آمالگام و کاربرد آن در دندانپزشکی

دندانها در اثر عوامل مختلفی مانند استفاده از مواد غذایی سرد و گرم ، نوشیدنیها ، یا در اثر برخی عوامل ارثی و رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان امکان دارد سلامت خود را از دست بدهند و دچار پوسیدگی و شکستگی شوند . 

سخت ترین بخش دندان مینای آن می باشد که افراد بوسیله ی آن می توانند مواد غذایی سفت را بجوند . دندانها در ابتدا سالم هستند اما در اثر رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان ، تغذیه ی نامناسب ، باعث می شود فعالیت میکروبها و باکتریها داخل دهان زیاد شده و به مینای دندان آسیب رسیده و باعث پوسیدگی آن شود . در ابتدا ایجاد پوسیدگی بر روی دندانها ، اگر مراقبت از دندانها رابیشتر کرده و از دهان شویه استفاده کنید روند پوسیدگی کند و متوفق می شود . در برخی مواقع به علت اهمیت ندادن به پوسیدگی های سطحی به مینا و عاج دندان آسیب جدی وارد شده و باعث بوجود آمدن حفره های عمیق در داخل دندانها می شود . در این حالت دیگر با درمانهای ابتدایی نمی توان جلوی پوسیدگی را گرفت و برای ترمیم و پر کردن آن باید به دندانپزشک مراجعه شود.

بیش ترازصد سال ، ازاستفاده ی آمالگام توسط دندانپزشکان می گذرد.این ماده ابتدا توسط یک شیمیدان انگلیسی کشف شد.آمالگام که دارای رنگ سیاه یا نقره ای بوده و دارای انعطاف پذیری بالایی می باشد . دندانپزشکان ازاین ماده برای پر کردن دندانها استفاده می کنند . آمالگام که تشکیل شده از 50% جیوه ، 34/5% نقره ، 9% قلع ، 6% مس و 5% روی . قبل از ترکیب ، آمالگام به صورت پودر و مایع وجود دارد . دندانپزشک برای پر کردن دندان توسط آمالگام ابتدا مواد که حالت پودر و مایع دارند را با هم ترکیب کرده و ماده خمیری بدست می آورد که برای پر کردن حفره ی دندان از آن استفاده می کند . حدود 2 تا 3 دقیقه زمان می برد تا ماده در داخل دندان سفت شود .این ماده دارای قدرت مقاومت بالایی می باشد و ماندگاری آن تا 10 سال تخمین زده شده .

چرا در ترکیبات آمالگام از جیوه استفاده می شود :

تقریبا 50% مواد تشکیل دهنده ی آمالگام جیوه می باشد که به حالت مایع است . سایر ترکیبات که تشکیل شده از نقره ، قلع و مس . جیوه موجود در ترکیبات کمک می کند تا ذرات به یکدیگر متصل شوند و ماده ای مقاوم و سخت که حالت جامد دارد بوجود آید .

آیا پر کردن دندان توسط آمالگام برای بیماران ضرر دارد :

وجود جیوه در ترکیبات آمالگام باعث بوجود آمدن نگرانی درافراد شده است  زیرا بخارات ناشی از جیوه حالت سمی دارد . اما جیوه مورد استفاده در این ترکیبات از حالت آزاد خارج شده و به صورت ترکیب فلزی مورد استفاده قرار می گیرد . تحقیقات گسترده ای در رابطه با آمالگام صورت گرفته و از نظر ایمنی مورد تایید سازمان FDA می باشد . دندانپزشکان استفاده از آمالگام را بدون ضرر اعلام کرده اند و از آن به عنوان یک ماده ترمیمی مناسب برای پر کردن دندانها نام می برند .

مزایای استفاده از آمالگام :

-دارای مقاومت بالا و ماندگاری طولانی می باشد

-برای پر کردن دندانهایی که دارای پوسیدگی بسیار زیادی هستند دندانپزشکان از آمالگام استفاده می کنند

-به دلیل کوتاه بودن زمان درمان برای کودکان و افرادی که نمی توانند مدت طولانی یک جا بنشینند استفاده می شود

معایب استفاده از آمالگام :

-به دلیل رنگ تیره ای که دارد از نظر زیبایی مناسب نیست

-دندانپزشکان در هنگام استفاده از آمالگام قسمت زیادی از دندان را تخلیه می کنند

موادی که برای ترمیم دندان استفاده می شود شامل دو دسته هستند :

1-مواد غیر همرنگ یا آمالگام

2-مواد هم رنگ دندان که دارای ترکیبات رزینی می باشد . برای بالا بردن کیفیت این مواد از لحاظ رنگ ، فیزیکی و شیمیایی به این ترکیبات فیلر اضافه می شود که به آن کامپوزیت گفته می شود .

دو نوع مواد ترکیبی رزینی وجود دارد که شامل :

الف ) کامپوزیت رزین فیلینگ

مزایایی استفاده از کامپوزیت رزین فیلینگ :

-رنگ آن بسیار شبیه دندان می باشد

-دارای مقاومت خوبی است

معایب استفاده از کامپوزیت رزین فیلینگ :

-دارای هزینه ی بالایی می باشد

- ماندگاری و دوام آن نسبت به آمالگام کمتر است

-نحوه ی قرار گرفتن و اتصال آن به دندان نسبت به آمالگام سخت تر می باشد

ب ) سمان گلاس آینومر فیلینگ : این ماده از نظر رنگ شبیه دندان می باشد . از این ماده برای ترمیم و پوسیدگی های سطحی و کوچک استفاده می شود . این ماده به نسبت کامپوزیت رزین فیلینگ دارای مقاومت کمتری می باشد .

بعد از پر کردن دندان توسط آمالگام و کامپوزیت چه نکاتی را باید رعایت کرد :

1-رعایت بهداشت دهان ودندان

2-به دلیل خارج کردن نسوج ، مقاومت دندان کمتر می شود به همین دلیل نباید به دندان ضربات شدید وارد شود زیرا اماکان دارد دندان ترک خورده و دچار شکستگی شود

3-از خوردن مواد غذایی سخت خود داری شود

با توجه به مطالبی که در بالا عنوان شد توصیه می شود در صورت بروز هر گونه مشکل برای دندانهایتان می توانید به کلینیک دندانپزشکی دکتر یوسف بالوی پورمراجعه نمایید