دندان پزشکی یوسف بالوی پوربارداری تغییرات بسیاری در بدن بوجود می آورد، به صورتی که بسیاری از زنان باردار احساس می کنند تمام خصوصیاتی که قبلاً از بدن خود و واکنش های آن می شناختند، عوض شده است. اگر مراقبت های لازم در دوره بارداری به دقت پیگیری نشوند، ممکن است عوارض زیادی به همراه داشته باشد. یکی از عوارض شایع در دوران بارداری مربوط به بیماری های دهان و دندان است.
به طوری که باور‌های غلطی در این باره بوجود آمده و بسیاری از خانم ها تصور می کنند به واسطه حاملگی حتماً دچار پوسیدگی دندان خواهند شد.
اما واقعیت این است؛ اگر آگاه باشید که چگونه در بارداری از دندان های خود محافظت کنید، هرگز دچار پوسیدگی دندان نمی شوید و در صورت ابتلا به بیماری های لثه، در مراحل اولیه آن را درمان خواهید کرد.
حال اگر می خواهید اطلاعات کامل تری درباره بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری کسب کنید، با این مطلب همراه شوید.
آیا بارداری باعث پوسیدگی دندان می شود؟
همان طور که در بخش ابتدایی گفتیم، خانم های باردار تغییرات زیادی در بدن خود مشاهده می کنند. بسیاری از این تغییرات به واسطه افزایش برخی هورمون ها است، برای مثال واکنش بدن در برابر پلاک های دندانی متفاوت خواهد بود. پلاک های دندانی همان جرم هایی هستند که شبیه به یک لایه نازک بر روی دندان قرار می گیرند و اگر برای چندین ساعت باقی بمانند، عامل اصلی پوسیدگی می شوند. حال آنکه وجود پلاک های دندانی در خانم های باردار احتمال پوسیدگی دندان را به شدت افزایش می دهد، زیرا تغییرات هورمونی استحکام دندان را تحت الشعاع قرار داده اند.
علاوه بر فاکتور‌های هورمونی، دلایل دیگری هم می توانند به پوسیدگی دندان در دوران بارداری دامن بزنند. یکی از این دلایل مهم کمبود کلسیم است، بایستی خانم ها پیش از بارداری از منابع کلسیم در بدن خود اطلاع پیدا کنند و در صورت لزوم با تجویز پزشک داروهای مکمل مصرف نمایند. اگر در دوران بارداری، مشکل کمبود کلسیم وجود داشته باشد، از منابع استخوان ها برای رشد جنین استفاده می شود و به این ترتیب استحکام دندان مادر از بین می رود.
توجه داشته باشید که با رعایت بهداشت دهان و دندان همچنین تامین کلسیم بدن، خانم های باردار دچار پوسیدگی دندان نخواهند شد.
تشخیص مشکلات دهان و دندان در بارداری
بسیار مهم است که خانم ها پیش از بارداری برای درمان پوسیدگی های سطحی و انجام چکاپ به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنند. همچنین در آزمایش های پیش از بارداری از میزان کافی کلسیم در بدن آگاه شوند، به این ترتیب احتمال ابتلا به بیماری های دهان و دندان به شدت کاهش پیدا می کند. در دوران بارداری هم باید با یک برنامه ریزی منظم چکاپ دندانپزشکی انجام شود تا در صورت بروز پوسیدگی دندان یا مشکلات دیگر، بیماری در مراحل اولیه درمان شود. دندانپزشک با معاینه و بررسی، پوسیدگی های سطحی را تشخیص داده و درمان می کند. در صورتی که نیاز به رادیوگرافی باشد، باید حتماً به دندانپزشک اطلاع دهید تا روی ناحیه شکم با عایق مناسب پوشانده شده و بعد عمل رادیولوژی دندان انجام شود.
به طور کلی در دوران بارداری حتماً به دندانپزشک خود بگویید که باردار هستید تا با توجه به وضعیت شما از درمان و داروهای مناسب استفاده کند.
تاثیر بیماری دهان و دندان بر جنین
تقریبا تمام بیماری ها و مشکلاتی که در بدن خانم باردار وجود دارند، به نوعی بر سلامت جنین تاثیر می گذارند. بر اساس آمار در سطح جهانی مشخص شده است که بیماری های دهان و دندان در دوران بارداری باعث زایمان های زودرس می شوند. همان طور که می دانید زایمان زودرس معمولا همراه با مشکلات شنوایی، گفتاری، نارسایی های مغزی و یا حتی مرگ نوزاد می باشد. از طرفی مشاهده شده است که پوسیدگی دندان در مادران باردار از رشد کامل جنین جلوگیری می کند، به عبارتی نوزاد در بدو تولد وزن کمتری نسبت به حد طبیعی خواهد داشت.
می توان گفت کمبود کلسیم باعث بروز پوسیدگی دندان در مادر می شود و از آنجایی که بدن مادر منابع کافی کلسیم ندارد، وزن جنین به حد مناسب نمی رسد.
بیماری های شایع دهان و دندان در بارداری
گفتیم که کمبود کلسیم و تغییرات هورمونی در دوران بارداری عوامل مهمی هستند که مشکلات دهان و دندان را بوجود می آورند. تعدادی از بیماری های شایع در این زمینه عبارتند از:
پوسیدگی دندان
استحکام دندان به دلیل کمبود کلسیم، کاهش پیدا کرده یا در برابر پلاک دندانی مقاومت کمتری نشان می دهد. برای همین خانم های باردار بیشتر در معرض پوسیدگی دندان قرار می گیرند.
تورم لثه
افزایش هورمون‌ها یا نوسانات شدید آن‌ها گاهی در زنان باردار باعث تورم لثه‌ها می شود. اگر احساس کردید لثه ها تورم دارند، هنگام مسواک زدن خونریزی می کنند و ملتهب هستند، در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
تومور لثه
یکی دیگر از عوارض افزایش هورمون ها در دوران بارداری، رشد تومور‌هایی در لثه می باشد. معمولاً این تومور‌ها خوش خیم بوده و بعد از اتمام دوران بارداری از بین می روند. چنانچه این تومور‌ها را در لثه مشاهده کردید، برای اطمینان بیشتر به دندانپزشک مراجعه کنید.
مراقبت‌های دهان و دندان در بارداری
برای اینکه بتوانید از بیماری های دهان و دندان در بارداری پیشگیری کرده یا آن را به موقع درمان کنید توصیه های زیر را جدی بگیرید:
● در طول دوران بارداری بهداشت دهان و دندان را با دقت بیشتری رعایت کنید. حتماً هر روز دو بار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
● اگر در دوران بارداری پوسیدگی سطحی بر روی دندان ها مشاهده کردید، در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید زیرا امکان دارد پوسیدگی با سرعت زیادی رشد کند.
● از مواد مغذی برای سلامت خود و فرزندتان استفاده کنید. مصرفی شیرینی‌ها را به حداقل برسانید.
● برای تامین منابع کلسیم در بدن لبنیات مصرف کنید و در صورت لزوم با تجویز پزشک، مکمل های دارویی را نیز در برنامه خود قرار دهید.
● اگر هنگام مسواک زدن لثه ها خونریزی کردند، این موضوع را جدی بگیرید و برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
سلامت مادران باردار اهمیت ویژه ای دارد، زیرا یک مادر سالم در بطن خود جنین سالم پرورش می دهد. در واقع دوران بارداری نقش ویژه ای در وضعیت نوزاد دارد و بسیاری از آثار آن حتی تا آخر عمر با او می ماند. در این میان بهداشت دهان و دندان در بارداری یکی از موارد حساس و مهم است که با مراقبت های لازم سلامت مادر و جنین را تا حد زیادی تضمین می‌کند.