دندان پزشکی یوسف بالوی پوریکی از مشکلات که ممکن است برای همه پیش بیاید، پوسیدگی دندان می باشد. در این مطلب ما قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که "آیا میتوان پوسیدگی دندان را از قبل پیش بینی کرد؟" در پاسخ به این سوال باید گفت شما به راحتی میتوانید این مشکل را با روشهایی که در این مطلب خدمت شما معرفی میکنیم پیش بینی کنید.
پیش بینی کردن این موضوع که آیا دندان‌های شما در معرض پوسیدگی قرار دارند یا خیر، بسیار مهم است. چرا که به این صورت شما میتوانید احتمال بروز خطرات و آسیب‌های مختلف را برای دندان‌های خود پیش بینی کنید و به این صورت هرچه زودتر در زمینه پیشگیری از بروز این آسیب‌ها کاری انجام دهید. اولین موردی که باید به آن توجه داشته باشید، شناخت عوامل موثر بر پوسیدگی دندان است.
عوامل موثر بر پوسیدگی دندان
دانستن عوامل موثر بر پوسیدگی دندان بی شک به شما کمک میکند که بتوانید با دقت بیشتری روند پیشگیری از پوسیدگی درمان را طی کنید و از سوی دیگر این امکان را به شما میدهد که سراغ روشهای درمانی مناسبی برای خود بروید. اولین موردی که در این قسمت باید بدانید این است که دهان شما معمولا فضایی اسیدی دارد و به همین دلیل است که بی احتیاطی و اهمیت ندادن به سلامت دندان‌های در طولانی مدت بی شک باعث پوسیدگی دندان خواهد شد.
از سوی دیگر این موضوع را باید در نظر داشته باشید که خمیردندان‌ها، امروزه علاوه بر اینکه مواد از بین برنده این اسیدها را دارند، دارای مقادیر قابل توجهی مواد معدنی مورد نیاز برای دندان‌های شما هستند. اما در این بین باید در نظر داشته باشید اهمیت ندادن به بهداشت دهان باعث میشود که این فضای اسیدی مواد معدنی سطح دندانها که نقش مهمی در محافظت از آنها دارند را از بین ببرد. این از بین رفتن روکش و شروع پوسیدگی دندان را "پوسیدگی ریز دندان" می‌نامند. این مورد را باید در نظر داشته باشید که اگر شما اهمیتی به این نوع پوسیدگی دندان ندهید کم کم شاهد پیشروی پوسیدگی دندان خواهید بود. به این مسئله بسیار مهم دقت داشته باشید که در بین انواع پوسیدگی دندان، فقط پوسیدگی ریز دندان است که میتوان با روشهای مختلف از پیشروی آن پیشگیری کرد، در غیر این صورت اگر میزان پوسیدگی دندان شما بیش از حد باشد؛ برای درمان آن هیچ راهی به جز پر کردن، عصب کشی و... نخواهید داشت. در ضمن باید این موضوع را به یاد داشته باشید که هر چقدر زودتر به دندانپزشک مراجعه کنید، روند درمان شما ساده‌تر و کم هزینه‌تر خواهد بود.
دو عامل اصلی که به وجود آورنده انواع پوسیدگی دندان هستند، عبارتند از:
● رژیم غذایی پر از قند و چربی و نشاسته
● باکتری هایی که در قسمت‌های مختلف دندان و دهان قرار دارند.
روند تخریب این دو عامل به این صورت است که بزاق دهان شما با باکتریها ترکیب شده و ماده‌ای که به نام پلاک شناخته میشود را روی دندان شما ایجاد میکند، این پلاک‌ها مکان‌های بسیار خوبی برای رشد باکتریها هستند. از طرفی وقتی شما چربی، نشاسته یا شیرینی مصرف می‌کنید سطح این پلاک‌ها ضخیم تر شده و فضای بهتری برای باکتریها فراهم خواهید کرد. البته نیاز نیست نگران باشید، چرا که استفاده از روشهایی مانند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان باعث میشود که این پلاک‌ها از بین برود. اما در صورتی که توجهی به این نکات نداشته باشید، پلاک‌ها به مرور زمان تبدیل به رسوب شده و سلامت دندان‌های شما را دو چندان تهدید میکند.
نکته بسیار مهمی که در زمینه از بین رفتن پلاک‌ها باید بدانید این است که این پلاک‌ها معمولا با بزاق دهان نیز از بین میروند و از آنجایی که آب دهان شما سطح دندان‌هایتان را خیس نگه میدارد، شما شاهد این خواهید بود که تا حد زیادی پلاک‌ها روی دندان‌های شما نمی‌چسبند. در چنین حالتی اگر دهان شما بیش از حد خشک شود، دندان‌های شما روند پوسیده شدن را با سرعت بیشتری طی خواهند کرد. در این زمینه حتما باید به یادداشته باشید که خشک شدن بیش از حد دهان در طولانی مدت میتواند مشکلات زیادی را برای سلامت دندان‌های شما به وجود بیاورد. علاوه سایر عوامل موثر بر پوسیدگی دندان که تا اینجای کار گفتیم، عوامل ژنتیکی نیز وجود دارند که در ادامه آنها را با هم بررسی میکنیم.
● اندازه و شکل دندانها
هر چقدر شکل ظاهری دندان‌های شما دارای فرو رفتگی‌های بیشتری باشد، احتمال بروز پوسیدگی دندان در آن بیشتر است.
● زمان افتادن دندان‌های شیری شما و بیرون آمدن دندان‌های دائمی
این مورد را باید به یاد داشته باشید که گاها افرادی دچار عارضه دندان زودرس هستند و به همین صورت باید این موضوع را در نظر داشته باشید که اگر دندان‌های دائمی فردی زودتر از حد معمول بیرون بیایند، احتمال پوسیدگی آنها نیز در بزرگسالی بیشتر خواهد بود.
● موقعیت قرارگیری دندان نسبت به یک دیگر
منظم بودن یا نبودن آنها، روی هم قرار گرفتن دندان، انحراف دندانها و سایر مشکلات این چنین در صورتی که مورد بی توجهی قرار بگیرند دچار مشکلات زیادی مانند پوسیدگی خواهند شد.
● ضخامت لایه مینای دندان
ضخامت لایه مینای دندان تاثیر بالایی روی روند پوسیدگی دندان هر شخص دارد، چرا که در زمان پوسیدگی دندان این لایه است که از بین میرود.
نشانه‌های پوسیدگی دندان
بعد از این که انواع پوسیدگی دندان و عوامل موثر بر پوسیدگی دندان را شناختید، نوبت آن میرسد که نشانه‌های پوسیدگی دندان را نیز بشناسید تا به این صورت اگر به مشکلی برخوردید به راحتی و با دقت بالا بتوانید مشکلات خود را تشخیص داده و مراحل را برای جلوگیری از پوسیدگی دندان طی کنید. اولین نشانه‌هایی که به شما نشان میدهند دندان شما پوسیده است، افزایش حساسیت دندان‌های شماست. در چنین شرایطی دندان‌های شما در برابر خوردن مواد غذایی یا نوشیدنی‌های سرد، گرم و یا انواع شیرینی‌ها واکنش نشان میدهند. البته باید این مورد مهم را در نظر داشته باشید که در بسیاری از موارد پوسیدگی‌ها باعث آزار شما نخواهند شد و فقط یک دندان پزشک میتواند آن را به صورت دقیق تشخیص دهد.
در بین تمامی دندانها، دندان‌های جلویی زمانی که دچار پوسیدگی می‌شوند، شما به راحتی میتوانید آن را تشخیص دهید. یکی از نشانه‌های اصلی که میتواند خبر از پوسیدگی دندان‌های شما بدهد، لکه‌های قهوه‌ای رنگ است که روی سطح دندان ایجاد میشود. در صورتی که پیشرفت پوسیدگی دندان شما بالا باشد خواهد دید که این لکه‌ها با سرعت بیشتری پیشروی میکنند. در ضمن ممکن است در مواردی مشاهده کنید که یکی از دندان‌های شما به شکل ناگهانی تخلیه میشود، در چنین حالتی باید در نظر داشته باشید که این نوع پوسیدگی بدون آن که شما بفهمید پیشرفت کرده و بافت دندان شما را از بین میبرد. یکی از بهترین و مطمئن ترین راه‌ها برای فهمیدن این که آیا دچار پوسیدگی دندان شده‌اید یا خیر این است که به یک دندان پزشک مراجعه کرده و سلامت دندان‌های خود را بررسی کنید. به این صورت شما قطعا میتوانید روند جلوگیری از پوسیدگی دندانها را با تاثیر گذاری بیشتری پشت سر بگذارید و مانع خراب شدن بقیه دندان‌های خود شوید.
پیشگیری از پوسیدگی دندان
بعد از اینکه نشانه‌های پوسیدگی دندان را فهمیدید نوبت آن است که اطلاعات خود را در خصوص روش توقف پوسیدگی دندان بالا ببرید تا به این صورت مجبور نباشید هزینه‌های زیادی را برای پر کردن دندان و عصب کشی پرداخت کنید. در ادامه این قسمت ما به صورت مختصر روشهای جلوگیری از پوسیدگی دندان را در اختیار شما میگذاریم.
● اولین و به صرفه‌ترین روش توقف پوسیدگی دندان، استفاده از فلوراید یا دهان‌شوهایی که دارای این مایع هستند، می‌باشد. در ضمن استفاده از خمیردندان‌های حاوی فلوراید نیز میتواند تاثیر مثبتی روی پیشگیری از پوسیدگی بیشتر دندان و حتی در مواردی بازگشت مینای دندان داشته باشد. البته باید این نکته را در نظر داشته باشید که این روش برای مواردی که پوسیدگی پیشرفتی نداشته است استفاده میشود.
● آب زیادی بنوشید و همچنین از خوردن میان وعده‌های شیرین به صورت مکرر خودداری کنید. توجه به رژیم غذایی باعث میشود که روند پوسیدگی دندان‌های شما تا حد زیادی کاهش پیدا کند. نوشیدن آب نیز در بین وعده‌های غذایی باعث میشود که فضای دهان شما خشک نشده و به این صورت پلاک روی دندان‌تان ایجاد نشود.
● بیشتر غذاهایی بخورید که حاوی مواد معدنی و مغذی هستند که مصرف آنها برای بدن و بخصوص دندانها مفید است. با انجام این کار شما همه کمبودهای احتمالی را تا حد زیادی کاهش می‌دهید و به این صورت کمک زیادی به حفظ سلامت دندان‌های خود خواهید کرد.
● استفاده از شیار پوش معمولا برای کودکان توصیه میشود، اما با این حل شما نیز میتوانید از این روش استفاده کنید و عمر مفید دندان‌های خود را بالاتر ببرید.