دندانها که در داخل دهان و فک قرار گرفته اند .
کاربرد دندان علاوه بر خوردن به صحبت کردن انسانها نیز کمک می کند و باعث می شود کلمات به درستی تلفظ شود .دندان از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است . برخی از این ساختار قابل دیدن هستند و قسمتی دیگر نیز در داخل لثه قرار گرفته اند. تاج دندان در قسمت خارج از لثه قرار گرفته است و ریشه در داخل فک قرار دارد .
ساختار تاج دندان از داخل به خارج :
1-مغز دندان :
در داخل مغز دندان که پالپ قرار دارد . پالپ دندان تشکیل شده از الیاف کلاژن ، ماکروفاژ، پلاسماسل ،رشته های عصبی،رگ های خونی ، لنفوسیت سلول فیبر بلاست .
عاج دندان تشکیل شده از سلولهایی که این سلولها در مغز دندان قرار دارد .
2-عاج دندان :
عاج دندان که بافتی شبیه به استخوان دارد. بیشترین ضخامت دندان مربوط به عاج دندان می باشد .عاج دندان که در اطراف تاج و ریشه ی دندان قرار دارد . عاج دندان دارای ترکیبات مختلفی می باشد ماننده مواد معدنی که این مواد معدنی شامل نمک کلسیم می باشد که این نمک های کلسیم به صورت هیدروکسی آپاتیت و کیکوز آمینو که 70 درصد وزن خشک عاج را تشکیل می دهد .عاج دندان از استخوان سخت تر است و رنگ زرد دارد . عاج دندان که در داخل آن عصب قرار دارد به همین علت در اثر وارد شدن ضربه یا تحریک شدن درد را احساس می کنید. عاج دندان که توسط مینای دندان پوشیده شده و ریشه دندان توسط سیمان پوشیده شده است .
3-مینای دندان :
مینای دندان محکم ترین بافت در داخل بدن است که 97%آن تشکیل شده ازمواد معدنی، در صورت ازبین رفتن مینا این بافت قابلیت ترمیم خود را ندارد .
4-سیمان دندان :
بافت سیمان ماننده استخوان است اما رگ های خونی و هاوسی نداشته . ضخامت سیمان دندان در ریشه ضخیم و در یقه دندان ضخامت کمتر دارد .سیمانی که در اطراف یقه و عاج قرار دارد سلول نداشته اما در سایر قسمتها سیمان تشکیل شده از سلولهایی بنام سمنتوسیت.با افزایش سن افراد میزان قطر این سیمان افزایش پیدا می کند .
5-لیگمان :
لیگمان که در دور دندان قرار دارد و باعث اتصال بین ریشه و استخوان دندان است .
سطح های مختلف تاج دندان :
-سطح داخلی
-سطح خارجی
-قسمت بین دو دندان
-در دندانهای جلو این سطح تیز شده و در دندانهای عقب حالت پهن دارد
بافت نگهدارنده شامل چه قسمتهایی می باشد :
الف ) لثه دندان : در صورت رعایت بهداشت دهان و دندان لثه سالم می باشد و به اطراف دندان کاملا می چسبد . در صورتیکه اگر بافت لثه بیمار باشد به دندانها کاملا نمی چسبد و میکروب ها و مواد غذایی در آن ناحیه تجمع پیدا می کنند و باعث ایجاد جرم و پلاک بر روی دندان می شود
ب ) استخوان فک : اگر ساختار استخوان فک را بررسی کنیم می بینید که در داخل آن سوراخ هایی قرار گرفته که دندانها در داخل این سوراخ ها قرار می گیرد
ج ) بافت پریودنتال : دندان از قسمت ریشه توسط بافت پریودنتال به استخوان فک می چسبد . در شرایطی که لثه دچار مشکل شود باعث می شود میکروبها وارد این بافت شده وبه این بافت آسیب وارد کرده و باعث می شود استخوانی که در اطراف ریشه قرار گرفته تحلیل رفته و دندان شل شود .
نحوه قرار گرفتن دندان ها در داخل دهان :
همه انسانها به طور طبیعی دارای 32 دندان می باشند . دندانها در ابتدا حالت شیری داشته و می افتند و سپس دندانهای دائمی جایگزین آن می شوند . دندانها شامل دندان پیشین ، دندان نیش ، دندان آسیای کوچک و بزرگ . در صورت عدم رعایت بهداشت فرد دندان خود را از دست می دهد . برای این منظور دندانپزشک می تواند برای فرد از دندان مصنوعی یا ایمپلنت استفاده کند . اما این دندانها با دندان طبیعی تفاوت داشته و هیچ گاه مانند آن نمی شود .
تفاوت بین دندانهای طبیعی و ایمپلنت دندان :
1-در حالت طبیعی دندانها پس از رویش به طور طبیعی به استخوان می چسبند اما زمانیکه ایمپلنت انجام می شود به مرور پایه تیتانیومی که در داخل استخوان فک قرار گرفته به استخوان جوش می خورد
2-به طور طبیعی دندان به وسیله ی لیگامال پریودنتال به استخوان متصل می شود
3- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باعث می شود دندانها خراب شده و در صورت پیگیری نکردن فرد دندان خود را از دست می دهد اما ایمپلنت خراب نمی شود ولی این بدان معنا نمی باشد که دیگر نیاز نیست بهداشت دهان و دندان را رعایت نکرد