دندان پزشکی یوسف بالوی پوردر قرن 20 و 21 ام دو بیماری ایدز و هپاتیت به خطرناکترین بیماری ها تبدیل شده اند. برای این بیماری ها تا سال های اخیر درمانی وجود نداشت و همین امر موجب نگرانی بسیاری از جوامع شده بود.
اما خوشبختانه امروزه محققان و پزشکان دست به یافته هایی زده اند که امید بهبودی بیماران درگیر این بیماری را خوشحال نموده است.
با اینکه آموزش ها و هشدار های فراوانی در ارتباط با بیماری ایدز یا HIV در سراسر دنیا داده شده است اما تعداد مبتلایان به این بیماری هر روز در حال افزایش می باشد. بر اساس آمار های بدست آمده در ایران تا سال 1393 حدود 28 هزار بیمار مبتلا به این بیماری شناخته شده بود. که اغلب آنها را مردان تشکیل می دهند.
در سال های اولیه پیدایش این بیماری لاعلاج بسیاری از مردم از تعامل با افراد مبتلا به ایدز هراس داشتند و متاسفانه این افراد مجبور بودند به سختی در کنار مردم زندگی روزانه خود را داشته باشند به همین دلیل اغلب افراد مبتلا بیماری خود را پنهان می کردند همین امر باعث افزایش بیماری ایدز در میان مردم شد.
اما خوشبختانه امروزه مردم با این بیماری و راه های ابتلا به آن آشنا شده اند و دیگر از بیماران هراسی ندارند. افراد مبتلا به ایدز مانند دیگر مردم زندگی عادی خود را دارند و مانند هر انسان دیگری به خدمات اجتماعی، پزشکی، دندانپزشکی و ... نیازمند هستند. اما به دلیل بیماری که دارند باید در دریافت خدمات احتیاط نمایند.
یکی از مهمترین نیاز های این افراد مراجعه به دندانپزشکی است که در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
در ابتدا لازم است بدانید ایدز چگونه بیماری می باشد؟ ایدز یک بیماری عفونتی است که از حیوان به انسان منتقل شده و در دستگاه ایمنی بدن ایجاد می شود. این بیماری سه مرحله دارد:
· مرحله اول: علائم آن مانند آنفولانزا است.
· مرحله دوم: حالت نهفتگی می باشد که در این مرحله بیماری پیشرفت می کند و در سیستم دفاعی بدن تداخل ایجاد می شود. در مرحله نهفتگی بسیاری دیگر از بیماری ها به سراغ فرد می آیند.
· مرحله سوم: که مرحله ایدز است. در این مرحله سیستم دفاعی بدن به طور کامل آسیب دیده است و کوچکترین بیماری ها، فرد را تحت خطر قرار می دهد.
نیاز بیماران مبتلا به ایدز به دندانپزشکی
بیمارانی که مبتلا به ایدز هستند باید همیشه از وضعیت جسمانی و سلامت خود مراقبت نمایند. زیرا همانطور که گفته شد سیستم دفاعی بدن این افراد آسیب دیده است و کوچکترین عفونت ها می تواند این بیماران را تحت خطر قرار دهد. یکی از مراقبت هایی که بیماران مبتلا به ایدز باید آن را در نظر داشته باشند، سلامت دهان و دندان ها می باشد. زیرا بسیاری از عفونت ها از این طریق وارد بدن می شود.
بیماران مبتلا به ایدز مانند هر فرد دیگری می توانند به دندانپزشکی و دیگر مراکز ارائه خدمات پزشکی مراجعه نمایند. بر اساس دستورالعمل های ابلاغ شده از سوی وزارت بهداشت کشور تمامی مراکز ارائه خدمات پزشکی و دندانپزشکی موظف به تمامی بیماران هستند مگر آنکه تجهیزات و امکانات کافی برای معالجه این قبیل بیماران را نداشته باشند.
این بیماران می توانند در صورت پذیرش، از مرکز مورد نظر شکایت نمایند. بیماری هایی از قبیل ایدز و هپاتیت نیز مانند دیگر بیماری ها هستند و می توان با اتخاذ شرایط ویژه مانند هر فرد دیگر این عزیزان را در دندانپزشکی ها پذیرش نمود.
اطلاع دندانپزشک از بیماری بسیار مهم و حائز اهمیت است. بیماران مبتلا به ایدز باید این نکته را در نظر داشته باشد در مراجعه به دندانپزشکی ها اطلاع دندانپزشک از بیماری آنها هم به نفع خود و هم به نفع افراد دیگر است.
همانطور که گفته شد بی خطر ترین عفونت ها اگر وارد بدن این عزیزان شود می تواند سلامت آنها را به مخاطره بی اندازد. لذا اطلاع کادر درمانی دندانپزشکی از بیماری ایدز این افراد بسیار مهم است.
افراد دیگر نیز نباید از بیماران مبتلا به ایدز هراسی داشته باشند. بیماری ایدز با آنکه قابل سرایت است اما فقط از راه رابطه جنسی و ارتباط خونی منتقل می گردد.
با آنکه در درمان های دندانپزشکی معمولا برش بافت ها و خونریزی وجود دارد، اما تا به امروز گزارشی حاکی از ابتلا به بیماری ایدز از طریق دریافت خدمات دندانپزشکی گزارش نشده است. استریل وسایل و لوازم دندانپزشکی بعد از هر درمان صورت می گیرد و جای نگرانی از بابت انتقال بیماری ایدز از طریق دندانپزشکی وجود ندارد.
همچنین در صورتی که فرد بیماری خود را به اطلاع کادر درمانی برساند، آنها وظف هستند از وسایل یکبار مصرف برای درمان استفاده نمایند. برای باقی لوازم و تجهیزات دندانپزشکی نیز استریل و ضد عفونی از طریق دستگاه اتوکلاو انجام می شود.
عمده ترین بیماری های دهان و دندان در افراد مبتلا به ایدز
در اغلب افراد مبتلا به ایدز بیماری های دهان و دندان زیر بسیار شایع می باشد:
· آفت لثه و دهان
· خشکی زبان و دهان
· قارچ دهان
· لق شدن دندان ها
· لوکوپلاکی
· بیماری های لثه
· بروز زخم های مقاوم به درمان
· ایجاد ضایعات دهانی
همانطور که گفته شد سیستم دغاعی این قبیل افراد بسیار ضعیف می باشد. عمده ترین مشکلاتی که برای این افراد به وجود می آید در ناحیه دهان و دندان ها می باشد. به همین دلیل مراقبت از دهان و دندان ها در افراد مبتلا به ایدز بسیار مهم می باشد.
این افراد باید به محظ رویت کوچکترین ضایعات یا دیگر مشکلات مرتبط با دهان و دندان ها، به دندانپزشکی مراجعه نمایند. اقدام و درمان به موقع می تواند از بیماری های عفونی خطرناک پیشگیری نماید. بهتر است بدانید فوت افراد مبتلا به ایدز به دلیل ضعف سیستم دفاعی بدن در مقابل ویروس ها و باکتری های می باشد.
متاسفانه بسیاری از افراد به دلیل عدم دریافت خدمات، قضاوت ها و ...، کادر دندانپزشکی را از ابتلای خود به بیماری ایدز آگاه نمی کنند. این کار در درجه اول به بیمار آسیب وارد می کند. در این مورد بهتر است این عزیزان بدانند، دندانپزشکان بر اساس آموزش های دیده شده با چند نشانه می توانند بیماری ایدز را در فرد تشخیص دهند.
· مشاهده ضایعات پوستی مخاطی شدید
· عفونت و بیماری های پیشرفته لثه در افراد جوان
· لوکوپلاکی مویی در کناره های زبان
مراقبت های دندانپزشکی برای بیماران مبتلا به ایدز
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های دهان و دندان در بیماران مبتلا به ایدز رعایت موارد زیر بسیار مهم می باشد:
· مراجعه منظم به دندانپزشکی حداقل سالی دو بار
· رعایت بهداشت دهان و و دندان بیشتر از افراد دیگر: استفاده مکرر از مسواک، نخ دندان و دهانشویه های آنتی باکتریال
· درمان خشکی دهان
· مصرف منظم دارو های مربوط به بیماری ایدز
