دندان پزشکی یوسف بالوی پور
در برخی موارد تشخیص پوسیدگی و تغییر رنگ دندان برای افراد سخت می باشد. یکی از مهمترین علل تغییر رنگ در دندان ها پوسیدگی دندان ها می باشد. پوسیدگی دندان معمولا بر اثر اسیدهایی است که توسط متابولیسم مکیروب ها بر روی برخی مواد قندی ایجاد می گردد.
این اسیدها املاح معدنی و پس از آن بافت دندان را خراب می کنند. بر اساس این فرایند بافت طبیعی دندان و نسوج آلی آن دچار تخریب شده و به بافتی ضعیف و نرم تبدیل می گردد. تنها یک فشار کم باعث شکستگی دندان و ایجاد حفره در آن می شود. هانطور که می دانید مواد رنگی مختلفی در دهان افراد وجود دارد. مولکول های این مواد رنگی در بافت دندان ها نفوذ کرده و باعث تغییر رنگ دندان می شوند.
تفاوت تغییر رنگ دندان با پوسیدگی دندان
تغییر رنگ دندان به لکه دار شدن یا تیره شدن دندان های شما اشاره دارد. دندان ها به دلایل مختلفی می توانندتغییر رنگ دهند. برخی از علل تغییر رنگ دندان ها اجتناب ناپذیر هستند - مانند پیری، تروما یا بیماری. اما دلایلی وجود دارند که قابل پیشگیری هستند - مانند سیگار کشیدن و بهداشت نامناسب دهان که موجب تغییر رنگ دندان افراد شده است.
انواع تغییر رنگ دندان
تغییر رنگ دندان به دو شکل مختلف وجود دارد:
تغییر رنگ خارجی: این نوع تغییر رنگ روی سطح خارجی دندان (مینای دندان) شما تأثیر می گذارد. قرار گرفتن در معرض برخی عوامل محیطی مانند برخی غذاها و نوشیدنی ها - باعث تغییر رنگ دندان ها می شود.
تغییر رنگ درونی: این نوع تغییر رنگ از داخل دندان شما شروع می شود و عاج شما (لایه زیر مینای دندان) را تحت تاثیر قرار می دهد. علت آن عبارتند از ضربه های دندانی و برخی داروها می باشد.
شایع ترین دلایل تغییر رنگ دندان ها چیست؟
دلایل مختلفی برای تغییر رنگ دندان ها جود دارد که برخی از آن ها غیر قابل اجتناب هستند و برخی از آن ها را می توانید پیشگیری کنید. در ادامه قصد داریم به برخی از موارد قابل اجتناب اشاره کنیم.
مصرف غذاها و نوشیدنی های تیره رنگ: چیزهایی مانند قهوه، چای، انواع توت ها، شراب قرمز و سس سویا می توانند به مرور زمان دندان های شما را لکه دار کنند.
استعمال دخانیات : تحقیقات نشان می دهد که تغییر رنگ دندان در میان افرادی که سیگار می کشند در مقایسه با افرادی که سیگار نمی کشند، شایع تر است.
بهداشت نامناسب دهان و دندان: لکه ها به پلاک دندان می چسبند. اگر پلاک را با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم پاک نکنید، احتمال ایجاد تغییر رنگ در دندانها بیشتر است.
مصرف فلوراید بیش از حد: مصرف فلوراید در مقادیر مناسب، به عنوان یک راه عالی برای محافظت از دندان های شما در برابر پوسیدگی است. با این حال، افرادی که در دوران کودکی سطوح بالایی از فلوراید مصرف می کنند ممکن است به فلوئوروزیس مبتلا شوند - وضعیتی که منجر به ایجاد لکه های سفید روی مینای دندان شما می شود.
همانطور که قبلا اشاره کردیم برخی از علت های رنگ گرفتن دندان ها اجتناب ناپذیر است که شامل:
ژنتیک رنگ طبیعی دندان، روشنایی و شفافیت دندان در افراد مختلف متفاوت است.
ترومای دندان: زمین خوردن، تصادف اتومبیل و آسیب های ورزشی می تواند باعث ضربه ای شود که منجر به تغییر رنگ دندان می شود.
سالخوردگی: با افزایش سن، مینای دندان شما نازک تر می شود. این بیشتر عاج زیرین را که رنگ مایل به زردی دارد، آشکار می کند. در نتیجه، ممکن است با افزایش سن، دندان های شما کمی تغییر رنگ به نظر برسند.
درمان های دندانپزشکی: برخی از مواد دندانیمانند آمالگام نقره که برای پرکردگی های دندان ها استفاده می شوند به دلیل جنس فلزی که دارند می توانند رنگ دندان های شما را خاکستری نشان دهند. درمان ریشه نیز می تواند در برخی موارد باعث تغییر رنگ دندان شود.
بیماری های خاص: برخی از شرایط سلامتی باعث تغییر رنگ دندان ها می شوند، از جمله بیماری کبد، بیماری سلیاک، کمبود کلسیم، اختلالات خوردن و بیماری های متابولیک.
داروهای خاص برخی از داروها، مانند برخی آنتی هیستامین ها و داروهای فشار خون بالا، می توانند منجر به تغییر رنگ دندان ها شوند. علاوه بر این، بزرگسالانی که تتراسایکلین یا داکسی سایکلین (هر دو آنتی بیوتیک) در دوران کودکی مصرف کرده اند ممکن به تغییر رنگ دندان دچار شوند.
درمان های مربوط به سرطان: شیمی درمانی یا پرتودرمانی سر و گردن می تواند باعث تغییر رنگ دندان شود.
درمان تغییر رنگ دندان چگونه انجام می شود
دندانپزشکان بسته به علت زمینه‌ای و اینکه آیا لکه‌ها بر لایه‌های خارجی یا داخلی دندان‌های شما تأثیر می‌گذارند، از درمان‌های متفاوتی برای تغییر رنگ دندان استفاده می‌کنند.
سفید کردن دندان ها
بر اساس نوع تغییر رنگ دندان ها دندانپزشک تصمیم می گیرد که از درمان های سفید کنندگی حرفه ای استفاده کند. یا از درمان های سطحی که مواد آن در همه داروخانه ها یافت می شود. در روش‌های سطحی از پراکسید هیدروژن یا پراکسید کاربامید برای از بین بردن لکه‌ها و برداشتن آنها از روی دندانها استفاده می‌کنند.
یکی از راه های درمانی برای از بین بردن رنگ دندان استفاده از بلچینگ است که در مطب دندان پزشکی انجام می شود.
روکش کردن دندان
اگر تغییر رنگ دندان شما عمیق باشد که با سفید کردن بهبود نمی یابد، دندانپزشک شما ممکن است روکش دندان را توصیه کند. در این روش از رزین کامپوزیت همرنگ دندان برای پنهان کردن دندان هایی که تغییر داشته اند رنگ استفاده می کنند.
روکش دندان با کامپوزیت در مقایسه با گزینه‌های دیگر (مانند روکش‌های چینی) بسیار مقرون به صرفه‌تر است، اما احتمالاً هر پنج تا هفت سال یکبار نیاز به تعویض آن وجود دارد. اگر تعداد زیادی از دندان های شما تغییر رنگ دارد روکش با کامپوزیت دندان ممکن است بهترین گزینه نباشد.
استفاده از روکش های سرامیکی یا چینی
ممکن است تغییر رنگ دندان های شما بسیار گسترده و عمیق باشد، که با بلچینگ مشکل آن حل نخواهد شد. در این موقعیت ممکن است دندانپزشک تشخیص دهد بهتر است از روکش های سرامیکی استفاده کنید. روکش های سرامیکی در مقایسه با سایر روکش های دندانی قوی تر هستند و از کیفیت بیشتری برخوردارند.
روکش های سرامیکی همرنگ دندان ها هستند و به صورت لایه های نازکی بر روی دندان ها پیاده می شوند. این نوع روکش بسیار قوی و بادوام است. معمولا از آن ها برای پوشش دادن عیب های دندان های جلویی استفاده می کنند. برای قرار دادن این روکش ها قسمتی از سطح مینای دندان را تراش می دهند. در واقع این روکش ها یکی از بهترین روش های درمانی برای درمان تغییر رنگ دندان ها می باشد. این روکش ها برگشت ناپذیر هستند و هر ده تا پانزده سال باید تعویض شوند.
روکش های دندانی
در برخی موارد دندان ها به دلیل پوسیدگی دچار تغییر رنگ شده اند، در این موارد که ممکن است علاوه بر تغییر رنگ، دندان‌های ضعیف یا پوسیده نیز داشته باشید، ممکن است دندانپزشک شما روکش‌های دندانی را توصیه کند.
روکش های دندانی به صورت تاج کلاهکی هستند که به شکل دندان ساخته شده اند که روی دندان شما قرار می گیرد و از آسیب بیشتر محافظت می کند. روکش های دندانی به بهبود سلامت و عملکرد دندان ها و همچنین ظاهر آن ها کمک می کنند.
علت شیشه ای شدن رنگ دندان
معمولا دندان ها زمانی حالت شیشه ای و شفاف به خود می گیرند که مینای دندان دچار فرسایش شده باشد. موقعیت پزشکی خاصی وجود دارد که باعث می شود شکل گیری و استحکام مینای دندان تحت تاثیر قرار بگیرد. در ادامه به برخی از این شرایط اشاره می کنیم.
هیپوپلازی مینا: این بیماری می تواند به صورت ژنتیکی بروز کند. بر اثر این بیماری مینای دندان ضعیف می شود و به صورت گچی و نازک می شود. این امر باعث می شود که ظاهر دندان به صورت شیشه ای در بیاید. متاسفانه مینای دندان در اثر این بیماری خیلی سریع دچار فرسایش می شود و در برخی موارد کاملا از بین می رود تنها عاج دندان ها باقی می ماند.
بیماری سلیاک: یکی دیگر از دلایل شیشه ای شدن دندان ها بیماری سلیاک می باشد. اکثر افراد فکر میب کنند که این بیماری بر اثر مصرف گلوتن فقط بر روی دستگاه گوارش افراد تاثیر منفی می گذارد. اما این ذهنیت کاملا نادرست است برخلاف باور افراد این بیماری باعث ضعیف شدن مینای دندان های فرد مبتلا می گردد. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند معمولا دچار گودی در قسمت بند دندان ها یا قسمت های شفاف می شوند.
تغییر رنگ دندان به قهوه ای
لکه های قهوه ای روی دندان ممکن است به دلیل عوامل مختلفی مانند نیکوتین و تنباکو، غذاها و نوشیدنی های تیره رنگ، داروها، ضربه، بیماری سلیاک، هیپوپلازی مینای دندان یا پیری طبیعی ایجاد شوند.
نیکوتین و تنباکو
دخانیات یکی از علل شایع قهوه ای شدن دندان ها است. نیکوتین ممکن است در انواع محصولات تنباکو وجود داشته باشد، از جمله:
سیگار
سیگار برگ
تنباکو پیپ
جویدن تنباکو
ویپینگ
موارد ذکر شده حاوی ذراتی هستند که ممکن است به منافذ کوچک مینای دندان بچسبند. این ذرات به مرور زمان جمع می شوند و امکان دارد دندان های شما را دچار تغییر رنگ کنند. لکه ها به مرور زمان تیره می شوند و با گذشت زمان پاک کردن آنها دشوارتر می شود.
غذاها و نوشیدنی هایی با رنگ تیره
آنچه می‌خورید و می‌نوشید ممکن است باعث تغییر رنگ دندانها این لکه‌ها می توانند به رنگ های قهوه‌ای، خاکستری و زرد باشند. این امر به دلیل وجود مولکول های کروموژن در بسیاری از غذاها و نوشیدنی های تیره رنگ است.
علاوه بر آن، غذاهایی مانند مشروبات الکلی، قهوه، چای، نوشابه و شکلات تلخ حاوی اسید تانیک هستند که باعث چسبندگی بیشتر کروموژن ها و تسریع تشکیل مواد قهوه ای روی دندان می شود.
مواد شیمیایی کروموژن ممکن است لکه ها و آثاری را روی مینای دندان باقی بگذارند. این لکه ها ممکن است در طول زمان دائمی شوند، به خصوص اگر فرد نسبت به مراقبت های دهان و دندان بی تفاوت باشد. غذاها و نوشیدنی های با رنگ مصنوعی نیز ممکن است باعث تغییر رنگ قابل توجه دندان ها شوند.
در اینجا لیستی از غذاها و نوشیدنی هایی که می توانند باعث قهوه ای شدن دندان های شما در طول زمان شوند آورده شده است:
مشروبات الکلی
قهوه
چای
بلوبری
تمشک ها
کولا
جوش شیرین
داروها، تروما، درمان کانال ریشه و موارد دیگر هر کدام می توانند باعث تغییر رنگ دندانها به قهوه ای شوند.
علت تغییر رنگ دندان پر شده
معمولا دندان ها پس از درمان عصب کشی دچار تغییر رنگ می شوند. این موضوع دلایل مختلفی دارد.
مواد و داروهایی که برای درمان ریشه دندان استفاده می شوند:
مواد و داروهایی که برای پر کردن ریشه دندان ها استفاده می شوند معمولا دارای رنگ هستند. در برخی موارد این رنگ ممکن است از مواد پر کننده جدا شود به لایه های بیرونی دندان ها نفوذ کرده و دچار تغییر رنگ آن ها شود. معمولا در این موقعیت ندندان ها به رنگ نارنجی و قرمز در می آیند.
پر کردن دندان ها با روش آمالگام باعث می شود که دندان ها تغییر رنگ داده و به رن گهی خاکتری یا سبز دیده شوند. بنابراین استفاده از روش آمالگام برای دندان هایی که در معرض دید هستند توصیه نمی گردد.
سوالات متداول
آیا می توانیم از تغییر رنگ دندان جلوگیری کنیم؟
شما نمی توانید از لکه های عمیق دندان به دلیل ضربه، داروها یا شرایط سلامتی جلوگیری کنید، کارهایی وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر تغییر رنگ روزانه سطح دندان انجام دهید:
دندان های خود را دو تا سه بار در روز با استفاده از یک برس نرم و خمیر دندان فلوراید مورد تایید جامعه دندانپزشکی مسواک بزنید.
روزی یکبار بین دندان هایتان نخ دندان بکشید.
محدود کردن غذاها و نوشیدنی هایی که دندان ها را لکه دار می کنند، مانند چای، قهوه، کولا و شراب قرمز.
بعد از نوشیدن نوشیدنی هایی که می توانند باعث تغییر رنگ دندان شوند، مقدار زیادی آب بنوشید و دهان خود را بشویید.
ترک سیگار.
برای تمیز کردن و معاینات معمول به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
درمان تغییر رنگ دندان چیست؟
استفاده از تکنیک های مسواک زدن و نخ دندان کشیدن
پرهیز از غذاها و نوشیدنی هایی که باعث ایجاد لکه می شوند
استفاده از مواد سفید کننده بدون نسخه. این مواد ممکن است دندان های شما را حساس کنند، اما این عارضه معمولا پس از پایان دوره بلیچینگ از بین می رود. اگر لثه های شما تحریک می شود، با دندانپزشک خود صحبت کنید.
مواد سفید کننده خانگی که از داروخانه ها تهیه می شوند.
روش های سفید کردن در مطب: اگرقصد دارید دندان های خود را در مطب دندانپزشکی سفید کنید، ممکن است فرایند درمان بین یک یا چند ویزیت طول بکشد. در این روش دندانپزشکان یک ژل محافظ یا محافظ لاستیکی روی لثه های شما قرار می دهند و سپس یک ماده سفید کننده را روی دندان های شما اعمال می کنند. آنها همچنین می توانند یک سینی سفارشی بسازند که می توانید در خانه با ژل سفید کننده استفاده کنید.
پیوند. دندانپزشک یا متخصص پروتز، مواد را به نواحی لکه دار دندان های شما می چسباند تا رنگ یا شکل آنها را تغییر دهد.
روکش ها. دندانپزشک یا متخصص پروتز یک پوسته نازک از مواد را روی تمام جلوی دندان شما قرار می دهد تا رنگ یا شکل آن را تغییر دهد.
تغییر رنگ دندان ها می توانند چه رنگی باشند؟
رنگ زرد: با افزایش سن، سطح سفید مینای دندان ممکن است فرسوده شود. هسته زرد دندان شما بیشتر نمایان می شود.
رنگ قهوه ای: تنباکو، نوشیدنی‌های تیره مانند چای یا قهوه، و عادت‌های نامناسب مسواک زدن که منجر به پوسیدگی دندانها می‌شود، ممکن است باعث قهوه‌ای شدن دندانها شوند.
سفید: همانطور که دندان های جوان رشد می کنند، فلوراید بیش از حد می تواند باعث ایجاد لکه های سفید شود. این بیماری فلوئوروزیس نامیده می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که دندانها در تماس با فلوراید بیش از حد ناشی از آب آشامیدنی یا استفاده بیش از حد از شستشوی فلوراید یا خمیردندان قرار می‌گیرند.
سیاه: پوسیدگی دندان یا نکروز پالپ دندان ممکن است دندان‌های شما را خاکستری یا سیاه کند. جویدن برخی از ادویه ها نیز می تواند دندان ها را سیاه کند. قرار گرفتن در معرض مواد معدنی مانند آهن، منگنز یا نقره در محیط‌های صنعتی یا هر مکملی ممکن است خط سیاهی روی دندان‌های شما ایجاد کند.
علت خاکستری شدن دندان ها چیست؟
ترمیم های دندانها و موادی که برای پر کردن حفره ها یا ترمیم دندان ها استفاده می شوند، گاهی اوقات می توانند باعث تغییر رنگ دندان شوند. از جمله تاج های فلزی و پرکننده های نقره ای.
ضربه به دندانها یا هر چیزی که جریان خون را به دندان قطع کند، می تواند منجر به مرگ و خاکستری شدن دندان شود. دندان همچنین ممکن است لکه های خاکستری ناشی از ضربه ایجاد کند. ضربه به دندان ممکن است برای ماه ها یا حتی سال ها منجر به تغییر رنگ نشود. به همین دلیل، مردم همیشه متوجه نمی شوند که چه چیزی باعث خاکستری شدن دندان آنها شده است.
دنتینوژنز ناکامل، این اختلال نادر و ارثی در رشد دندان می تواند دندان های شیری و دائمی را آبی مایل به خاکستری به نظر برساند. همچنین دندان ها را ضعیف می کند و آنها را مستعد شکستگی می کند.