5 دلیل که نشان می دهد زمان کشیدن دندان عقل فرارسیده است

دندان عقل علیرغم نامش نه تنها هیچ کس را نسبت به قبل عاقل تر نمی کند؛ بلکه به دلیل رشد دیر هنگام آن نسبت به سایر دندان ها باعث فشار آوردن و بی نظمی خط لثه می گردد. این دندان‌ آسیاب دیررس معمولاً هنگامی که از لثه بیرون می‌زند باعث درد و ناراحتی شدید فرد می شود. در موارد حادتر رشد دندان عقل می تواند منجر به آسیب دیدن تراز شدن فک، مشکلات سینوسی، بروز حفره های آسیب رسان و کیست های عفونی گردد.

• آسیب به دندان های مجاور

از آنجایی که دندان‌های دائمی به طور طبیعی و نرمال در یک خط و به صورت مرتب کنار هم چیده می شود، رویش اضافی دندان‌های عقل می‌تواند سایر دندان ها به خصوص دندان های آسیاب را مجبور کند تا موقعیت خود را تغییر دهند. این عارضه باعث درد، مشکلات عدیده در گاز گرفتن و ازدحام بیش از حد دندان ها در یک بخش فک می شود که لبخند و بلع غذا را دچار اختلال می نماید. همچنین رشد نامناسب دندان عقل می تواند فرایند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را دشوار نموده و در نهایت منجر به پوسیدگی دندان عقل و سایر دندان ها گردد.

• آسیب دیدن فک

در صورتی که رشد دندان عقل آسیب زا باشد در ابتدا شما در قسمت ناحیه فک احساس سفتی یا درد می کنید. سپس به مرور زمان و به دلیل بی توجهی موجب آسیب رساندن به استخوان های فک، عملکرد و حرکت دهان می گردد. مانند همه دندان ها، از طریق لثه بیرون می زند، اما این موضوع در مورد دندان عقل صادق نیست، به خصوص زمانی که هیچ فضایی در اطراف دندان های دیگر برای بیرون زدن این دندان باقی نمانده باشد.

برخی از دندان های عقل نهفته در فک رشد می کنند و در نتیجه دندان های دیگر و حتی خط فک را جابجا می کنند. این عارضه می تواند باز شدن دهان را محدود کند و فرایند بلع یا باز و بسته کردن دهان با درد بسیار زیادی همراه شود. همچنین رشد و ایجاد کیست‌های مختلف به خصوص توده های عفونی در امتداد دندان‌های آسیاب تازه رویش‌شده می‌توانند استخوان‌های فک را خالی کرده و در صورت عدم درمان به اعصاب دندان‌های سالم و دندان های مجاور آسیب بزنند.

• بروز مشکلات سینوسی

فضای دهان و بینی به طور پیچیده ای به هم متصل هستند، اما آیا می دانستید که دندان عقل نهفته می تواند سینوس ها را تحت تاثیر قرار دهد؟ زمانی که رشد این دندان های آسیاب باعث درد، فشار و احتقان سینوسی شود، کشیدن دندان عقل توسط دندانپزشکان توصیه میگردد.

• حساسیت و درد

بسیاری از بیماران تنها زمانی متوجه وجود دندان های عقل نهفته خود می شوند که دچار التهاب، درد و آبسه شوند. این مشکل کوچک، دندان درد یا حتی حساسیت و احساس خفیف ضربان را نباید نادیده بگیرید و در اسرع وقت بهتر است به مطب دندانپزشکی مراجعه نمایید.

به محل وقوع درد یا التهاب توجه کنید، اگر در هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن و تماس با پشت دهان احساس درد کردید، به احتمال زیاد دندان عقل شما بیرون زده است. طولی نمی‌کشد که می بینید که دندان های عقل با زاویه‌ای متمایز نسبت به دندان‌های دیگر رشد می‌کنند و به فک‌ها ضربه می‌زنند یا نظم و ترتیب دندان‌های مجاور را برهم می زنند.

• لثه ملتهب

سلامت فضای داخلی دهان تنها به دندان ها محدود نمی شود بلکه در این بین لثه ها نیز نقش بسیار مهم و پر رنگی دارند. اگر از دندان عقل نهفته رنج می برند یا هنگامی که دندان عقل با زاویه ای نامتقارن نسبت به سایر دندان ها و به صورت افقی رویش می کند، می تواند باعث تورم لثه شود. این نواحی قرمز رنگ در امتداد خط لثه اغلب در هنگام لمس احساس درد ایجاد می کند و از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مناسب جلوگیری می کنند و در نهایت منجر به ایجاد حفره و پوسیدگی دندان می شوند.

چه زمانی نباید دندان عقل را درآورید؟

جراحی و کشیدن دندان عقل عملاً در سال های اخیر برای بزرگسالان به یک عمل ضروری و اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. اما برخلاف باور عمومی در بسیاری از افراد کشیدن دندان عقل همیشه ضروری نیست با این حال، مواردی وجود دارد که دندان عقل نیازی به برداشتن ندارد.

• دندان عقل سالم است.

• دندان های عقل به طور کامل رشد کرده اند.

• این دندان های آسیاب به درستی و در راستای دندان های مقابل قرار می گیرد، بدون اینکه بر ترتیب دندان های شما تأثیر بگذارد.

• به راحتی با مسواک زدن و هنگام استفاده از نخ دندان می توان به آنها دسترسی پیدا کرد.

دندان عقل نهفته

دندان های عقل در اغلب موارد حین بیرون زدن از لثه به سوی پهلو رشد می کنند و حتی در اکثر موارد درون لثه محبوس می شوند که به آنها دندان نهفته اطلاق می گردد. دندان نهفته می تواند مشکلات متعددی ایجاد کرده و باعث عفونت یا بروز عوارض بیشتر شود.

عفونت های ناشی از دندان های نهفته در اغلب موارد باعث می شود تا شما نیاز به جراحی و کشیدن دندان عقل داشته باشید. به عنوان مثال، اگر دچار عفونت سینوسی می شوید یا کیست های پر از مایع در استخوان فک و بافت نرم لثه ایجاد می شود شما باید در اسرع وقت نسبت به جراحی دندان های عقل نهفته خود اقدام نمایید.

دندان عقل معمولا در سنین 16 تا 25 سالگی ظاهر می شوند که حالت نهفته آن عوارض جانبی خاصی را به دنبال دارد.

• درد در فک

• تورم در فک

• لثه های ملتهب و تحریک شده

• خونریزی لثه

• نفس بدبو

• آسیب به سازه های اطراف

• از دست دادن لثه یا تحلیل استخوان فک

شما می توانید سلول های بنیادی را از دندان عقل خارج کنید.

دندان عقل حاوی بسیاری از سلول های بنیادی ارزشمند است که پس از کشیدن آنها می توان آنها را در بانک دخیره اطلاعات ژنتیکی ذخیره کرد. اگر در آینده دچار بیماری یا آسیب شدید سلولی مانند انواع سرطان های لنفاوی، مغز استخوان و... شوید، سلول‌های بنیادی داخل دندان عقل می‌توانند در درمان‌های این بیماری ها بسیار موثر باشد.

وقتی دندان عقل مشکل ساز است

در بیشتر موارد، به خاطر عوارض مختلف و مشکلات به وجود آمده دندان عقل باید برداشته شود، زیرا این دندان بر روی سلامت بقیه دندان‌ها تأثیر می‌گذارد. این دندان ها غالبا فضایی برای رشد ندارند ولی در عوض می توانند در زوایای مختلف بر روی فک حتی به صورت افقی رشد کنند. مشکلات رایج در رشد دندان عقل عبارتند از:

• پنهان ماندن دندان عقل در لثه، در نهایت به دام افتادن یا نهفته شدن آن در قسمت فک که منجر به عفونت یا آبسه می شود که در نهایت به ریشه های دندان های دیگر آسیب می رساند و تکیه گاه استخوانی را فرسایش می دهد.

• شکافتن لثه توسط دندان عقل اما به سختی می توان آن را مشاهده و تمیز کرد به طوری که آن را به کانون باکتری هایی تبدیل می کند که باعث بیماری لثه و عفونت دهان می شود.

• به طور کامل رویش می کند، اما با رشد زاویه دار، دندان های مجاور را تحت تاثیر قرار می دهد، که باعث شلوغی و آسیب به دندان های سالم اطراف می شود.

بیشتر بخوانید: رشد دیرهنگام دندان عقل

کلام پایانی

برخی از دندانپزشکان برای جلوگیری از آسیب دیدن سایر دندان ها و در صورت بیرون نیامدن کامل دندان های عقل، کشیدن دندان عقل را امری ضروری تصور می کنند. اما کشیدن دندان عقل در سنین پایین و قبل از رشد کامل دندان ها و استخوان های فک به هیچ وجه توصیه نمی شود مگر در مواردی خاص که روند بهبود سریع‌تر است و یا احتمال رشد نهفته دندان عقل و عفونت در بزرگسالی وجود دارد.

در صورت مشاهده عفونت های مکرر در بافت نرم پشت دندان های عقل، بروز کیست ها، تومورها، آسیب به دندان های مجاور، پوسیدگی دندان و بیماری لثه باید در اسرع وقت نسبت به کشیدن دندان عقل خود اقدام نمایید. برداشتن دندان عقل شامل کشیدن دندان های نهفته و ترمیم دندان های آسیب دیده مجاور بر اساس شکل دهان، وضعیت سایر دندان ها و سلامت دندان های دیگر توصیه می گردد.

سوالات متداول