دندان پزشکی یوسف بالوی پوردندان های اولیه که در دهان رویش پیدا می کند، دندان های شیری هستند. دندان های شیری در کودکان به طور متوسط از 5 ماهگی شروع به رویش می کنند. بسیاری ازوالدین نگران رویش دندان های شیری فرزندان خود هستند.
کودکان تا سن یک سالگی باید 6 دندان شیری داشته باشند که البته این زمان و تعداد در برخی از کودکان متفاوت است. از یک سالگی به بعد هر کودک در دهان خود باید 20 دندان شیری داشته باشد. 10 دندان در فک بالا و 10 دندان در فک پایین
بهتراست والدین کودکان خود را از 12 ماهگی به دندانپزشکی ببرند تا رعایت بهداشت دندان ها را بیاموزند. رعایت بهداشت دندان های شیری بسیار مهم است با اینکه دندان های شیری از 6 سالگی شروع به افتادن می کنند باید تا این سن از دندن های شیری مراقبت نمود. مسئله ای که بسیاری از والدین نسبت به آن بی اهمیت هستند. متاسفانه در صورتی که از دندان های شیری مراقب لازم نشود امکان دارد زودتر از 6 سالگی از دست بروند. با از دست دادن دندان های شیری دندان های دائمی یا رویش پیدا نمی کنند یا در جای دیگری رویش می یابند.
همانطور که گفته شد دندان های شیری از سن 6 سالگی شروع به افتادن می کنند و معمولا از دو دندان جلویی این اتفاق شروع می شود. با افتادن دندان های شیری، دندان ای دائمی شروع به رویش می کنند. اما گاهی پیش می آید که دندان های دائمی در زمان خود از لثه بیرون نمی زنند. در برخی از کودکان این اتفاق ممکن است رخ دهد و کاملا طبیعی است. به این وضعیت تاخیر در رویش دندان های دائمی کودکان می گویند.
تاخیر رویش دندان های دائمی اتفاق نگران کننده ای نیست و نمی تواند نشان دهنده مشکلی خاص در بدن باشد و امکان دارد دندان دائمی بعد از وقفه ای کوتاه شروع به رویش کند. عامل اصلی این تاخیر تغذیه و سبک زندگی می باشد.
اما اگر از زمان رویش دندان های دائمی مدت طولانی بگذرد باید به دندانپزشکی اطفال مراجعه نمایید. زیرا می تواند نشان دهنده بیماری در بدن کودک باشد.
دندان های شیری امکان دارد در 6 سالگی نیوفتد 6 ماه زودتر یا دیرتر افتادن دندان ها امری طبیعی است. دندانپزشکان توصیه می کنند برای حفظ سلامت دندان های کودکان و جلوگیری از اتفاقات ناخواسته بهتر است کودکان را در 6 سالگی به دندانپزشکی اطفال ببرید. دندانپزشک با بررسی دندان ها و تشخیص خود می تواند سلامت دندان های شیری و رویش طبیعی دندان های دائمی را تضمین کند.
اما چه عواملی سبب می شود دندان های دائمی به طور طبیعی و در زمان خود رویش نداشته باشند. بسیاری از والدین نگران این موضوع هستند.
عوامل موثر در تاخیر رویش دندان های دائمی کودکان
تغذیه: مهمترین نکته در تاخیر رویش دندان های دائمی، تغذیه از زمان نوزادی می باشد. معمولا کودکانی که از شیر مادر تغذیه نکرده اند دیرتر از کودکان دیگر دندان در می آورند این مسئله در رویش دندان های دائمی نیز بی تاثیر نیست. همچنین برخی از کودکان به اصطلاح بد غذا هستند و مواد لازم را برای رویش دندان ها و استخوان ها به خوبی دریافت نمی کنند. جدا از این موارد رویش دندان های دائمی در کودکان فقیر نیز آهسته تر از کودکان دیگر است. تغذیه نا سالم و نا کافی سبب این اتفاق می شود.
بیماری: برخی از بیماری ها در کودکان سبب می شود رویش دندان های آنها به تاخیر بیافتد. البته این مورد همیشه رخ نمی دهد. همه ما می دانیم هورمون ها نقش اساسی در بدن ایفا می کنند. هورمون ها اگر دچار مشکل شوند بر تمام نقاط بدن می توانند تاثیر گذار باشند. بر اساس تحقیقات انجام شده مشکلات هورمونی تاثیر بسزایی در بیماری های دهان و دندان دارند. این مورد در زمان بارداری به خوبی دیده شده است. هورمون ها نقش تاثیر گذاری در رشد دندان ها دارند. مشکلات تیروئید و هیپوفیز می تواند رشد دندان های دائمی را به تاخیر بی اندازد.
وضعیت زمان نوزادی: بر اساس تحقیقات انجام شده کودکانی که در زمان نوزادی، زودرس بوده اند، رویش دندان هایشان تاخیر دارد. البته این مورد همیشه رخ نمی دهد اگر نوزادان زودرس تغذیه با کیفیت و مناسبی داشته باشند در آینده مشکلی آنها را تهدید نخواهد کرد. همچنین نوزادانی که با وزن کم متولد می شوند می توانند در آینده در معرض این مشکل باشند.
جنسیت کودکان: کودکان پسر در برابر کودکان دختر معمولا دیرتر دندان در می آورند. همچنین دختران سریعتر از پسر ها صحبت می کنند و به سن بلوغ می رسند. معمولا بین 4 الی 6 ماه دندان کودکان دختر زودتر از پسر ها رویش پیدا می کند.
عامل ژنتیک: یک دیگر از عوامل تاثیر گذار بر رویش دندان های دائمی عامل ژنتیک می باشد. بعضی از ژن ها باعث می شود تاخیر در رویش دندان های دائمی رخ دهد. البته نمی توان گفت این مورد خطرناک است. اگر والدین در کودکی به این مشکل بر خورده باشند احتمالا فرزندان آنها نیز دچار تاخیر در رویش دندان های دائمی خواهند شد.
همانطور که گفته شد، تاخیر در رویش دندان دائمی و افتادن دندان شیری نشان دهنده بیماری یا مشکل پیچیده ای در بدن نیست و می تواند به دلیل یکی از موارد بالا باشد. به هر حال اگر تا سن 8 سالگی هیچ کدام از دندان های شیری نیوفتاد باید به دندانپزشکی اطفال مراجعه کنید.
این نکته را به یاد داشته باشید رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان بسیار مورد اهمیت است و باید از زمانی که دندان های شیری در دهان رویش پیدا کرد آنها را مسواک زد. استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان مخصوص کودکان که حاوی فلوراید است پیشنهاد می شود. عدم رعایت بهداشت دندان های شیری می تواند یکی از علل تاخیر در رویش دندان های دائمی باشد.