دندان پزشکی یوسف بالوی پوراستفاده از نخ دندان و مسواک توسط هر دندانپزشکی برای نظافت و بهداشت دهان و دندان توصیه شده است. اما در این بین برخی از دندانپزشکان استفاده از دهانشویه ها را نیز پیشنهاد می دهند. دهانشویه ها انواع مختلفی دارند و بر اساس نوع شان مصرف می شوند. در ادامه به بررسی انواع دهانشویه و ضرورت یا عدم ضرورت استفاده از آنها خواهیم پرداخت.
اغلب مردم از دهانشویه ها برای بر طرف شدن بوی نامطبوع دهان استفاده می کنند. در این باره باید گفت علت انتشار بوی بد از دهان مختلف است و نمی توان گفت فقط به دلیل عدم رعایت بهداشت می باشد. عدم رعایت بهداشت، پلاک های دندانی و تاتار ها، مشکلات گوارشی، عدم سلامت دهان و دندان، دندان پوسیده و ... از علل هستند که می توانند سبب انتشار بوی نا مطبوع و تغییر مزه دهان شوند. استفاده از دهانشویه این بوی بد را فقط برای چند ساعت بر طرف می کند. قبل از هر چیز باید علت انتشار بوی بد از دهان توسط دندانپزشک بررسی شود. پس اگر فقط به دلیل بوی بد دهان از دهانشویه ها استفاده می کنید، کار اشتباهی است. علت انتشار بوی نامطبوع دهان باید توسط دندانپزشک یا متخصص گوارش بررسی شود.
بر همین اساس دهانشویه ها بر دو نوع اصلی زیر تقسیم می شوند:
· دهانشویه های بهداشتی-آرایشی
· دهانشویه های درمانی
دهانشویه های آرایشی-بهداشتی
تقریبا در ترکیب انواع دهانشویه ها کمی الکل وجود دارد. دهانشویه های آرایشی نیز حاوی الکل و آنتی سپتیک هستند. این نوع از دهانشویه ها باعث بر طرف شدن بوی نامطبوع دهان تا حداکثر 4 ساعت می شوند. اما نمی توانند علت اصلی انتشار بوی بد دهان را از بین ببرند. در استفاده از این نوع دهانشویه ها توصیه شده است قبل از مصرف از نخ دندان و مسواک استفاده شود تا ماندگاری دهانشویه افزایش یابد. بعد از استفاده از این دهانشویه نفس تازه و معطر می شود و فرد در دهان خود احساس خنکی می کند. این دهانشویه ها میکروب های دهان را از بین نمی برند پس نباید از آنها جهت نظافت و بهداشت دهان و دندان استفاده نمود.
از این دهانشویه می توانید بعد از صرف غذا و زمانی که بیرون از منزل هستید استفاده نمایید. دهانشویه های آرایشی به صورت محلول و همچنین افشانه در داروخانه ها به فروش می رسد.
دهانشویه های درمانی
این نوع از دهانشویه ها با تاثیر بر پوسیدگی دندان، التهاب لثه و پلاک های دندانی بوی نامطبوع دهان را کاهش می دهند. معمولا از این دسته از دهانشویه ها برای کاهش و جلوگیری از پوسیدگی و تشکیل پلاک های دندانی استفاده می شود.
دهانشویه های درمانی بسته به نوع آنها، حاوی فلوراید یا پراکسید، استیل پیریدین کلراید، کلرهگزیدین و روغن های ضروری هستند. این مواد فعال در بر طرف کردن مشکلات دهان و دندان که سبب انتشار بوی نامطبوع از دهان می شوند تاثیر دارند.
دهانشویه های درمانی خود به چند دسته تقسیم می شوند:
· دهانشویه های حاوی فلوراید:
فلوراید یکی از موادی است که می تواند در کنترل پوسیدگی، ایجاد و توقف آن موثر باشد. برخی از مواد غذایی و همچنین آب آشامیدنی حاوی کمی فلوراید است که در سلامت دندان ها موثر می باشند. اما باید توجه داشت استفاده مکرر از دهانشویه های حاوی فلوراید می تواند سبب بروز لکه های سفید روی دندان ها شود. به همین دلیل مصرف آنها باید منظم و در فواصل زمانی معینی باشد.
دهانشویه های فلورایدار موجود در بازار با دو غلظت 0.2 درصد و 0.05 درصد به فروش می رسند. از آنجایی که آب آشامیدنی نیز حاوی فلوراید می باشد توصیه می شود از دهانشویه فلورایدی با غلظت 0.05 درصد روزانه یک بار استفاده شود. دهانشویه های 0.2 درصد فلوراید نیز تنهای باید یک بار در هفته استفاده شود. مدت استفاده از دهانشویه چرخاندن آن حدود یک دقیقه می باشد. همچنین باید بدانید اغلب خمیر دندان های موجود در بازار حاوی درصدی فلوراید هستند به همین دلیل در مصرف دهانشویه های حاوی فلوراید نباید زیاده روی نمود.
· دهانشویه های کلرهگزیدین:
کلر هگزیدین یک ماده ضد پلاک و ضد عفونی کننده می باشد. از دهانشویه های حاوی کلر هگزیدین بعد از جراحی های لثه و جلوگیری از التهاب و عفونت لثه استفاده می شود. از این نوع دهانشویه ها نباید به صورت روزانه و مداوم استفاده شود زیرا باعث سوزش مخاط دهان و همچنین تغییر رنگ دندان ها می شوند. همچنین افرادی که دندان هایشان کامپوزیت یا لامینیت شده است نباید از این نوع دهانشویه ها استفاده کنند زیرا سبب تغییر رنگ مواد کامپوزیت و لامینیت می شود. بعد از انجام جراحی های مربوط به دهان و دندان ها می توان از این دهانشویه استفاده نمود. زمان مصرف آن نیم ساعت قبل یا بعد از مسواک زدن توصیه می شود.
· دهانشویه های با بیس روغنی مانند لیسترین ( Listerine )
این دهانشویه ها نیز مانند دهانشویه های حاوی کلر هیگزیدین در کاهش التهاب لثه موثر هستند. همچنین برای کاهش پلاک های دندانی نیز تجویز می شوند. ترکیبات این نوع دهانشویه ها منتول، تیمول و اکالیپتول در الکل می باشند. از دهانشویه های روغنی نیز باید به ندرت استفاده شود زیرا می تواند سبب تغییر دندان ها و سوزش مخاط دهان شوند. در صورت التهاب لثه یا وجود پلاک های دندانی می توانی روزی دوبار تنها به مدت 30 ثانیه از این نوع دهانشویه استفاده نمود.
· دهانشویه های با بیس ترکیبات آمونیوم چهارتایی مانند ستیل پیریدینیوم کلراید
دهانشویه های حاوی ترکیبات آمونیوم چهارتایی مانند ستیل پیریدینیوم کلراید ( cetylpyridinium chloride , CPC ) دارای ترکیبات فعالی هستند که می توانند باعث کشته شدن باکتری ها شوند. استفاده از این نوع دهانشویه ها در کاهش پلاک های دندانی بسیار موثر هستند. از این دسته از دهانشویه ها نیز می توان روزانه دوبار به مدت 30 ثانیه قرقره نمود.
استفاده صحیح از دهانشویه ها
در ابتدا باید گفت استفاده از دهانشویه ها بدون مشورت با دندانپزشک توصیه نمی شود. در صورتی که مشکل خاصی در دهان و دندان خود دارید باید توسط دندانپزشک بررسی شوید. سپس در صورت لزوم دندانپزشک برای شما دهانشویه مخصوص تجویز می کند.
باید بدانید دهانشویه ها به تنهایی نمی توانند بهداشت دهان و دندان را تضمین کنند. قبل از استفاده از دهانشویه باید مسواک زده و از نخ دندان استفاده نمایید. سپس بر اساس نوع دهانشویه مقداری از آن را قرقره کنید. قبل از استفاده از دهانشویه بروشور و اطلاعات آن را مطالعه نمایید. برخی از دهانشویه ها بسیار غلیظ هستند به همین دلیل لازم است با مقداری آب استفاده شوند.
همانطور که گفته شد استفاده مکرر از دهانشویه ها توصیه نمی شود. بعد از جراحی های لثه و دندان حتما از دهانشویه های آنتی باکتریال برای جلوگیری از عفونت استفاده نمایید.
دهانشویه های خوش بو کننده و آرایشی می توانند سبب خشکی دهان شوند به همین دلیل در مواقع ضروری از آنها استفاده کنید.
برای مشاوره رایگان یا اطلاعات بیشتر می توانید با دندانپزشکی زیبایی دکتر یوسف بالوی پور واقع در سعادت آباد تماس حاصل نمایید.