جنس های مختلفی ساخته می شوند، که قیمت گذاری آنها بر اساس جنس می باشد. در ادامه به بررسی پرکاربرد ترین روکش های دندانی خواهیم پرداخت.
روکش های تمام فلزی
این روکش ها که به رنگ نقره ای یا زرد رنگ هستند، از آلیاژ های مختلف فلز ساخته می شوند. فلزاتی مانند تیتانیوم که بدن نسبت به آن حساس نیست. این روکش ها از استحکام بالایی برخوردار هستند و طول عمر آنها بیش از 10 سال می باشد. اما به دلیل تفاوت رنگ با سایر دندان ها، جلوه زیبایی ندارند و به همین دلیل کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.
روکش های طلا
در گذشته روکش ها از جنس طلا ساخته می شدند. و بسیاری از افراد از آنها استفاده می کردند. طلا سازگار ترین فلز با بدن است. امروزه به دلیل قیمت بالای روکش های طلایی، استفاده از آنها منسوخ شده است.
روکش های سرامیکی
این نوع روکش ها تمام سرامیک و از جنس چینی پرسلن هستند. کاملا به رنگ دندان ها می باشند اما استحکام بالایی ندارند. قیمت این روکش ها نسبتا پایین است. روکش های سرامیکی انواع مختلفی دارند:
· پرسلن جاکت کراون: تقریبا می توان گفت این نوع روکش اولین روکش دندانی ابداع شده است و بسیار ضعیف می باشد. به همین دلیل امروزه مورد استفاده قرار نمی گیرد.
· پرسلن های مدرن: استحکام این نوع روکش های سرامیکی نسبتا بالا می باشد و بیشتر استفاده می شود.
روکش های سرامیکی فلزی یا PFM
در دندانپزشکی ها غالبا از این نوع روکش استفاده می شود. زیرا علاوه بر این که هم رنگ دندان ها هستند، از استحکام بالایی نیز برخوردار می باشند. هسته یا قسمت زیری این روکش از جنس فلز است که به دور آن سرامیک قرار دارد. قیمت این نوع روکش ها نیز نسبتا کم می باشد به همین دلیل بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
به دلیل دو لایه بودن این روکش، باید قسمت بیشتری از دندان تراشیده شود و حتی در برخی مواقع به جراحی لثه برای بلند کردن دندان نیاز است. پریدگی لبه های سرامیکی نیز باعث نمایان شدن فلز می شود. به همین دلیل امکان ساییدگی لثه وجود دارد.
روکش دندان زیرکونیوم
به یقین می توان گفت بهترین روکش در سال های اخیر، روکش دندانی زیرکونیا یا زیرکونیوم بوده است. این روکش کاملا هم رنگ دندان و از جنس سرامیک و فریم های زیرکونیمومی می باشد. استحکام این نوع روکش در حد روکش های فلزی است به همین دلیل اغلب دندانپزشکان این روکش را به بیماران خود پیشنهاد می دهند. قیمت این روکش دندانی نسبت به انواع دیگر نسبتا بالا است. اما استحکام و عمر آن را می توان به بیش از 10 سال پیش بینی نمود.