5 دلیل که نشان می دهد زمان کشیدن دندان عقل فرارسیده است

دندان عقل علیرغم نامش نه تنها هیچ کس را نسبت به قبل عاقل تر نمی کند؛ بلکه به دلیل رشد دیر هنگام آن نسبت به سایر دندان ها باعث فشار آوردن و بی نظمی خط لثه می گردد. این دندان‌ آسیاب دیررس معمولاً هنگامی که از لثه بیرون می‌زند باعث درد و ناراحتی شدید فرد می شود. در موارد حادتر رشد دندان عقل می تواند منجر به آسیب دیدن تراز شدن فک، مشکلات سینوسی، بروز حفره های آسیب رسان و کیست های عفونی گردد.

• آسیب به دندان های مجاور

از آنجایی که دندان‌های دائمی به طور طبیعی و نرمال در یک خط و به صورت مرتب کنار هم چیده می شود، رویش اضافی دندان‌های عقل می‌تواند سایر دندان ها به خصوص دندان های آسیاب را مجبور کند تا موقعیت خود را تغییر دهند. این عارضه باعث درد، مشکلات عدیده در گاز گرفتن و ازدحام بیش از حد دندان ها در یک بخش فک می شود که لبخند و بلع غذا را دچار اختلال می نماید. همچنین رشد نامناسب دندان عقل می تواند فرایند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را دشوار نموده و در نهایت منجر به پوسیدگی دندان عقل و سایر دندان ها گردد.

• آسیب دیدن فک

در صورتی که رشد دندان عقل آسیب زا باشد در ابتدا شما در قسمت ناحیه فک احساس سفتی یا درد می کنید. سپس به مرور زمان و به دلیل بی توجهی موجب آسیب رساندن به استخوان های فک، عملکرد و حرکت دهان می گردد. مانند همه دندان ها، از طریق لثه بیرون می زند، اما این موضوع در مورد دندان عقل صادق نیست، به خصوص زمانی که هیچ فضایی در اطراف دندان های دیگر برای بیرون زدن این دندان باقی نمانده باشد.

برخی از دندان های عقل نهفته در فک رشد می کنند و در نتیجه دندان های دیگر و حتی خط فک را جابجا می کنند. این عارضه می تواند باز شدن دهان را محدود کند و فرایند بلع یا باز و بسته کردن دهان با درد بسیار زیادی همراه شود. همچنین رشد و ایجاد کیست‌های مختلف به خصوص توده های عفونی در امتداد دندان‌های آسیاب تازه رویش‌شده می‌توانند استخوان‌های فک را خالی کرده و در صورت عدم درمان به اعصاب دندان‌های سالم و دندان های مجاور آسیب بزنند.

• بروز مشکلات سینوسی

فضای دهان و بینی به طور پیچیده ای به هم متصل هستند، اما آیا می دانستید که دندان عقل نهفته می تواند سینوس ها را تحت تاثیر قرار دهد؟ زمانی که رشد این دندان های آسیاب باعث درد، فشار و احتقان سینوسی شود، کشیدن دندان عقل توسط دندانپزشکان توصیه میگردد.

• حساسیت و درد

بسیاری از بیماران تنها زمانی متوجه وجود دندان های عقل نهفته خود می شوند که دچار التهاب، درد و آبسه شوند. این مشکل کوچک، دندان درد یا حتی حساسیت و احساس خفیف ضربان را نباید نادیده بگیرید و در اسرع وقت بهتر است به مطب دندانپزشکی مراجعه نمایید.

به محل وقوع درد یا التهاب توجه کنید، اگر در هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن و تماس با پشت دهان احساس درد کردید، به احتمال زیاد دندان عقل شما بیرون زده است. طولی نمی‌کشد که می بینید که دندان های عقل با زاویه‌ای متمایز نسبت به دندان‌های دیگر رشد می‌کنند و به فک‌ها ضربه می‌زنند یا نظم و ترتیب دندان‌های مجاور را برهم می زنند.

• لثه ملتهب

سلامت فضای داخلی دهان تنها به دندان ها محدود نمی شود بلکه در این بین لثه ها نیز نقش بسیار مهم و پر رنگی دارند. اگر از دندان عقل نهفته رنج می برند یا هنگامی که دندان عقل با زاویه ای نامتقارن نسبت به سایر دندان ها و به صورت افقی رویش می کند، می تواند باعث تورم لثه شود. این نواحی قرمز رنگ در امتداد خط لثه اغلب در هنگام لمس احساس درد ایجاد می کند و از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مناسب جلوگیری می کنند و در نهایت منجر به ایجاد حفره و پوسیدگی دندان می شوند.

درد دندان عقل به کجا می زند؟

دندان عقل، آخرین دندانی است که در دهان افراد رشد می‌ کند. این دندان ‌ها معمولاً بین 17 تا 25 سالگی ظاهر می ‌شوند. با این حال، در برخی افراد ممکن است اصلاً دندان عقلی وجود نداشته و در برخی دیگر تعداد آنها بیشتر از چهار باشد. رشد دندان عقل گاهی اوقات با درد و ناراحتی همراه است. این درد می ‌تواند به نواحی مختلفی سرایت کند. در ادامه متن به شما خواهیم گفت که درد دندان عقل به کجا می زند:

• سردرد: درد دندان عقل می ‌تواند به اعصاب سر و صورت منتقل شده و باعث سردرد شود. این سردرد ممکن است در قسمت ‌های مختلف سر مانند: پیشانی، گونه ‌ها یا پشت گردن احساس گردد.
• گوش درد: درد ناشی از دندان عقل می ‌تواند به اعصاب گوش نیز سرایت کرده و گوش درد ایجاد کند. این درد ممکن است در یک یا هر دو گوش احساس شده و با کاهش شنوایی نیز همراه باشد.
• درد چانه: انتقال درد دندان عقل به اعصاب چانه، می ‌تواند منجر به درد در این ناحیه شود. درد چانه ناشی از دندان عقل ممکن است در یک یا هر دو طرف چانه احساس شده و با کاهش حس در این ناحیه نیز همراه باشد.
• درد گلو: در برخی موارد، درد دندان عقل به اعصاب گلو منتقل شده و باعث ایجاد درد در این ناحیه می ‌شود. این درد ممکن است هنگام بلعیدن، صحبت کردن یا غذا خوردن احساس شده و با سوزش، خشکی یا تورم گلو نیز همراه باشد.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص و درمان مناسب ضروری است. دلیل اصلی این عوارض، التهاب و عفونت ناشی از نهفته بودن یا رشد نامناسب دندان عقل است. در این شرایط، عصب ‌های اطراف دندان تحریک شده و درد به سایر قسمت ‌ها منتقل می ‌شود.

چه زمانی نباید دندان عقل را درآورید؟

جراحی و کشیدن دندان عقل عملاً در سال های اخیر برای بزرگسالان به یک عمل ضروری و اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. اما برخلاف باور عمومی در بسیاری از افراد کشیدن دندان عقل همیشه ضروری نیست با این حال، مواردی وجود دارد که دندان عقل نیازی به برداشتن ندارد.

• دندان عقل سالم است.

• دندان های عقل به طور کامل رشد کرده اند.

• این دندان های آسیاب به درستی و در راستای دندان های مقابل قرار می گیرد، بدون اینکه بر ترتیب دندان های شما تأثیر بگذارد.

• به راحتی با مسواک زدن و هنگام استفاده از نخ دندان می توان به آنها دسترسی پیدا کرد.

دندان عقل نهفته

دندان های عقل در اغلب موارد حین بیرون زدن از لثه به سوی پهلو رشد می کنند و حتی در اکثر موارد درون لثه محبوس می شوند که به آنها دندان نهفته اطلاق می گردد. دندان نهفته می تواند مشکلات متعددی ایجاد کرده و باعث عفونت یا بروز عوارض بیشتر شود.

عفونت های ناشی از دندان های نهفته در اغلب موارد باعث می شود تا شما نیاز به جراحی و کشیدن دندان عقل داشته باشید. به عنوان مثال، اگر دچار عفونت سینوسی می شوید یا کیست های پر از مایع در استخوان فک و بافت نرم لثه ایجاد می شود شما باید در اسرع وقت نسبت به جراحی دندان های عقل نهفته خود اقدام نمایید.

دندان عقل معمولا در سنین 16 تا 25 سالگی ظاهر می شوند که حالت نهفته آن عوارض جانبی خاصی را به دنبال دارد.

• درد در فک

• تورم در فک

• لثه های ملتهب و تحریک شده

• خونریزی لثه

• نفس بدبو

• آسیب به سازه های اطراف

• از دست دادن لثه یا تحلیل استخوان فک

شما می توانید سلول های بنیادی را از دندان عقل خارج کنید.

دندان عقل حاوی بسیاری از سلول های بنیادی ارزشمند است که پس از کشیدن آنها می توان آنها را در بانک دخیره اطلاعات ژنتیکی ذخیره کرد. اگر در آینده دچار بیماری یا آسیب شدید سلولی مانند انواع سرطان های لنفاوی، مغز استخوان و... شوید، سلول‌های بنیادی داخل دندان عقل می‌توانند در درمان‌های این بیماری ها بسیار موثر باشد.

وقتی دندان عقل مشکل ساز است

در بیشتر موارد، به خاطر عوارض مختلف و مشکلات به وجود آمده دندان عقل باید برداشته شود، زیرا این دندان بر روی سلامت بقیه دندان‌ها تأثیر می‌گذارد. این دندان ها غالبا فضایی برای رشد ندارند ولی در عوض می توانند در زوایای مختلف بر روی فک حتی به صورت افقی رشد کنند. مشکلات رایج در رشد دندان عقل عبارتند از:

• پنهان ماندن دندان عقل در لثه، در نهایت به دام افتادن یا نهفته شدن آن در قسمت فک که منجر به عفونت یا آبسه می شود که در نهایت به ریشه های دندان های دیگر آسیب می رساند و تکیه گاه استخوانی را فرسایش می دهد.

• شکافتن لثه توسط دندان عقل اما به سختی می توان آن را مشاهده و تمیز کرد به طوری که آن را به کانون باکتری هایی تبدیل می کند که باعث بیماری لثه و عفونت دهان می شود.

• به طور کامل رویش می کند، اما با رشد زاویه دار، دندان های مجاور را تحت تاثیر قرار می دهد، که باعث شلوغی و آسیب به دندان های سالم اطراف می شود.

آناتومی دندان عقل و تاثیر آن بر ساختار صورت

دندان های عقل که به عنوان سومین و آخرین مجموعه دندان آسیاب شناخته می شوند، در عمق فک بالا و پایین قرار دارند. آنها معمولاً بین 17 تا 25 سالگی ظاهر می شوند، اما گاهی اوقات به دلایل مختلف از جمله کمبود فضا در فک، به طور کامل یا مناسب رشد نمی کنند. در زیر به برخی از عوارض دندان عقل اشاره می کنیم:

1. فضای کافی در فک: بیشتر فک های انسان مدرن به اندازه کافی بزرگ نیستند که تمام دندان های عقل را به راحتی در خود جای دهند. این می تواند به دندان های دیگر فشار وارد کند که می تواند منجر به شلوغی و ناهماهنگی شود.

2. مشکلات انسداد و رشد ناقص: دندان عقل که به طور ناقص یا نادرست رشد می کند می تواند تأثیر منفی بر سلامت دهان و دندان بگذارد. در برخی موارد، دندان عقل می تواند به صورت مورب یا عمودی رشد کند که باعث فشار بر روی دندان های دیگر و تغییر در ساختار فک می شود.

3. تاثیر بر ظاهر صورت: در موارد نادر، مشکلات مربوط به دندان عقل می تواند ظاهر فک و صورت را تحت تاثیر قرار دهد. این امر به ویژه در صورت وجود عفونت های جدی یا سایر مشکلات جدی صادق است.

4. تأثیر بر عملکرد جویدن و صحبت کردن: دندان عقل مشکل دار می تواند بر توانایی فرد در جویدن و حتی صحبت کردن تأثیر بگذارد. در برخی موارد، تغییر موقعیت دندان یا درمان های اضافی ممکن است برای اصلاح این مشکلات ضروری باشد.

اگرچه برخی از افراد می توانند بدون هیچ مشکلی دندان عقل را رشد دهند، اما در بسیاری از موارد مشکلاتی که ایجاد می کنند نیاز به مراقبت های دندانی و کشیدن دندان احتمالی دارد. تصمیم گیری برای کشیدن دندان عقل باید با در نظر گرفتن همه جنبه ها از جمله سلامت کلی دهان و دندان ها و تاثیر آن بر ساختار صورت گرفته شود. در زیر بیشتر در مورد تاثیر کشیدن دندان عقل بر روی صورت توضیح خواهیم داد.

تاثیر کشیدن دندان عقل بر صورت چیست؟

حال به این سوال که کشیدن دندان عقل چه تاثیری بر صورت دارد؟ ما پاسخ خواهیم داد. یکی از نگرانی های مکرر بیماران قبل از کشیدن دندان عقل این است که آیا این روش باعث ایجاد تغییرات محسوس در ظاهر صورت می شود یا خیر. درک اینکه چگونه کشیدن دندان عقل می تواند بر شکل صورت تاثیر بگذارد بسیار مهم است.

تغییرات کوتاه مدت در اثر کشیدن دندان عقل بر روی صورت

1. تورم و کبودی: تورم و گاهی کبودی در ناحیه فک و گونه پس از جراحی شایع است. این حالت معمولا موقتی است و به تدریج طی چند روز تا یک هفته فروکش می کند.

2. محدودیت حرکت فک: در برخی موارد، بیماران ممکن است پس از جراحی دهان خود را محدود کنند که معمولاً موقتی است.

تغییرات طولانی مدت در اثر کشیدن دندان عقل بر روی صورت

3. تاثیر بر ظاهر صورت: در اکثر موارد کشیدن دندان عقل تغییر محسوسی در فرم کلی صورت ایجاد نمی کند. اما در مواردی که دندان عقل باعث ایجاد فشار و تغییر در چینش دندان ها شده باشد، کشیدن آن ها می تواند به بازگشت دندان ها به وضعیت طبیعی تری کمک کند.

4. تأثیر بر لبخند و ظاهر دهان: اگرچه دندان عقل معمولاً در یک لبخند معمولی قابل مشاهده نیست، اما برداشتن آنها می تواند بر روی تراز کلی دندان ها و در نتیجه ظاهر لبخند تأثیر بگذارد.

در حالی که تغییرات بصری ناشی از کشیدن دندان عقل معمولا جزئی و موقتی هستند، این فرآیند می تواند تأثیر مثبتی بر سلامت کلی دهان داشته باشد. تصمیم برای درآوردن دندان عقل باید با در نظر گرفتن همه جوانب از جمله تاثیر بر ظاهر صورت گرفته شود.

کشیدن دندان عقل اغلب به عنوان یک راه حل پیشگیرانه برای جلوگیری از مشکلات احتمالی در آینده توصیه می شود. این عمل نه تنها می تواند از مشکلات فوری ناشی از دندان نهفته جلوگیری کند، بلکه می تواند در دراز مدت به حفظ سلامت دهان و دندان نیز کمک کند.

کشیدن دندان عقل علاوه بر مشکلات سلامتی، گاهی برای حفظ زیبایی لبخند و جلوگیری از شلوغی و نامرتبی دندان ها انجام می شود. به این ترتیب کشیدن دندان عقل را می توان اقدامی مهم در حفظ سلامت و زیبایی دهان و دندان ها دانست.

بیشتر بخوانید: رشد دیرهنگام دندان عقل

کلام پایانی

برخی از دندانپزشکان برای جلوگیری از آسیب دیدن سایر دندان ها و در صورت بیرون نیامدن کامل دندان های عقل، کشیدن دندان عقل را امری ضروری تصور می کنند. اما کشیدن دندان عقل در سنین پایین و قبل از رشد کامل دندان ها و استخوان های فک به هیچ وجه توصیه نمی شود مگر در مواردی خاص که روند بهبود سریع‌تر است و یا احتمال رشد نهفته دندان عقل و عفونت در بزرگسالی وجود دارد.

در صورت مشاهده عفونت های مکرر در بافت نرم پشت دندان های عقل، بروز کیست ها، تومورها، آسیب به دندان های مجاور، پوسیدگی دندان و بیماری لثه باید در اسرع وقت نسبت به کشیدن دندان عقل خود اقدام نمایید. برداشتن دندان عقل شامل کشیدن دندان های نهفته و ترمیم دندان های آسیب دیده مجاور بر اساس شکل دهان، وضعیت سایر دندان ها و سلامت دندان های دیگر توصیه می گردد.

سوالات متداول